مصوبات مجلس متناقض شد؟

دنیای اقتصاد- همزمان با طی مراحل تصویب «هدفمند کردن یارانه‌ها» در مجلس، سخنگوی طرح تحول احتمال داده است که اصلاح قیمت حامل‌های انرژی از زمستان آغاز شود. این در حالی است که به نظر می‌رسد مصوبه دیروز مجلس در عدم کاهش درآمدهای این لایحه با مصوبه پیشین آن برای کاهش شتاب افزایش قیمت‌ها در تناقض است. تناقض در تحقق درآمد لایحه یارانه‌ها

مجلس با پیشنهاد کاهش درآمد دولت از آزادسازی قیمت انرژی مخالفت کرد

دنیای اقتصاد - بالاخره پس از چندین ساعت بحث و بررسی نمایندگان مجلس ماده یک لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را به تصویب رساندند که بر اساس این ماده و تبصره‌های آن دولت موظف می‌شود ظرف پنج سال و به تدریج قیمت حامل‌های انرژی مانند بنزین، گازوئیل، برق، گاز و آب را به قیمت آزاد بفروشد.

این ماده در جلسه بعد از ظهر دیروز به تصویب رسید. اما آنچه که باعث مساله‌ساز شدن مصوبه مجلس شد، اعمال برخی تغییرات در لایحه دولت است که از یک سو دولت موظف می‌شود از آزاد‌سازی یکباره قیمت‌ها خودداری کند؛ اما در سوی دیگر درآمد دولت مطابق پیش‌بینی اولیه باشد. برای حل این مشکل احمد توکلی در جلسه علنی بعد از ظهر دیروز مجلس پیشنهاد کرد که درآمد دولت از محل آزاد‌سازی قیمت‌ها در یک سال از ۲۰‌هزار میلیارد تومان به ۱۰‌هزار میلیارد تومان کاهش یابد تا تناقض به وجود آمده در لایحه حل شود، اما نمایندگان به این پیشنهاد رای منفی دادند. در این راستا توکلی پیشنهاد کرد تبصره ۴ ماده یک به گونه‌ای اصلاح شود که بر اساس آن قیمت‌های سال پایه اجرای این قانون به گونه‌ای تعیین شود که برای مدت یک سال مبلغ ۱۰۰‌هزار میلیارد ریال درآمد حاصل شود. این در حالی است که در تبصره ۴ لایحه آمده است: قیمت‌های سال پایه اجرای این قانون به گونه‌ای تعیین خواهد شد که برای مدت یک سال حداقل مبلغ ۱۰۰‌هزار میلیارد ریال و حداکثر مبلغ ۲۰۰‌هزار میلیارد ریال درآمد حاصل شود. توکلی در توضیح این پیشنهاد اظهار داشت: در این لایحه شبهه افزایش نرخ تورم بسیار بالا است و در هوای گرگ و میش نمی‌توان دوید. وی افزود: احتیاط کنید و از تورم بهراسید، بهتر است سال اول احتیاط کنید و بازخوردهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اجرای این لایحه را ببینید و سپس برای سال‌های بعد اقدام کنید. توکلی تصریح کرد: در غیر این صورت اجرای این لایحه تبعاتی خواهد داشت و تنش اجتماعی به دنبال می‌آورد به گونه‌ای که مجلس هم از اجرای آن عقب‌نشینی می‌کند. رییس مرکز پژوهش‌های مجلس از نمایندگان خواست تا با این پیشنهاد موافقت کنند و مبلغ حداکثر ۲۰۰‌هزار میلیارد ریال را حذف کنند.

اما مصباحی مقدم، رییس کمیسیون ویژه مجلس در مخالفت با پیشنهاد توکلی گفت: شکی در دلسوزی آقای توکلی ندارم، اما ایشان این دیدگاهشان را در کمیسیون ویژه هم مطرح کردند؛ اما کمیسیون موافق آن نبود. وی افزود: زیرا نتیجه‌اش این است که هم چوب را می‌خوریم و هم پیاز را. هدفمند کردن یارانه‌ها اولین قدمش این است که به گونه‌ای باشد که معقول و مقبول باشد اگر شوک تورمی هم دارد نتیجه هم داشته باشد. مصباحی مقدم تصریح کرد: ما شوک روانی خواهیم داشت، اما باید آن را مدیریت کنیم که کمتر باشد.

وی گفت: خدا را شاهد می‌گیرم که کمیسیون ویژه حداکثر ملاحظه را برای ملایم کردن شیب در نظر داشت حتی در مذاکره رییس‌جمهور و کمیسیون ویژه گفتند سقف را مد نظر قرار دهید، اما قیمت‌ها را به عهده دولت بگذارید. مصباحی‌مقدم خاطرنشان کرد: تبصره ۴ به یک معنا حاصل تفاهم کمیسیون با دولت است و نگذارید دستخوش شود در غیر این صورت به تعبیری تمام لایحه را بی‌معنا می‌کند. لاهوتی، نماینده لنگرود با پیشنهاد توکلی موافق بود و طی سخنانی گفت: این مبلغ ۲۰۰‌هزار میلیارد ریال معادل بودجه عمرانی است و خیلی عدد بزرگی است، این رقم باید به گونه‌ای باشد که تامین شود؛ حال از کجا باید تامین شود. آیا از جیب مردم باید تامین شود، بنابراین به پیشنهاد آقای توکلی رای مثبت دهید. روح‌ا... حسینیان نماینده تهران در تذکری اظهار داشت: آقای توکلی باید امانتداری می‌کرد و نظر مرکز پژوهش‌ها را که علمای اقتصاد رد کردند بیان می‌کرد. در ادامه جمشید انصاری عضو دیگر کمیسیون ویژه مجلس در تذکری گفت: آقای مصباحی مقدم یادداشتی در صحن توزیع کردند که نوشته است: «به استحضار می‌رساند تبصره ۴ حاصل تفاهم کمیسیون ویژه با رییس‌جمهور است.»

وی افزود: در حالی که آنچه در کمیسیون ویژه به عنوان درخواست دولت و تفاهم مطرح شد حذف جدول قیمت‌گذاری و جایگزینی آن با قیمت سال پایه با اختیار دولت بود، اما آنچه امروز مطرح شده اصلا جزو بحث‌های دولت و کمیسیون ویژه نبود، تبصره ۴ صرفا پیشنهادی بود که به تصویب رسید انتظار داشتیم آقای مصباحی مقدم بحث را کامل می‌کردند. سپس نوبت به شمس‌الدین حسینی وزیر اقتصاد رسید که مخالفت خود با این پیشنهاد را بیان کند. وی گفت: این پیشنهاد به معنای بی‌خاصیت کردن لایحه و حاصل زحمات است. حسینی تصریح کرد: دغدغه در خصوص تورم بارها و بارها در همین صحن مقدس اعلام شده است عامل اصلی تورم نقدینگی است؛ لذا اتفاقا اجرای درست این طرح تورم زدایی می‌کند نه ایجاد تورم.به گزارش خبرگزاری مهر وی گفت: ما قوی ترین کار کارشناسی را انجام دادیم؛ نقدها در مرکز پژوهش‌ها به مدل ما نبود تمام آنچه را استناد کردند مشابه این مدل بود، نقد خاصی روی مدل ما نبود نقدها روی مدل اقتصاد سنجی بود. وزیر اقتصاد تصریح کرد: شاه بیت طرح هدفمند کردن یارانه‌ها اصلاح قیمت و بازتوزیع آن است، اصلاح قیمت باید اثربخش باشد وگرنه اگر اصلاح بیهوده انجام دهیم انگار کاری انجام نداده‌ایم. کاظم دلخوش سخنگوی کمیسیون ویژه نیز با پیشنهاد توکلی مخالفت کرد. در نهایت پیشنهاد توکلی به رای گذاشته شد، اما مجلس با ۹۳ رای موافق، ۱۲۰ رای مخالف و ۹ رای ممتنع از ۲۳۱ نماینده حاضر با این پیشنهاد مخالفت کرد.

تناقض کجاست؟

اما تناقض آنجا شکل گرفته است که در لایحه هدفمند شدن یارانه‌ها دست دولت برای افزایش یکباره یا تدریجی قیمت حامل‌های انرژی باز گذاشته شده بود. یعنی در لایحه تاکید شده بود که دولت حداکثر ظرف مدت پنج سال قیمت انرژی را آزاد سازد، اما در جلسات علنی هفته گذشته مجلس احمد توکلی با عبارت حداکثر مخالفت کرد و در توضیح آن گفت که کلمه حداکثر به این معنا است که دولت مختار است قیمت انرژی را به یکباره افزایش دهد که بسیار تورم‌زا است. وی خواستار حذف عبارت حداکثر شد و به تصویب هم رسید، اما حذف این عبارت این اشکال را پیش آورده که ممکن است با الزام دولت به افزایش تدریجی قیمت‌ها درآمد پیش‌بینی شده دولت هم محقق نشود. توکلی درصدد برآمد با ارائه پیشنهادی میزان درآمد دولت را به نصف برساند، اما مجلس با این پیشنهاد موافقت نکرد تا ابهام درباره چگونگی تحقق درآمد‌های پیش‌بینی شده برای دولت باقی بماند.

دولت: از زمستان آماده اجرای لایحه یارانه‌ها هستیم

سخنگوی طرح تحول اقتصادی گفت: اگر لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها سریع‌تر بررسی شود و در صحن علنی به تصویب برسد احتمال اجرایی شدن طرح در زمستان سال جاری وجود دارد. محمدرضا فرزین در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس اظهار کرد: برنامه دولت آن بود که هدفمند کردن یارانه‌ها در سال‌جاری اجرایی شود و نظر دولت و مجلس هم بر این نبوده است که لزوما هدفمند کردن یارانه‌ها در سال آینده اجرا شود. وی تصریح کرد: اگر لایحه سریع‌تر بررسی شود و در صحن علنی به تصویب برسد، تمام تلاش دولت این خواهد بود که لایحه را امسال اجرایی کند. اگر پیشرفت تصویب قانون سریع باشد، احتمال اجرایی شدن لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در زمستان سال جاری وجود دارد. معاون اقتصادی وزیر اقتصاد اضافه کرد: به دلیل اینکه لایحه با دو سوم آرای نمایندگان تصویب شد و روال بررسی آن نیز به همین صورت است، محدودیتی با توجه به قانون برنامه چهارم برای اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها در سال جاری وجود نخواهد داشت.