استقلال وکلا، پنجاه و شش ساله شد
ندا گنجی
پنجاه و ششمین جشن استقلال کانون وکلای دادگستری شاخص‌ترین چهره‌های حوزه قضا را در ساختمان تالار بزرگ کشور گردهم آورد تا با برگزاری این گردهمایی بزرگ، زمینه‌ای برای بیان چالش‌های پیش روی امر وکالت فراهم شود.

همه سخن‌ها حول محور وکیل و وکالت می‌چرخید، با این تفاوت که هریک از سخنرانان از زاویه دید خود به بیان چالش‌ها پرداختند. یکی از بطن ماجرا در مقام رییس کانون وکلا و دیگری از بالاترین مقام دولتی در حوزه قضاوت و در پست وزیر دادگستری. البته اینجا، آوردگاه تقابل اظهارات متناقض است.
غلامحسین الهام که چند شغله بودنش زمانی در صدر اخبار رسانه‌ها بود، این بار از جایگاه وزارت دادگستری سخن می‌گوید؛ در کسوت کسی که معتقد است ۱۳سال کارآموز وکالت بوده و می‌خواهد تا آخر عمر کارآموز بماند. او از حوزه وکالت در ایران به عنوان مدینه فاضله‌ای یاد می‌کند که در آن هیچ چالشی دیده نمی‌شود.
تنها می‌ماند خلاء «نقش» وکالت که باید در فرهنگ عمومی تقویت شود.
او بر این باور است که حوزه قضایی در استفاده از ظرفیت‌های وکالت مشکلی ندارد، حتی تصویری را که وکلا در پیشبرد اهداف سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی نقش ایفا می‌کنند را نیز ترسیم می‌کند و از جانب دولت نیز دست یاری به سوی کانون وکلا دراز می‌کند.
او خاطرنشان می‌کند: قوه‌قضائیه و در راس آن ریاست این قوه، اهتمام ویژه‌ای به امر و اصل وکالت در مجموعه حوزه‌ها و رسیدگی قضایی دارد. البته اگر هم نقاط اختلافی نیز دیده می‌شود، در حوزه نگاه‌ ایشان به میزان گسترش امر وکالت و نظر ایشان این است که بسط و توسعه وکالت به نحوی باشد که دسترسی و امکان استفاده از وکیل و توانمندی وکالت به نحو فراگیر باشد.
وزیر دادگستری معتقد است: راه‌های بسیار خوبی هم برای تعامل و یکپارچگی در این حوزه فراهم است که می‌توان ظرفیت‌ها را نیز گسترش داد. الهام در اظهاراتش بخش بزرگی از وظیفه تقویت جایگاه وکلا را در ایران بر دوش کانون وکلا قرار می‌دهد. نهادی که استقلال آن به گفته سردمداران آن گاهی نادیده قلمداد می‌شود.
اما از دیگر سو، دکتر افتخارجهرمی که بر کرسی ریاست کانون وکلا تکیه زده، پس از آنکه سخنان غرایی در وصف خصوصیات اخلاقی وکلا به میان می‌آورد، به نقش وکیل هم در دستگاه‌ قضایی اشاره کوتاهی می‌کند که وکیل همکار قاضی در کشف حقیقت است و نباید آن دو را روبه روی هم دید. او در ادامه اظهاراتش تنها بخشی از وظایفی را که الهام به آن اشاره می‌کند، می‌پذیرد. جهرمی همچنین، در میان سخنانش سال‌هایی را به تصویر می‌کشد که همزمان با سال‌های ابتدایی پس از انقلاب اسلامی بود و مراجع قضایی از مداخله وکلا در دعاوی استقبال نمی‌کردند.
او اذعان می‌کند که هم‌اکنون وکلا به جایگاه واقعی خود نزدیک شده‌اند؛ اما هنوز برای رسیدن به آن مدینه فاضله راه طولانی در پیش دارند. از همین رو است که دو پیشنهاد به مخاطبان خود ارائه می‌کند که اتفاقا یکی به دولتیان بر‌می‌گردد که به پذیرفتن بی‌چند و چون وکلا در دستگاه قضایی برای حسن مداخله در دعاوی تاکید دارد و آن یکی را که بیشتر به نصیحت پدرانه در مقام یک‌پیش‌کسوت شباهت داشت به مشاوران حقوقی گوشزد می‌کند، مبنی بر اینکه با اعمال خویش جایگاه واقعی خود را در جامعه بیابند.
از سوی دیگر در شرایطی که جایگاه وکالت هنوز در داخل مرزهای کشور در میان مردم آن‌چنان که باید رسمیت نیافته، غلامحسین الهام از بین‌المللی کردن وکالت ایران سخن می‌گوید. او در اظهاراتش با اذعان به اینکه در این زمینه خلاءهای بسیاری وجود دارد، به سیاست‌های دولت اشاره کرد که به دنبال از بین بردن محدودیت‌ها و انحصار این حوزه است و اینکه دولت در تلاش است بهره‌گیری از وکلا را در ابعاد اقتصادی، سیاسی و ملی در عرصه بین‌المللی بومی کند.