نگار حبیبی
منبع: اکونومیست
نقش پیشرفت فن‌آوری‌های ارتباطاتی در جهان مدرن بر کسی پوشیده نیست. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که افزایش 10‌درصدی استفاده‌کنندگان تلفن همراه در یک کشور در حال توسعه با افزایش 8/0‌درصدی در میزان نرخ رشدGDP همراه خواهد بود.

در کشورهای جهان سوم که دسترسی و استفاده از اینترنت به ‌اندازه‌ جهان پیشرفته فراگیر نیست، تلفن همراه یکی از پرکاربردترین ابزارهای ارتباطاتی مورد استفاده‌ مردم است. مجله‌ اکونومیست به تازگی در تحقیقی به بررسی تاثیر استفاده از تلفن‌همراه بر رشد اقتصادهای در حال ظهور پرداخته است. سهم کشورهای در حال توسعه از کل استفاده‌کنندگان تلفن همراه در جهان، طی نه سال گذشته سه برابر شده است (از یک چهارم به
سه چهارم کل استفاده‌کنندگان افزایش یافته است). در میان کشورهای جهان چین بالاترین جمعیت دارندگان سیم‌کارت و در مناطق مختلف جهان قاره‌ آفریقا بالاترین نرخ رشد خریداران را دارا است. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2013 نیمی از استفاده‌کنندگان تلفن همراه، چینی یا هندی باشند. نمودار یک چگونگی رشد استفاده‌کنندگان تلفن همراه را طی سال‌های گذشته در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه نشان می‌دهد.
عواملی مانند استفاده از مدل‌های کم‌هزینه‌ کسب و کار توسط شرکت‌های خدمات‌دهنده در کشورهای در حال توسعه، ظهور دو تولیدکننده‌ بزرگ تجهیزات تلفن‌همراه در بازار چین و تنوع ایجاد شده در موارد استفاده‌ تلفن همراه به ویژه در کشورهای در حال توسعه منجر به تغییر شکل تدریجی بازار ارتباطات شده است.
شواهد موجود در سطح اقتصاد کلان از تاثیر مثبت تلفن‌همراه بر رشد اقتصادی در سال‌های اخیر با تحقیقات تجربی اقتصاد خرد در این زمینه مورد تایید قرار گرفته است. رابرت جنسن، اقتصاددان دانشگاه ‌هاروارد در مقاله‌ای در سال 2007 با استفاده از داده‌های مربوط به بندری در هندوستان نشان داد که دسترسی به تلفن همراه، بهره‌وری را در کار ماهیگیران افزایش داده است. به طوری که در اثر استفاده از تلفن همراه قیمت برای مصرف‌کننده تا 4‌درصد و سود ماهیگیران 8‌درصد افزایش یافته است. وی نتیجه می‌گیرد که «دسترسی به اطلاعات باعث کارآیی بازارها و بازارهای کارآ موجب بالا رفتن رفاه می‌شود.» جنی ایکر از دانشگاه برکلی در تحقیق مشابهی به بررسی تاثیر استفاده از تلفن همراه بر قیمت غلات طی سال‌های 2001 تا 2006 پرداخت. نتیجه‌ این تحقیق نیز کاهش قیمت برای مصرف‌کننده و افزایش سود کشاورزان در اثر استفاده از تلفن همراه بود. این تحقیقات اقتصادی در سطح خرد مدرکی برای اثبات علت بودن استفاده از تلفن‌همراه و معلول بودن افزایش رشد اقتصادی است که از تحقیقات کلان نتیجه‌گیری شده است. معروفترین تحقیق کلان در این زمینه توسط لئونارد ویورمن از مدرسه‌ اقتصادی لندن انجام شده است. وی نشان می‌دهد که با افزایش 10 گوشی تلفن همراه به ازای هر 100 نفر در یک کشور در حال توسعه 6/0‌درصد بر نرخ رشد GDP افزوده خواهد شد.
ژن- وی کیانگ، محقق بانک جهانی نیز نشان داده است که افزایش ۱۰‌درصدی در سهم استفاده‌کنندگان تلفن‌همراه در یک کشور در حال توسعه، نرخ رشد GDP را ۸/۰‌درصد افزایش می‌دهد. همان طور که نمودار ۲ نشان می‌دهد، بر اساس یافته‌ وی تاثیر تلفن‌همراه بر رشد از تاثیر تلفن ثابت بیشتر است. البته بر اساس یافته‌ کیانگ، دسترسی به اینترنت تاثیر بالاتری بر رشد GDP دارد.
با توجه به تاثیرات مثبت چشمگیر تلفن‌همراه، بالا بردن کارآیی در این صنعت و در نتیجه دسترسی‌درصد بیشتری از مردم به این تکنولوژی، می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای دستیابی به رشد بالاتر مورد توجه قرار گیرد. تحقیق اکونومیست نشان می‌دهد که شرکت‌های موفق چینی و هندی (که به عنوان مثال یکی از موفق‌ترین شرکت‌های کانادایی به نام نرتل را از بازار خارج کرده‌اند)، با استفاده از روش‌هایی همچون دریافت پیشاپیش وجوه (خرید شارژ توسط استفاده‌کنندگان) و فروش قسطی گوشی تلفن‌همراه توانسته‌اند سود خود را افزایش داده و در عین حال هزینه‌ خرید تلفن‌همراه را برای مشتریان کاهش دهند. سومین و مهم‌ترین عامل افزایش بسزای تعداد دارندگان تلفن همراه، همان طور که نمودار 3 نشان می‌دهد، خارج شدن بازار تلفن‌همراه از حالت انحصاری (با ورود دومین شرکت خدمات‌دهنده) است. این عامل ‌درصد دارندگان تلفن‌همراه را به طور فزآینده‌ای در کشورهایی مانند تونس، کنیا و افغانستان افزایش داده است. تکثر تولیدکنندگان از دیگر سو، به اشتغال‌زایی و افزایش سرمایه‌گذاری می‌انجامد.
یانوس، برنده‌ جایزه‌ صلح نوبل در سال ۲۰۰۶ گفته است: «خرید یک گوشی تلفن‌همراه مانند گرفتن کارتی برای رهایی از فقر حداقل برای چند سال است.» پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۳ به ‌اندازه‌ جمعیت جهان سیم‌کارت وجود داشته باشد. هر چند این به معنی برخورداری تک‌تک مردم دنیا از تلفن همراه نیست، اما بهبود زندگی بخشی از مردم جهان تا آن موقع، بیش از هر تکنولوژی دیگری مدیون گوشی چند‌گرمی تلفن‌همراه خواهد بود.
* بعد از ورود اولین رقیب به بازار (دومین شرکت ارائه دهنده خدمات تلفن همراه)