چرا دلار همواره ارزان‌تر می‌شود؟

چرا ارزش دلار در برابر یورو همواره در حال کاهش است؟ این امر، تا چه حد ناشی از بحران اقتصادی ایالات متحده آمریکا است و تا کجا به عوامل دیگری مثل افزایش بهای مواد سوختی ارتباط دارد؟ آخر هفته گذشته، نرخ برابری یک یورو به یک دلار و ۵۵ سنت آمریکا رسید. نرخ دلار، از ماه‌ها پیش، همواره در حال کاهش بوده است. کارشناسان اقتصادی، تغییر این روند را، در چشم‌انداز نزدیک پیش‌بینی نمی‌کنند.

آمریکا یا در شرایط رکود اقتصادی قرار دارد یا در آستانه ورود به این شرایط است. هرجا که اقتصاد ضعیف شود، ارزش پول نیز سقوط می‌کند. به این ترتیب، کاهش ارزش دلار نمی‌تواند چیزی جز واکنش در‌برابر دشواری‌های اقتصادی ایالات متحده آمریکا باشد.

بحران اقتصادی آمریکا، از سال ۲۰۰۶ میلادی آغاز شد. در سال‌های پیش از آن، بانک مرکزی آمریکا نرخ بهره راهبردی را در چند مرحله کاهش داده بود. کاهش بهره بانکی سبب رونق کم‌سابقه بازار مستغلات شد. میلیون‌ها شهروند آمریکایی، با دریافت وام‌های کم بهره، به خرید خانه و آپارتمان روی آوردند.

استقبال از وام‌های کم بهره، تنها به مستغلات محدود نشد، بلکه تب خرید اتومبیل و کالاهای لوکس را نیز برانگیخت. در نتیجه میلیون‌ها شهروند آمریکایی بدهکار بانک‌ها شدند. پایین بودن نرخ بهره، از سوی دیگر سبب شد که آمریکایی‌های ثروتمند سپرده‌های خود را از بانک‌ها بیرون بکشند و در خرید اوراق سهام و زمین و مسکن به کار بیاندازند. بانک مرکزی آمریکا، از اواخر سال ۲۰۰۵‌میلادی، نرخ بهره راهبردی را در چند مرحله افزایش داد و سرانجام به ۴‌درصد رساند.

افزایش بهره راهبردی، سبب افزایش نرخ بهره شناور در بانک‌هایی شد که قبلا به مردم وام داده بودند. در نتیجه، خریداران صدها هزار خانه و آپارتمان، توانایی بازپرداخت اقساط وام‌های خود را از دست دادند و بانک‌ها ناگزیر به حراج خانه‌های بدهکاران خود شدند، اما تقاضای مسکن، باز هم به دلیل گرانی وام‌ها و تیرگی چشم‌انداز اقتصادی چنان پایین بود که بسیاری از بانک‌ها در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند. عامل دیگری که اقتصاد آمریکا را دستخوش بحران ساخت، افزایش قیمت‌ها، به ویژه افزایش بهای مواد‌سوختی بود. این افزایش قیمت با کاهش مصرف داخلی توام شد و سرانجام بانک مرکزی آمریکا را واداشت که برای مهار بحران، بهره بانکی را بار دیگر تا سطح سه‌درصد پایین بیاورد. آنچه امروز مسوولان سیاست پولی آمریکا را نگران می‌کند، ترکیب انفجاری سه عامل موازی است: کاهش مداوم ارزش دلار، افزایش مداوم بهای نفت خام و بحران پایدار بانک‌ها و مستغلات.

بن برنانک، رییس بانک مرکزی آمریکا در آغاز سال‌جاری میلادی گفت: رشد اقتصادی آشکارا کندتر خواهد شد. کارشناسان اقتصادی، معتقدند که در نشست این هفته بانک مرکزی نرخ بهره راهبردی باز هم نیم‌درصد تا هفت دهم درصد کاهش داده خواهد شد.

رییس بانک مرکزی آمریکا، هنوز از به کار بردن رکود درباره اقتصاد کشورش خودداری می‌کند، اما می‌گوید: به نظر می‌رسد که افزایش پایدار نرخ انرژی، نابودی سرمایه شرکت‌ها و کاهش ارزش مستغلات مصرف خصوصی را خفه کرده باشد‌. کاهش نرخ بهره راهبردی در ماه‌های اخیر نتوانست ترسی را که بر بازار پول آمریکا حاکم است برطرف کند. اکنون بانک مرکزی می‌کوشد با همه وسایل ممکن، مانع از خشکیدن اقتصاد شود. این بانک ظرف دو هفته گذشته در دو مرحله ۳۴۰‌میلیارد دلار به بازار تزریق کرد.همزمان با این اقدام، دولت جورج بوش نیز، قصد دارد ۱۵۰‌میلیارد دلار صرف مبارزه با بحران اقتصادی کند. با این همه، رییس بانک مرکزی می‌گوید: «اطلاعات تازه این گمان را می‌‌‌‌آفرینند که چشم‌انداز فعالیت‌های اقتصادی واقعی در سال ۲۰۰۸ بدتر خواهد شد».

منبع: دویچه‌وله