گسل «شهر ری» فعال شد؟
زلزله در پایتخت
طرح : دنیای اقتصاد، رامین براتی زلزله در پایتخت
قدرت زمین لرزه دیروز ۴ ریشتر و مرکز آن شهر ری اعلام شد
دنیای اقتصاد - زهرا واعظ: عصر دیروز زمین لرزه‌ای به بزرگی ۴ریشتر در عمق ۱۲ کیلومتر، تهران پایتخت‌ایران را به لرزه درآورد. موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران مرکز‌این زلزله ۴ریشتری را جنوب شرق تهران و حوالی شهرستان ری واقع در استان تهران اعلام کرد.
در همین حال پژوهشگاه زلزله‌شناسی ایران، شرق تهران و شمال پاکدشت را مرکز‌این زمین لرزه دانست که چند درجه با یکدیگر تفاوت دارند، بنا بر این گزارش شبکه‌های لرزه نگاری وابسته به مرکز لرزه نگاری کشوری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران این زمین لرزه را در ساعت ۱۴ و ۲۳ دقیقه و ۵۶ ثانیه ثبت کرده است. آخرین باری که تهران لرزید مربوط به زمین لرزه‌ای است که در سال ۸۳ در بلده استان مازندران روی داد و تهران را نیز لرزاند، اما این بار چنانچه مرکز زلزله شهر ری بوده باشد ظاهرا گسل ری فعال شده که کارشناسان دوره بازگشت زلزله برای تهران و شهرری را به طور متوسط هر ۱۵۸سال می‌دانند و از آنجا که آخرین زلزله مهیب تهران ۱۷۲سال پیش در شهرری اتفاق افتاده است، بر همین اساس وقوع زلزله در تهران ۱۴ سال تاخیر زمانی دارد و ممکن است هر لحظه حادثه ناگواری رخ دهد.
مهدی زارع معاون پژوهشی پژوهشگاه زلزله‌شناسی در‌این باره معتقد است؛ طبق مشخصات ژئوتکنیکی منطقه و نوع گسلهای جنوب شرقی تهران به نظر می‌رسد، که حرکت این گسل فشاری باشد، اما صحت این موضوع پس از آنالیز داده‌های ایستگاه‌های لرزه نگاری مشخص می‌شود. وی گفت: با وجود این که زلزله ۴ ریشتری تهران را لرزانده است، اما تاکنون شاهدی برای وقوع زمین‌لرزه‌ای بزرگ‌تر وجود ندارد، ولی احتمال وقوع پس لرزه‌هایی با بزرگی کمتر در تهران وجود دارد. وی در گفت‌وگو با فارس با اشاره به وقوع زلزله ۴ ریشتری در استان تهران گفت: شواهدی مبنی بر پیش لرزه بودن این زلزله وجود ندارد و تاکنون ما شاهدی برای وقوع زمین‌لرزه‌ای بزرگ‌تر نداریم. وی ادامه داد: طبیعی است که بعد از هر زمین‌لرزه‌ای پس‌لرزه وجود داشته باشد و به طور معمول پس‌لرزه‌ها کوچک‌تر و ضعیف‌تر از زمین لرزه اصلی هستند. رضا دهقانپور رییس اورژانس تهران نیز پس از وقوع این زمین لرزه گفت که هیچ موردی از تخریب و جراحت بر اثر زلزله ۴ریشتری تهران از هیچ نقطه تهران گزارش نشده است، اما اورژانس تهران به حالت آماده‌باش است و امیدواریم زلزله دیگری متعاقب این پیش لرزه در تهران نداشته باشیم.
احتمال وقوع زلزله در تهران
آیا تهران در انتظار یک زلزله مهیب به سر می‌برد؟ این سوالی است که بسیاری از کارشناسان احتمال وقوع آن را بعید نمی‌دانند. آخرین باری که تهران لرزید بعدازظهر روز جمعه ۸ خرداد ماه سال ۱۳۸۳، (۲۸ مه ۲۰۰۴میلادی) ساعت ۱۷ و ۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه به وقت محلی بود، در حالی که مرکز زلزله حد فاصل شهرهای فیروزآباد، کجور و مرزن آباد در استان مازندران اعلام شد و صدمات جانی و مالی‌این زمین لرزه به دلیل تراکم کم جمعیت در پیرامون مرکززمین لرزه محدود بود، اما لرزش ناشی از‌این رویداد با قدرت ۳/۶ریشتر در بخش‌های وسیعی از کشور حس شد. در تهران نیز مردم را دچار چنان وحشتی کرد که تا چند روز به دور از خانه‌های‌شان و در پارک‌ها زندگی می‌کردند.
آخرین زلزله مهیب تهران در اثر حرکت گسل مشا و با بزرگی ۱/۷ریشتر مربوط به ۱۷۴ سال پیش در شهرری است. در‌این فاصله در سالهای ۱۳۰۹، ۱۳۲۶، ۱۳۳۴، ۱۳۶۲ چند زمین لرزه در تهران احساس شده است. آنچه مسلم است‌این است که تهران آمادگی چندانی برای مقابله با‌این پدیده مخرب طبیعی ندارد. خطر زلزله تاسیسات مهمی‌چون بیمارستان‌ها، مدرسه‌ها، پادگان‌ها، ادارات دولتی، هلال احمر و مراکز آتش نشانی را هم در معرض خطر قرار می‌دهد و پس از زلزله، آب و برق و گاز شهر قطع خواهد شد و به سبب ویرانی ساختمان‌ها، راه‌ها بسته می‌شود و اثرات فاجعه را بیشتر می‌کند. وضعیت ساختمان‌ها در شهر تهران نیز مطلوب نیست. بخش‌های مرکزی تهران و محلات قدیمی شهر و اطراف آن مانند تجریش، قلهک و جنوب شهر ساختمان‌هایی با طول عمر بیش از ۳۰سال وجود دارد که با مصالح نامرغوب و ملات ضعیف ساخته شده‌اند و نمی‌توانند در برابر زلزله‌ای با بزرگی متوسط مقاومت کنند. تراکم خانه‌ها و جمعیت، نبودن فضای باز برای چادر زدن و کمک رسانی از گرفتاری‌های تهران است. وجود ساختمان‌های غیر‌مقاوم، سطح بالای آب زیرزمینی، دانه‌ریز بودن خاک و آبرفتی بودن رسوبات باعث شده است با وجود اینکه گسلهای اصلی بیشتر در شمال شهر تهران است؛ ولی جنوب تهران نیز در برابر زلزله آسیب‌پذیر باشد. سدهای کرج، لتیان و لار در برابر زلزله‌های بزرگ مقاوم نیستند و مشکل دیگری برای شهر هستند.
مناطق زلزله خیز و امن تهران
طبق تحقیقات صورت گرفته روی گسلهای تهران، خطرناک ترین مناطق از نظر وقوع زلزله، اراضی و مناطق محدوده‌های زیر هستند.
۱ - گسل شرق تهران که شامل اراضی سرخه حصار، بزرگراه شهید بابایی، امجدیه و سیدخندان می‌شود.
۲ - محدوده گسل ملاصدرا که از خیابان شریعتی شروع و تا شهرک غرب ادامه دارد. مناطق ونک، میرداماد، سعادت آباد و برج میلاد روی گسل ملاصدرا قرار دارند.
۳ - گسل شمال تهران که از لشکرک و سوهانک شروع می‌شود و تا فرحزاد و حصارک و از آنجا به سوی غرب می‌رود و در مسیر خود مناطق نیاوران، زعفرانیه، الهیه، فرمانیه و تجریش را در بر می‌گیرد.
۴ - گسل شهرری که در زمان فعالیت به یکی از پرتلفات ترین گسلهای ایران و جهان تبدیل می‌شود و از جاده خاوران شروع و پس از گذر از دولت آباد روی جاده کمربندی تهران پایان می‌یابد.
طبق این تحقیقات، تنها مناطق امن تهران که در زمان زلزله کمترین آسیب را می‌بیند: خیابان انقلاب، اطراف آزادی، راه آهن، اطراف میدان شوش، بازار تهران، مولوی، بهارستان، امیریه، ۱۷ شهریور، کارگرجنوبی، امام خمینی (ره) و جمهوری اسلامی هستند.
نقطه A کانون اصلی زلزله دیروز در شهر ری را نشان می‌دهد
ارسال نظر