پس از اظهار نظر دو هفته گذشته بن‌برنانکه مبنی بر عزم فدرال رزرو برای جلوگیری از سقوط بی‌رویه ارزش دلار که به توقف موقت سیر صعودی قیمت طلا و سیر نزولی ارزش دلار انجامید، بار دیگر فدرال رزرو اعلام کرد که تا تنها یک ماه دیگر بخش عمده‌ای از کمک‌های اضطراری برای بالا بردن سطح نقدینگی بانک‌ها، قطع شده و تا حداکثر سه ماه دیگر، به شدت از میزان خرید دارایی‌های بانک‌ها ( که باز هم اقدامی در راستای کمک به نقدینگی بانک‌ها محسوب می‌شد) خواهد کاست.

در این اعلان فدرال رزرو که نسبت به تصمیمات ماه سپتامبر این بانک لحن خوشبینانه‌تری داشت، دیگر سخنی از به کارگیری ابزارهای کمکی بیشتر به میان نیامد و به این وسیله، فدرال رزرو به بازارها پیام داد که دیگر تمایلی به ادامه سیاست‌های دخالت‌جویانه در اقتصاد ندارد و اقتصاد این کشور به مرحله‌ای رسیده که جلوگیری از تشکیل حباب قیمتی نسبت به ماه‌های گذشته از اهمیت بیشتری برخوردار گشته است. هر چند عدم تمایل به افزایش نرخ بهره، نشان از این دارد که حل مشکل بیکاری همچنان اولویت تصمیم‌گیران اقتصاد آمریکا است.

در پی انتشار این خبر، ارزش دلار به بالاترین حد خود طی سه ماه گذشته رسید. مصاحبه اخیر نماینده فدرال رزرو نیز در افزایش ارزش دلار بی‌تاثیر نبوده. چارلز اوانز در یک مصاحبه تلویزیونی گفت که فدرال رزرو در نظر دارد بررسی جدی افزایش نرخ بهره را در نشست‌های آینده خود در دستور کار قرار دهد.

سرمایه‌گذاران این تصمیمات فدرال رزرو را نشانه‌ای از پایان دوران سیاست‌های انبساطی افراطی دانسته و بنابراین پیش‌بینی می‌کنند که در پی افزایش نرخ بهره در آینده نزدیک، دلار تقویت شود. هر چند از سوی دیگر قطع کمک‌های مالی در بازار سرمایه منجر به سقوط شاخص‌ها شد. به طوری که شاخص اف‌تی‌اس‌ای بیشترین میزان سقوط خود در عرض تنها یک روز، طی دو ماه گذشته را تجربه کرده و تا ۷/۱درصد سقوط کرد و شاخص اس اند پی در نیویورک تا ۲/۱ درصد افت کرد. در چین نیز شاخص مرکب شانگهای با سقوط ۳/۲ درصدی مواجه شد. بازارهای عمده مرتبط با ارزش دلار، یعنی بازار طلا و نفت نیز از این تصمیم فدرال رزرو، متاثر شدند. به طوری که در پی این خبر طلا با ۴/۳ درصد افت ارزش مواجه شد و قیمت نفت نیز کاهش یافت.

چگونگی تاثیر‌گذاری بر بازار طلا

در پی این تصمیم‌گیری فدرال رزرو قیمت طلا ۴/۱ درصد افت کرد و برای اولین بار پس از هفته اول ماه نوامبر به سطحی پایین‌تر از ۱۱۰۰ دلار رسید. با توجه به اینکه طلا و دلار تا حد زیادی جایگزین یکدیگر به عنوان گزینه‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک هستند، تقویت ارزش دلار به کاهش تقاضای طلا و در نتیجه کاهش قیمت آن می‌انجامد. جدا از این رابطه جانشینی، توقف سیاست‌های انبساطی به معنای مهار انتظارات تورمی و در نتیجه کاهش بازدهی سرمایه‌گذاری در طلا می‌شود. البته باید توجه داشت که بخشی از کاهش ارزش طلا نیز به علت نزدیکی تعطیلات کریسمس و بنابراین کاهش نقدینگی در بازار طلاست. چرا که مخارج کریسمس مردم را به فروش سرمایه‌هایی چون طلا ترغیب می‌کند و بنابراین عامل دیگری برای کاهش قیمت این فلز ارزشمند طی هفته اخیر بوده است.

چگونگی تاثیر‌گذاری بر قیمت نفت

در پی افرایش ارزش دلار، قیمت نفت با ۸۹ سنت کاهش به بشکه‌ای ۴۷/۷۲ دلار رسید. به طور معمول قیمت نفت در پی افزایش ارزش دلار کاهش می‌یابد. علت این امر آن است که با گران شدن دلار، نفت نیز برای دارندگان ارزهای دیگر گران‌تر تمام شده و بنابراین سطح تقاضا برای نفت پایین می‌آید. هرچند با توجه به عوامل متعدد سیاسی و اقتصادی تاثیر‌گذار بر بازار نفت، پیش‌بینی نوسانات قیمت نفت به سهولت امکان پذیر نیست. چنان که تحرکات ژئوپولتیک اخیر در خاورمیانه و نیجریه، تا حدی از کاهش قیمت نفت در پی تقویت دلار جلوگیری کرد. دیگر عامل تاثیر‌گذار بر قیمت نفت در آینده نزدیک تصمیمات اتخاذ شده در نشست روز ۲۲ اکتبر اوپک در زمینه میزان تولید نفت است. البته با توجه به ابراز رضایت سران اوپک از سطح کنونی قیمت‌ها، به نظر نمی رسد که این نشست به تغییر هدف‌گذاری‌های اوپک در زمینه سطح تولید بینجامد.

به طور کلی هر گونه تصمیم‌گیری در زمینه کاهش سطح حمایت‌ها و کاهش دخالت دولت در اقتصاد به معنی پیش‌بینی بهبود اوضاع اقتصادی از سوی مقامات پولی آمریکا است. انتظار می‌رود در صورت ادامه روند کاهش بیکاری که طبق گزارش ماه گذشته وزارت کار آمریکا از ماه گذشته آغاز شده است اقدامات بیشتری در راستای کاهش کمک‌ها به اقتصاد صورت پذیرد. هر چند بازگشت اقتصاد جهانی به تعادل امری زمان بر خواهد بود، اما به نظر می‌رسد، اقتصاد دنیا از هم اکنون در مسیر بهبود قرار گرفته است.