علی موسوی خلخالی

«آرون دیوید میلر» نماینده سابق آمریکا در روند مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل به تازگی کتابی را منتشر کرده که در آن به حضورش در وزارت امور خارجه آمریکا به عنوان مشاور وزیر امور خارجه در امور خاورمیانه به‌ویژه در جریان مذاکرات کمپ دیوید در زمان بیل کلینتون به طور کامل اشاره کرده و نکات تازه‌ای را در این باره بیان می‌کند. کتاب میلر «چیزی فراتر از سرزمین موعود» نام دارد که در آن به روند مذاکرات صلح فلسطینیان و اسرائیل در زمان بیل کلینتون، رییس‌جمهوری سابق آمریکا پرداخته و به شدت از سیاست‌های وزارت امور خارجه وقت، موضع‌‌گیری دولت کلینتون در برابر آن و کارشکنی‌های «دنیس راس» سفیر سابق آمریکا در اسرائیل در شکست مذاکرات انتقاد می‌کند.

وی در این کتاب آورده، آمریکا از ابتدا مسیر خطایی طی کرده است؛ زیرا هر فردی که در کاخ سفید به قدرت رسیده تمایلی به احقاق حقوق فلسطینیان نداشته آنها را به‌طور کل از روند صلح خارج کرده است.

میلر همچنین می‌نویسد: «کلینتون تلاش می‌کرد فشارهای بسیاری را به یاسر عرفات رهبر سابق حکومت خودگردان فلسطینی وارد کند تا وی را مجاب کند که معاهده کمپ دیوید را بپذیرد. اما هیچ گاه حاضر نشد با اعراب نیز به مذاکره بپردازد تا حمایت آنها را هم برای صلح جلب کند و آنها را وادار کند تا چتر حمایتی خود را تا بالای سر عرفات گسترش دهند. به‌ویژه در ۹ روز قبل از نشست کمپ دیوید که مذاکرات بسیار تنگاتنگ بود و تصمیم جدی برای نهایی شدن مفاد صلح اتخاذ شده بود.»

وی در ادامه می‌افزاید: «آمریکایی‌ها هنگامی که دریافتند ایهود باراک حاضر است در بسیاری از مواضع اسرائیل عقب‌نشینی کرده و امتیازهای تازه‌ای از جمله بخشیدن بیت المقدس قدیم به فلسطینیان بدهد به‌شدت شوکه شدند و تلاش کردند وی را از این کار منصرف کنند؛ در حالی که اسرائیل پذیرفته بود امتیازهای بسیاری را در قبال صلح به فلسطینیان بدهد.»

میلر سپس به مذاکرات کلینتون با ملک عبدا... اشاره می‌کند و می‌گوید: «کلینتون در طول جریان صلح به عربستان رفت و با پادشاه آن کشور به گفت و گو نشست. وی تلاش می‌کرد آنچه آمریکا و اسرائیل می‌خواهند را به وی تلقین کند. در حالی که گمان نمی‌کنم ملک عبدا... حتی یک بار هم به نقشه بیت المقدس نگاه کرده بود تا ببیند آنچه کلینتون به وی می‌گوید، چیست. این دقیقا همان خطایی است که جورج بوش نیز در طول ۷ سال ریاست جمهوری خود مرتکب شده است.»

میلر که تجربه حضور در سه دولت ایالات متحده را تجربه کرده است در این کتاب با سه تن از روسای جمهوری سابق آمریکا، ۹ تن از وزیران امور خارجه ایالات متحده از جمله کاندولیزا رایس، چهار مشاور امنیت ملی و ۱۵۰ نفر از مسوولان و مقام‌های عالی‌رتبه آمریکایی و غیر آمریکایی در همین رابطه گفت و گو کرده که در این ماحصل این گفت‌وگو به طور کامل آمده است.

در این میان میلر در کتاب خود تجربه حضور «جیمز بیکر» وزیر امور خارجه سابق آمریکا را مثبت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: «وی حتی اگر مذاکرات صلح به خطا می‌رفت تا آخرین لحظه از آن حمایت می‌کرد. او معتقد بود نباید حتی یک لحظه به هر بهانه‌ای مذاکرات متوقف شود.»

وی در ادامه می‌افزاید: «هنگامی که کالین پاول وزیر امور خارجه آمریکا شد به من گفت، دلم به حال او می‌سوزد چون از حمایت کامل برای پیشبرد مذاکرات صلح برخوردار نیست. به او گفتم پیش جورج بوش برو و به او بگو این میزان اختیاراتی که به وی داده شده کافی نیست و باید مشکل را به کمک و حمایت مقامی‌ عالیتر چون دیک چنی معاونش نیز پیگیری کند.»

به اعتقاد میلر اگر جورج بوش پدر برای بار دوم رییس‌جمهوری آمریکا می‌شد و جیمز بیکر به سمت خودش در پست وزارت امور خارجه ادامه می‌داد، سوریه و اسرائیل قطعا به صلح می‌رسیدند. وی در این کتاب از کلینتون به شدت انتقاد می‌کند که به اندازه کافی فرصت داشت، اما نتوانست از این فرصت استفاده صحیح بکند و گفت و گوی اعراب و اسرائیل را به نتیجه برساند.

میلر در ادامه، پیکان انتقاد خود را متوجه جورج بوش رییس‌جمهوری فعلی آمریکا نیز می‌کند و می‌نویسد، وی نیز دقیقا همان اشتباهی را مرتکب شده که کلینتون مرتکب شده بود؛ زیرا وی نیز نه تنها به اندازه کافی برای رسیدن به صلح تلاش نمی‌کند بلکه زمان را نیز روز به روز از دست می‌دهد.

میلر در نهایت کتاب خود را با این توصیه به پایان می‌رساند که اگر قرار است مذاکرات صلح فلسطینیان با اسرائیل به نتیجه برسد، باید این موضوع اولویت نخست ایالات متحده آمریکا شود تا با تمام توان مذاکرات صلح به جلو پیش رود. در غیر این صورت این موضوع همچنان لاینحل باقی خواهد ماند.

منبع:Irdiplomacy.ir