مجلس بررسی می‌کند
انتخاب شهردار با رای مردم
جمعی از نمایندگان طرح انتخاب شهرداران سراسر کشور از طریق آرای مستقیم مردم را تهیه کردند
میزان؛ رایِ مردم شهر
دنیای اقتصاد- امید ایران مهر: پس از یک هفته جنجال بر سر پیشنهاد گروهی از نمایندگان حامی دولت برای تفویض اختیار انتخاب شهرداران از شوراهای شهر به وزیر کشور که با اعتراضات گسترده اعضای شوراهای شهر سراسر کشور روبه‌رو شده بود، نه تنها این طرح راه به جایی نبرد و فوریت آن با ۱۳۵ مخالف در راه تصویب ناکام ماند که اینک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خبر از تهیه طرحی می‌دهد که در صورت تصویب بر اساس آن انتخاب شهرداران از این پس با رای مستقیم مردم صورت خواهد گرفت.
مصطفی کواکبیان نماینده اطلاح‌طلب سمنان که در نشست فراکسیون سازمان‌های مردم نهاد سخن می‌گفت، با بیان این خبر افزود: درصورت تصویب نهایی طرح انتخاب شهرداران از سوی مردم، همزمان با انتخابات شورای شهر، شهردار هر شهر نیز با رای مستقیم مردم انتخاب خواهد شد. وی با بیان اینکه در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، شهرداران به‌صورت مستقیم از سوی مردم انتخاب می‌شوند، تاکید کرد: این طرح باعث می‌شود که مردم با سطح دخالت بیشتری بتوانند شهردار خود را انتخاب کنند. به گفته نماینده سمنان براساس این طرح، شورای شهر بر عملکرد شهردار نظارت خواهد داشت و شورای‌عالی شهرداری‌ها نیز در قبال اختیارات خود به مجلس پاسخگو خواهد بود.
طرحی که شکست خورد
اصل شوراها که در قانون اساسی تاکید زیادی بر آن وجود دارد، در سال 1377 توسط وزارت کشور دولت وقت احیا و انتخابات اولین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا با شعار «شوراها؛ بنیان دموکراسی» در زمستان این سال برگزار شد. یکی از مهم‌ترین اختیارات شوراهای شهر و شاید مهم‌ترین آن بحث انتخاب شهردار و نظارت بر عملکرد وی بود. بسیاری از کارشناسان تجربه یک دهه فعالیت شوراهای شهر و روستا را در عرصه مدیریت شهری با تمام فراز و نشیب‌هایش مجموعا مثبت ارزیابی کرده و معتقدند یکی از مهم‌ترین تبعات احیای اصل شوراها افزایش نقش مردم در اداره کشور است که منجر به تقویت مردمسالاری خواهد شد. این تجربه موفق اما هفته گذشته با چالشی جدی مواجه شد. 72تن از نمایندگان مجلس که اکثر آنها از حامیان دولت بودند هفته گذشته با ارائه طرحی خواستار انتخاب شهردار توسط وزیر کشور شدند. طرحی که با واکنش شدید اعضای شوراهای شهر سراسر کشور، جمعی از نمایندگان مجلس، مدیران شهری، کارشناسان و ... قرار گرفت. حتی برخی از اعضای شوراهای شهر اعلام کردند در صورت تصویب این طرح به صورت گروهی از سمت‌های خود استعفا خواهند داد. با گسترش مخالفت‌ها بسیاری از امضاکنندگان طرح، در
درستی پیگیری این دستورالعمل تردید کردند؛ این‌چنین شد که مهدی چمران، رییس شورای عالی استان‌ها، سه روز قبل اعلام کرد که 56نفر از 72 نماینده مجلس که طرح انتخاب شهرداران توسط وزیر کشور را امضا کرده بودند، امضای خود را پس گرفتند. مهدی چمران خود در روزهای نخست مطرح شدن این طرح چنین اقداماتی را در راستای تقویت جایگاه شوراها ندانسته و از آن با عنوان «تعطیل شدن شوراها» یاد کرده بود.
واکنش‌های منفی به این طرح تا آنجا پیش رفت که برخی مسوولان دولت مجبور شدند برای پرهیز از گرفتاری به تبعات آن به تکذیب «نقش دولت» در طرح این موضوع بپردازند؛ چنان‌که معاون عمرانی وزیر کشور گفت: وزارت کشور هیچ‌گونه دخالتی در طرح نمایندگان مجلس مبنی بر انتخاب شهردار از سوی وزیر کشور نداشته است. علی نیک‌زاد در حاشیه شانزدهمین اجلاس سراسری شهرداران کلان‌شهرها و مراکز استان‌های کشور در جمع خبرنگاران در خصوص طرح انتخاب شهردار توسط وزیر کشور گفت: طرح را نمایندگان مجلس داده بودند و وزارت کشور هم دخالتی در این موضوع نکرد. نیک‌زاد ادامه داد: اگر این طرح تصویب می‌شد یا نمی‌شد، هیچ‌گونه موضع‌گیری در این رابطه نمی‌کردیم و نخواهیم کرد.
تاکید بر لزوم نقش مردم در جمهوری اسلامی
به دنبال این تحولات مهدی چمران در جمع اعضای فراکسیون سازمان‌های مردم نهاد مجلس، با یادآوری سخنان بنیانگذار جمهوری اسلامی در خصوص تشکیلات شورایی خاطرنشان کرد: این فرامین یکی از پیشرفته‌ترین شکل‌های اداره حکومت است که ایشان فرمودند مدیریت‌های کلان بر عهده حکومت مرکزی است و مدیریت‌های کوچک نیز بر عهده مدیریت‌های محلی باشد. چمران بر این اساس حاکمیت مردم در سرنوشت خود را از ضرورت‌های جمهوری اسلامی عنوان کرد و با توجه به برخی اصول قانون اساسی درباره شوراها گفت: باید در مجلس یا جایگاه‌های بالاتری تصمیم بگیرند که اصلا می‌خواهند این اصول را پیاده کنند یا خیر و آیا حقیقتا این سیستم کشورهای پیشرفته را می‌خواهند به صور مختلف پیش بگیرند؟ رییس شورای عالی استان‌ها افزود: اگر بخواهیم که شهردار را وزیر کشور انتخاب کند، یعنی همه ۳۰ساله گذشته که شعار مردمسالاری دینی را می‌دادیم زیر سوال برده و دوباره می‌خواهیم به عقب برگردیم.
چمران با تاکید بر اینکه مجلس یا مقامات بالاتر نظام باید تصمیم اساسی بگیرند که قوانین اجرا شوند، تاکید کرد: بر این اساس باید به سمت تشکیل یک دولت خلوت‌تر، چابک‌تر و کوچک‌تر پیش رویم. اگر این مساله را قبول نداریم باید یک تصمیم اساسی‌تری گرفت. چمران گفت: ما طی نامه‌ای از مجلس و رییس مجلس به خاطر تهیه طرح اصلاح قانون شوراها پیش از این تشکر کردیم و مطمئن هستیم کسانی که این طرح را تهیه کردند از روی دغدغه‌ها و مشکلات و خلوص آن را تهیه کردند؛ هر چند که راه‌حل این است که راه بهتری برای این قضیه پیدا کنیم.
به این ترتیب بود که اگر تا هفته پیش برخی به دنبال تفویض اختیار انتخاب شهردار از شوراهای منتخب مردم به وزیر کشور و دولت بودند و طرح «شهردار دولتی» را در سر می‌پروراندند، این روزها خبرهای خوشی از مجلس می‌رسد که قرار است مردم شهرهای ایران هم به رسم دموکراسی‌های دیگر در جهان، شهرداران را با رای مستقیم خود بر مسند اداره امور شهرها بنشانند. طرحی که به اعتقاد بسیاری از نمایندگان مجلس و فعالان سیاسی در صورت تصویب نهایی گام مهمی در راستای نهادینه‌سازی نقش مردم در اداره کشور خواهد بود. باید منتظر ماند و دید این طرح چه سرانجامی می‌یابد و آیا در انتخاب شهردار، میزان؛ رای مردم شهرها خواهد شد؟
عکس: خبرگزاری فارس
ارسال نظر