هدف ما اجرای عدالت است با تبعاتش کار نداریم

دنیای اقتصاد- همزمان با آغاز بررسی لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در صحن مجلس محمود احمدی‌نژاد در برنامه‌ای تلویزیونی در گفت‌وگو با متخصصان اقتصادی و اجتماعی، این لایحه را تشریح کرد. وی گفت: هدفمند کردن یارانه‌ها لایحه دمیدن روح تحرک و بالندگی و احیا و بازسازی اقتصاد است.

در این گفت‌وگو دکتر پژویان رییس شورای رقابت، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و دکتر جمشیدی‌ها جامعه شناس و رییس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ونیز مراد عنادی به عنوان مجری حضور داشتند. به گزارش خبرگزاری مهر، وی در پاسخ به پژویان که از وی پرسید این طرح یک اقتصاد کارآمد و یک دولت کوچک ترسیم می‌کند، اما در دولت قبل مسائلی همچون بازار پولی و تعیین نرخ سود به صورت دستوری مطرح بود، آیا تا پایان به این طرح پایبند خواهید ماند و اگر شوک‌هایی وارد شود، از اهداف اساسی این طرح برنمی‌گردید؟ گفت: من تناقضی در مواضع اقتصادی دولت‌های نهم و دهم نمی‌بینم بر اساس برنامه توسعه سود تسهیلات مبادله‌ای باید به زیر ۱۰‌درصد می‌رسید و دولت این موضوع را دنبال می‌کرد و این یک دستور قانونی است. اجرای این طرح از ابتدا در برنامه‌های دولت بود و خود این طرح نیز جزو احکام قانون هم هست. بعضی‌ها اصرار داشتند در سال اول اجرای آن شروع شود و بعضی هم به‌حق نگرانی داشتند و می‌گفتند هنوز جزئیات کار و آثار تغییرات تند در یارانه‌ها را در اختیار نداریم و لازم است مطالعه شود. شاید از همان دو، سه ماه نخست دولت نهم کلید این کار زده شد و شورای راهبردی، هدفمند کردن یارانه‌ها را جزو دستورهای خود قرار داد. کمیته‌های زیرمجموعه تشکیل و مطالعه کامل انجام شد و در این مسیر تجربیات کشورها و بخش‌های اقتصادی خودمان و نیز ۵۰ سال تغییرات اقتصادی در کشورمان مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت تصویر نسبتا روشنی از هدفمند کردن یارانه‌ها و آثار آن به دست آمد. سپس این موضوع به لایحه تبدیل شد. البته طبق برنامه چهارم توسعه نیازی به تبدیل شدن به لایحه نبود، اما بعضی دوستان مایل بودند لایحه داده شود و چون نیاز به وفاق مشترک برای این امر مهم بود دولت استقبال کرد.

رییس‌جمهور ادامه داد: دولت در اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها محکم و مصمم است، اگر قانون هدفمند کردن یارانه‌ها از انعطاف پایینی برخوردار باشد ممکن است مشکلاتی در اقتصاد به وجود آید. اقتصاد را باید مردم اداره کنند و دولت باید بر اقتصاد نظارت عمومی داشته باشد و مسیر را نشان دهد. البته در شرایط بحران اقتصاد جهانی ممکن است دولت به طور مقطعی دخالت کند.

احمدی‌نژاد همچنین در پاسخ به جمشیدی‌ها که پرسید اگر فردا لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها تصویب و به مردم یک امکان اقتصادی داده شود، اما زیرساخت‌ها قدیمی باشد آیا تغییری رخ خواهد داد؟ گفت: اصلاح ساختارها یکی از اهداف مهم لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها است. عدالت، بهینه‌سازی، تخصیص منابع، جلوگیری از اسراف و اصلاح ساختارها چهار هدف عمده هدفمند کردن یارانه‌ها است. اکنون منابع به طور عمومی توزیع می‌شود، اما آیا همه مردم یکسان از آن بهره‌مند می‌شوند؟

جمشیدی‌ها گفت: آیا هدفمند کردن یارانه‌ها تنها راه است و آیا نمی‌توانستیم سیستم‌ها را اصلاح کنیم؟ که دکتر پژویان در پاسخ وی توضیح داد: شما زمانی بهینه‌سازی در مصرف را انجام می‌دهید که علامتی ببینید و دولت باید این علامت را بدهد. هدف مصرف و تولید باید اصلاح قیمت‌ها باشد.

رییس‌جمهور نیز در این باره گفت: وقتی قیمت‌ها واقعی شود، توجیه سرمایه گذاری پیدا می‌شود. در بخش نان اکنون حدود ۸‌درصد بعد از تولید هدررفت وجود دارد، اما همزمان از منابعی که به عنوان یارانه می‌دهیم نیز بیش از ۳۰‌درصد هدر می‌رود، چون روابط ناصحیح شکل می‌گیرد. ما محاسبه کردیم که اگر از این ۳۰‌درصد بخشی به نانوایی برگردد آنگاه می‌تواند تجهیزات خود را تعویض کند و کیفیت نان را بالا ببرد. الان برخی نانوایی‌ها حتی نمی‌توانند هزینه کارگر خود را پرداخت کنند. در بعضی از بخش‌های تهران آرد یارانه‌ای حذف شد که افزایش تقاضا برای ساخت نانوایی و سرمایه گذاری را در پی داشت. در ظاهر قیمت نان بالا رفت، اما کیفیت نان بهتر و فروش نیز بیشتر شد. احمدی‌نژاد در پاسخ به سوال پژویان درباره این که ارزش‌های دینی چه نقشی در لایحه دارند و ما چه رفتاری خواهیم داشت؟ گفت: دولت بر اساس دستورات دینی اقدام به اجرای این طرح خواهد کرد. سوال این است روزانه شصت میلیون لیتر بنزین در کشور توزیع می‌شود، به نظر شما چند‌درصد جامعه از آن استفاده می‌کنند و با چه نسبتی؟ این روش، غلط و ناعادلانه است آیا شما روش دیگری پیشنهاد می‌کنید؟

رییس‌جمهور ادامه داد: این روندی که وجود دارد و دولت انجام می‌دهد، غیرعادلانه است. ما (فعلا) کاری به بررسی تبعات اجرای این طرح نداریم، اما اجرای عدالت رفتارها را اصلاح می‌کند. آیا اجرای این طرح آثار منفی در جامعه دارد؟ این اجرای عدالت است که وظیفه ماست و این نکته مهمی است. البته ممکن است اگر من در موضع ایشان باشم در ذهنم کارهای دیگری بشود کرد. لااقل در دو منظر با هم مشترک هستیم، با اجرای این طرح دو اتفاق می‌افتد که اولین مورد این است که توزیع عادلانه می‌شود، توزیعی که الان ناعادلانه است. الان این بی‌عدالتی در توزیع منابع یارانه در مقیاس وسیع وجود دارد و این بی‌عدالتی، رفتار و اخلاق جامعه را خراب می‌کند، که اگر خراب نمی‌کرد خدا اینقدر با بی‌عدالتی برخورد نمی‌کرد و اگر عدالت، رفتارها را اصلاح نمی‌کرد، اینقدر مورد تاکید نبود و تاثیری در زندگی انسان‌ها نداشت، پس معلوم است که تاثیر دارد. دولت کار دینی می‌کند و می‌گوید که عدالت باید اجرا شود. پژویان به احمدی‌نژاد گفت: چه اطمینانی داریم که دولت و رییس آن در میانه راه، زیر فشارهایی که شاید مقابل این طرح ایجاد شود بتواند با عزمی راسخ در اجرای آن بکوشد و ناگهان برای رفع این فشارها، دستورالعمل‌های جدیدی صادر نکند که رییس‌جمهور پاسخ داد: در اصلاح ساختارهای اقتصادی بسیار جدی هستیم و در این راه لایحه‌ای جداگانه به مجلس شورای اسلامی فرستاده‌ایم تا طرح تحول اقتصادی و هدفمند کردن یارانه‌ها به یک قانون دائمی تبدیل شود، اگر نظر شما مکانیزم بازار به طور مطلق و بدون نظارت دولت است این نظر را قبول ندارم؛ چرا که تجربه‌ها، شکست این نظرها را نشان داده است. دولت باید از منافع عمومی دفاع کند و این دفاع به معنای تصدی‌گری اقتصادی و دخالت نیست.

وی افزود: ما مخالفیم که سال به سال درباره این طرح در بودجه تصمیم‌گیری شود و برای همین یک صندوق ملی با هیات امنای مشخص تشکیل خواهیم داد که کار خود را به صورت دائمی برای اجرایی کردن این طرح آغاز کند. طرح تحول اقتصادی ۷ سرفصل دارد.

احمدی‌نژاد درباره اینکه آیا بهتر نبود که این پول در بهداشت صرف می‌شد یا آن را صرف انواع بیمه‌های اجتماعی می‌کردید؟ تصریح کرد: در لایحه‌ای که تقدیم مجلس شده هر دوی آنها پیش‌بینی شده که بخشی از آن به صورت نقدی و بخشی هم به صورت نظام تامین اجتماعی است. در لایحه هم پیش‌بینی شده است که به مرور از نقدی به طور کامل به سمت تامین اجتماعی منتقل شود، اما چرا هم به صورت نقدی است هم به صورت تامین اجتماعی؟ نقدی با این هدف است که مردم را در مدیریت منابع مشارکت بدهد. این کار مهمی است که خود مردم تصمیم بگیرند و مدیریت کنند.

به مرور وقتی به جلو برویم مردم یاد می‌گیرند که منابعشان را چگونه مصرف کنند. افرادی در دهک اول با متوسط ماهانه صد هزار تومان زندگی‌شان را اداره می‌کنند و کسانی هم هستند که با ماهانه سی میلیون تومان اداره می‌کنند که هر دو دارند مدیریت منابع می‌کنند. باید مردم را در اصلاح مشارکت بدهیم. پس بخشی از آن نقدی و بخشی هم نظام تامین اجتماعی است، اما شیب به سمت انتقال به نظام تامین اجتماعی است.