انقلاب سبز بعدی

مترجم: شادی آذری

شاید اروپا نپسندد، اما اصلاح ژنتیکی در حال تغییر کشاورزی است

به مدت یک دهه، تلاش‌هایی که توسط شرکت‌های فعال در زمینه فن‌آوری‌های زیستی برای ترویج غلات اصلاح شده، انجام می‌شد از سوی اروپا مورد انتقاد قرار می‌گرفت. به رغم همه اطمینان‌های علمی مبنی بر اینکه ارگانیسم‌های اصلاح ژنتیکی شده برای مصرف انسان ایمن هستند و تلاش سازمان تجارت جهانی علیه توقف واردات این‌گونه محصولات توسط دولت‌های عضو اتحادیه اروپا، بسیاری از اروپایی‌ها از لمس کردن یا چشیدن این نوع محصولات اجتناب می‌ورزند، اما به گفته ایان فرگوسن، رییس شرکت تیت‌اند لایل، غول محصولات غذایی انگلستان، به زودی تغییر خواهد یافت. او گفته است: «ما در برهه‌ای از تاریخ قرار گرفته‌ایم که در آن فن‌آوری اصلاح ژنتیکی به یک حقیقت زندگی بدل شده است.‌»

فرگوسن که رییس فدراسیون غذا و نوشیدنی انگلستان نیز هست، معتقد است؛ به دلیل آنکه بسیاری از صادرکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی به تولید محصولات اصلاح شده دست زده‌اند، اجتناب از این نوع محصولات بسیار گران تمام می‌شود. یک‌ لابی کشاورزی به نام کوپاکوگکا در هفته جاری هشدار داد که قیمت روزافزون غذای دام‌ها می‌تواند منجر به نابودی صنعت دام و طیور اروپا شود، مگر آنکه ممنوعیت استفاده از محصولات کشاورزی اصلاح شده، برداشته شود. در چنین شرایطی، وزرای کشاورزی اروپا نتوانستند بر سر موضوع مجوز واردات ذرت و سیب‌زمینی اصلاح شده به توافقی دست یابند. قرار است این تصمیم هم‌اکنون توسط کمیسیون اروپا اتخاذ شود و انتظار می‌رود پاسخ آن کمیسیون به صدور مجوز «آری» باشد.

اگر چنین شود، برای شرکت‌های فن‌آوری زیستی چون شرکت آمریکایی مونسانتو یک پیروزی محسوب خواهد شد، اما این شرکت هم‌اکنون نیز از شرایط شیرین‌تری لذت می‌برد: یک موفقیت بازرگانی بسیار عظیم. این شرکت برای سه سال متوالی شاهد رشد درآمد و سود خود بود و روز دوازدهم فوریه توانست پیش‌بینی سود خود را برای سال مالی جاری برای دومین‌بار ظرف دوماه افزایش دهد. مونسانتو سودی ۹۹۳میلیون دلاری در سال مختوم به ماه اوت برای خود رقم زد و درآمدی ۶/۸میلیارد دلاری را به ثبت رساند که به افزایش ناگهانی قیمت جهانی کالاها نیز کمک کرد، اما برت بگمان، یکی از مدیران ارشد مونسانتو تاکید می‌کند که این پیشرفت‌های شرکت در زمینه فن‌آوری اصلاح ژنتیکی است که باعث شده است قیمت‌های پایه افزایش یابد و در نتیجه سود شرکت تا سال ۲۰۱۲ دو برابر خواهد شد.

دارایی این شرکت از طریق موفقیت در فعالیت‌های اصلاح ژنتیکی در خارج از اروپا افزایش یافته است. گزارش جدیدی از یک مرکز غیرانتفاعی که روندهای صنعتی را پیگیری می‌کند و خدمات بین‌المللی برای جذب فن‌آوری‌های زیستی - کشاورزی نام دارد منتشر شده است. در این گزارش رشد ناگهانی و شدید عرضه تجاری محصولات کشاورزی اصلاح شده در یک جدول آمده است. سال گذشته مناطق زیر کشت جهان تا ۱۲درصد افزایش یافت و به ۱۱۴میلیون هکتار رسید.

آمریکا در صدر فهرست این تولیدکنندگان قرار گرفت، اما سریع‌ترین رشد به آرژانتین، برزیل، هندوستان و چین اختصاص یافته است.

توماس وست از مرکز پایونیرهای برد می‌گوید اروپا باید سوار این قطار شود چون قطار در حال ترک ایستگاه است.

براساس اطلاعات گزارش شده از مرکز مشاوره‌ای کراپنوسیس، بازار فن‌آوری‌های زیستی کشاورزی از حدود ۳میلیارد دلار در سال ۲۰۰۱ به بیش از ۶میلیارد دلاردر سال ۲۰۰۶ افزایش یافت و انتظار می‌رود این رقم تا سال ۲۰۱۱ به ۴/۸میلیارد دلار افزایش یابد. هانس کاست، مدیرکل مرکز تحقیقات کشاورزی آلمان معتقد است؛ این رقم می‌تواند تا سال ۲۰۲۵ تا ۵۰میلیارد دلار افزایش یابد و آن زمانی است که نسل دوم فن‌آوری اصلاح ژنتیکی که هم‌اکنون پا گرفته است، به بازار می‌رسد. تولیدکنندگان محصولات کشاورزی اصلاح‌شده خوش‌بین هستند، چون معتقدند این محصولات تاثیرات بسیار مثبت اجتماعی، بازرگانی و فن‌آوری خواهد داشت. هرچه هندوستان و چین ثروتمندتر می‌شوند، جهان به غذای بیشتری نیاز پیدا می‌کند، همان‌طور که زمین قابل‌کشت، آب و انرژی کمیاب‌تر و گران‌تر می‌شوند. اما اگر فن‌آوری اصلاح زیستی مطابق برنامه پیش رود، این امکان ایجاد می‌شود که محصول بیشتر با آب، انرژی و کود کمتر به دست آید. آیا چنین ابداعی می‌تواند موجب خوش‌بینی اروپاییان بدبین شود؟ فقدان منافع کافی برای مصرف‌کنندگان باعث شد که نسل اول محصولات کشاورزی اصلاح‌شده با مخالفت روبه‌رو شود. اما اگر محصولات آینده همان چیزی را که مصرف‌کنندگان می‌خواهند، به آنها ارائه دهد که از جمله آنها می‌توان به غذای سالم‌تر اشاره کرد و اگر مشکلاتی را که قانون‌گذاران اروپایی با آن مواجهند، از جمله چاقی و تغییرات آب‌و‌هوایی از سر راه آنها بردارد، شاید زمان برای محصولات کشاورزی اصلاح‌شده در اروپا فرا رسد.