انتقال مرکز سیاسی کشور

عکس: آرشیوی (ایسنا، محمد کاظم‌پور) مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب کرد

انتقال مرکز سیاسی کشور تا پایان چشم‌انداز

در جلسه روز شنبه مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه بررسی و تدوین سیاست‌های کلی در بخش آمایش سرزمین پیگیری شد و با حضور کارشناسان مربوطه از دولت و مجلس شورای اسلامی مواردی به تصویب رسید و طبق یکی از مصوبات مقرر شد تا پایان دوره سند چشم‌انداز مرکز سیاسی کشور به مکان مناسبی انتقال پیدا کند.

به گزارش ایسنا در این جلسه با رعایت ملاحظات امنیتی و دفاعی در استقرار جمعیت و فعالیت در سرزمین موارد زیر تصویب شد؛ ۱- انتخاب مکان‌های مناسب و استقرار مراکز زیست و فعالیت در جهت اقدامات توسعه متوازن و همچنین مراکز حیاتی و حساس متناسب با ملاحظات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، امنیتی و پدافند غیرعامل.

۲ - فعالیت‌های توسعه‌ای ملی و استانی در مناطق مرزی با اعطای مشوق‌های اقتصادی و تقویت زیربناها و استقرار مناسب جمعیت و تقویت نیروهای نظامی و انتظامی با توجه به تهدیدات.

۳ - ساماندهی سطوح خدمات و استقرار جمعیت در کشور با توجه به مدیریت سوانح طبیعی، حوادث‌، منابع آب و رعایت شرایط زمین‌شناسی در جهت افزایش ضریب ایمنی تاسیسات زیربنایی و حیاتی و ابنیه مراکز جمعیتی و شهرها و روستاها.

۴ -تقویت همگرایی، یکپارچگی ملی، وحدت و پیوندهای اجتماعی با ارتقای سطح توسعه‌یافتگی مناطق مختلف کشور و ایجاد قطب‌ها و کانون‌های توسعه.

۵ -انتقال مرکز سیاسی کشور در مکان مناسب به منظور بهبود و اصلاح استقرار جمعیت و فعالیت در کشور تا پایان چشم‌انداز.

۶ - توسعه متوازن روستاها و شهرهای کوچک و پیشگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه به مراکز استان‌ها.

گفتنی است، بر اساس این گزارش ادامه بررسی این سیاست‌ها در جلسه آینده مجمع ادامه خواهد یافت.

داستان دنباله دار انتقال پایتخت

اما در شرایطی مجمع تشخیص مصلحت نظام تغییر مرکزیت سیاسی کشور را تا پایان برنامه چشم‌انداز تصویب کرده است که موضوع انتقال پایتخت از تهران به شهری دیگر سالیان درازی است که مطرح می‌شود.این مساله برای اولین بار در سال ۶۴ و همزمان با دویستمین سال پایتختی تهران مطرح شد و پس از جنگ تحمیلی در سال ۶۸ هم دیگر بار ‌این طرح به طور جدی تر مطرح شد. هرچند که با تصمیم دولتمردان وقت مبنی بر ارجحیت ساماندهی تهران کنار گذاشته شد.ولی پرونده‌این طرح در سال‌های نخستین دهه ۷۰ دوباره به جریان افتاد که پیگیری آن بی‌نتیجه ماندتا سال ۸۲ که زلزله بم رخ داد و حسن روحانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی وقت‌، گفت که این شورا تصمیم گرفته طرح انتقال پایتخت از تهران را، که بیش از ده سال پیش مطرح شده و به دلیل عدم همکاری برخی نهادها مسکوت مانده بود، مجددا مورد بررسی قرار دهد.روحانی همچنین افزوده بود که «شورای عالی امنیت ملی در جلسه خود طرح‌های میان مدت و بلند مدت انتقال پایتخت به نقطه‌ای دیگر را با جدیت بیشتری بررسی خواهد کرد؛ چرا که از نظر شورای عالی امنیت ملی، تهران به دلیل قرار گرفتن روی خط زلزله برای پایتخت بودن مناسب نیست.» ولی پس از آن بود که‌،در همان‌ایام عبدالله رمضان زاده، سخنگوی دولت سید محمد خاتمی‌، در مصاحبه با رسانه‌ها طرح بحث جدیدی درباره انتقال پایتخت را تکذیب کرد و گفت که «از سال ۱۳۶۸ این موضوع مورد بررسی بوده است و متخصصان به نتیجه جدیدی نرسیده‌اند.» با‌این حال اما در همان روزها انتقال پایتخت راه‌حلی برای مشکلات دیگر تهران، از جمله آلودگی هوا و ترافیک فشرده شهری، خوانده شد. به اعتقاد کارشناسان، رشد سریع بافت و جمعیت تهران و تمرکز بخش عمده فعالیت‌های سیاسی و اقتصادی در این شهر نگرانی‌هایی را در مورد خسارات و تلفات ناشی از وقوع زمین لرزه‌های شدید و حتی برخورد با عواقب چنین واقعه‌ای در پی داشته است و در صورت وقوع یک زمین لرزه شدید در تهران، نه تنها سازه‌های شهر، بلکه ساختار اداری و حکومتی کشور نیز دستخوش اختلال می‌شود و سازماندهی فعالیت‌های امدادرسانی را هم دشوار می‌کند.این گونه بود که پس از چندی که ماجرای زلزله بم کمی‌عادی شد و تقریبا موضوع به دست فراموشی سپرده شد، انتقال پایتخت هم از یاد رفت و پرونده انتقال پایتخت هم بسته شد، اما ‌این پایان‌این داستان نبود. در دولت نهم محمد جهرمی‌، وزیر کار و امور اجتماعی محمود احمدی‌نژاد، بار دیگر از بررسی طرح انتقال پایتخت از تهران به سایر شهر‌های ‌ایران خبر داد و اعلام کرد که‌این طرح در دستور کار شورای مسکن قرار دارد، هرچند که محمد سعیدی کیا وزیر مسکن و شهرسازی آن را رد کرد. آن‌طور که در آن‌ایام واحد مرکزی خبر به نقل از جهرمی‌نوشت‌، بالا بودن هزینه‌های زندگی در تهران مهم‌ترین عامل‌ این تصمیم است وهزینه انتقال پایتخت به شهرهای دیگر به مراتب از هزینه‌های سالانه تهران کمتر است.ولی گویا موضوع انتقال پایتخت از تهران به نقطه‌ای دیگر قرار بود بازهم به دست فراموشی سپرده شود که دولت اصولگرای نهم هم برای تغییر آن کاری از پیش نبرد و ماجرا رسید به دولت دهم و اکنون مجمع تشخیص مصلحت نظام در طرحی متفاوت تصویب کرده است که مرکز سیاسی کشورتا پایان برنامه چشم‌انداز بیست ساله از تهران منتقل شود. هرچند که جایگزین آن معرفی نشده است و ‌این گونه است که باید چشم انتظار تصمیمات بعدی مجمع تشخیص مصلحت نظام ماند. آیا پس از گذشت دویست سال از پایتختی تهران که از سوی قجرها انتخاب شد، ‌این شهر مرکزیت سیاسی خود را منتقل خواهد کرد یا ‌این مساله تنها طرحی است در حد دیگر طرح‌ها که پس از مدتی به دست فراموشی سپرده می‌شود؟