عکس‌های میلیون دلاری از صحنه‌های عادی

شهرام شریف

بسیاری او را به عنوان استاد عکس‌های سورئال از فضاهای عادی زندگی آمریکایی می شناسند. با این حال او جزو معدود عکاسانی است که هر قطعه از آثارش میلیون‌ها دلار به فروش می رسد. در نوجوانی عضو یک گروه موسیقی راک با عنوان The Speedies بود و در همان زمان آهنگی را تحت عنوان «بگذار عکست را بگیرم» خواند. در آن زمان هیچ گاه فکر نمی‌کرد که در بزرگسالی آن آهنگ اینقدر در زندگی او مصداق پیدا کند. او در سال‌های اخیر به چنان شهرتی رسیده که در سال ۲۰۰۵ شرکت HP از همان ترانه قدیمی برای آگهی‌های تبلیغاتی دوربین‌های دیجیتال خود بهره گرفت. «گریگوری کرادسون» متولد ۱۹۶۲ و دانش آموخته هنر در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر از جمله یاله است و حالا خود در همین دانشگاه به تدریس عکاسی مشغول است.«کرادسون» که حالا جزو یکی از عکاسان گرانقیمت جهان به حساب می‌آید، از جهت ایجاد فضاهای عظیم و پشت صحنه شلوغ نیز مشهور است. به طوری که بسیاری پشت صحنه عکس‌های او را با پشت صحنه فیلم‌های ‌هالیوودی مقایسه می‌کنند. نورپردازی و طراحی صحنه در عکس‌های او نیز تداعی‌کننده سینمای‌هالیوود است، گاه عکاسی او از یک صحنه روزها به طول می‌انجامد. بسیاری از صحنه‌های عکس او شب هنگام یا در هنگام گرگ و میش هوا رخ می‌دهد.

الهام از ادوارد هوپر

بسیاری عکس‌های کرادسون را با نقاشی‌های ادوارد هوپر (۱۹۶۷-۱۸۸۲) نقاش آمریکایی شبیه می‌دانند. هوپر به نقاشی از فضاهای زندگی معمول آمریکایی علاقه فراوانی داشت و از جهت نوع نگاه به نور و صحنه‌پردازی مورد علاقه بسیاری از عکاسان از جمله کرادسون است. شیوه نگاه او به موضوعات و ترکیب‌بندی در آثارش به گونه ای است که کرادسون حتی در جایی به شوخی می‌گوید» «هوپر واقعا عکاس بزرگی بود!» با این حال کرادسون اشاره می‌کند که او از پیروان «هوپر» به شمار نمی‌آید؛ بلکه صرفا از آثار او الهام گرفته است چه به عقیده او هر هنرمندی می‌تواند از گذشته و سنت خود الهام بگیرد.

با این حال کرادسون پنهان نمی‌کند که به شدت به سینمای‌هالیوود علاقه دارد. او در جایی می‌گوید که به دیوید لینچ،کرانبرگ، هیچکاک و اورسن ولز بسیار علاقه‌مند است. با این حال او علاقه سینمایی خود را به نه صرفا مجموعه آثار که به تک صحنه‌ها محدود می‌کند. او از فریم‌ها وبرخی صحنه‌پردازی‌ها ایده می‌گیرد و اینچنین است که نورپردازی و طراحی صحنه شبه سینمایی او به شدت به چشم می‌آید.

با این حال وقتی در مقابل این پرسش قرار می‌گیرد که ممکن است برخی عکس‌های او با برخی فیلم‌های سینمایی اشتباه گرفته شود، می‌گوید:» تفاوت زیادی میان یک فیلم سینمایی که با سرمایه فراوانی ساخته می‌شود و یک تک عکس که فضای سینمایی ایجاد می‌کند، وجود دارد به همین دلیل است که من در واقع فیلم نمی‌سازم و به فیلمسازی علاقه ندارم من در واقع می‌خواهم همه چیز را در داخل یک تک عکس قرار دهم.»

آثار کرادسون با این حال به دلیل استفاده از عناصر محلی به نوعی گویی روایت گر داستان نیز هست. هر عکس او گویی در میانه داستانی مرموز شکل گرفته و بیننده کنجکاوانه باید به رمز و راز داستان آن پی ببرد. او خود در این باره می‌گوید: «من خود را روایت‌گر داستان می‌دانم اما صرفا از منظری، خاص، من نمی‌خواهم عکس‌های اسرار‌آمیز همراه با مفاهیم پیچیده بگیرم؛ بلکه صرفا می‌خواهم داستانی را با قسمتی از روایت تلفیق کنم تا بیننده به کشف آن تشویق شود.» به گفته کرادسون عکاسی ظرفیت‌های بسیار محدودی برای روایت یک داستان در اختیار دارد و در عین حال این روایت با روایت فیلم یا ادبیات نیز بسیار متفاوت است.

عکس‌های میلیون دلاری

کرادسون حالا با یک دوربین ۸x۱۰ عکاسی می‌کند. یک دوربین فانوسی بزرگ که معمولا عکاسان بزرگ و فعالان عکاسی صنعتی به خوبی با توانایی‌های آن آشنایی دارند خصوصا آنکه نتیجه کار را می‌توان روی صفحات بسیار بزرگ چاپ کرد. در بسیاری از کمپوزیسیون‌های او خانه، ماشین، زن و عناصر معمولی محل‌های زندگی دیده می‌شود. گروه عکاسی او شامل یک مدیر هنری است که مطابق سلایق بصری کرادسون صحنه را می‌چیند و سایر عوامل صحنه از جمله دستیار دوربین و ... که ساعت‌ها قبل از عکسبرداری صحنه را آماده می‌سازند. گاه برای به وجود آمدن نتیجه مورد دلخواه حتی یک خانه به طور کامل ساخته می‌شود. هر عکسبرداری او گاه تا چهارساعت به طول می‌انجامد. در نهایت هر قطعه از عکس‌های او بین ۸۰ هزار تا ۱۰۰‌هزار دلار به ازای هر چاپ به فروش می‌رسد و البته او اجازه بیش از ۱۰ پرینت از هر عکس را نمی‌دهد که به این ترتیب هر قطعه از عکس‌های او در حدود یک‌میلیون دلار به فروش می‌رسد.

کرادسون پیشتر در یک مقاله معروف تحت عنوان «زیبایی شناختی بیگانگی» موضوع پیدا کردن روایت از مکان‌های بسیار معمولی را مطرح کرده است. در این مقاله او به نور به عنوان یک عنصر روایی توجه نشان می‌دهد و از این رو همواره مکان‌هایی را که با دقت برای عکاسی پیدا کرده به شیوه خاص خود نورپردازی می‌کند. در بسیاری از عکس‌های او مفهوم تنهایی با خالی بودن صحنه از عناصر شلوغ و مزاحم به تصویر در می‌آید.

عکس‌های گریگوری کرادسون فضاهای عادی زندگی آمریکایی را به تصویر می‌کشد و به رغم این نگرش معمولی هر کدام از آنها تا‌میلیون‌ها دلار درآمد به همراه دارد آدرس سایت رسمی عکاس: http://www.hoverproductions.com/