راه های تشخیص ماهی سالم و نحوه طبخ آن
ماهی بخورید
برخی افراد از ماهی تنها بوی آن را می‌شناسند و همین مساله موجب شده این غذای بسیار مقوی و بیماری‌زدا از سفره بسیاری از خانواده‌ها کنار گذاشته شود و با آن وداع گویند؛ اما اگر مردم می‌دانستند خوراک ماهی چه پدیده اعجاب‌انگیزی است، با وجود گرانی آن هرگز آن را کنار نمی‌گذاشتند.
برخی افراد از ماهی تنها بوی آن را می‌شناسند و همین مساله موجب شده این غذای بسیار مقوی و بیماری‌زدا از سفره بسیاری از خانواده‌ها کنار گذاشته شود و با آن وداع گویند؛ اما اگر مردم می‌دانستند خوراک ماهی چه پدیده اعجاب‌انگیزی است، با وجود گرانی آن هرگز آن را کنار نمی‌گذاشتند.
خواص ماهی
ماهی دارای ارزش تغذیه‌ای بسیار بالایی است و اکثر مواد مغذی مفید و ضروری برای انسان را به تنهایی دارد؛ ولی ویژگی مخصوص ماهی که آن را بین سایر مواد غذایی حایز اهمیت خاص ساخته است، نوع چربی موجود در آن است.
ماهی و محصولات دریایی با وجود آن که جزو مواد غذایی حیوانی هستند، ولی از نظر ترکیب چربی با سایر مواد حیوانی متفاوت‌اند. چربی موجود در مواد‌غذایی حیوانی به طور عمده حاوی ترکیباتی به نام اسیدهای چرب اشباع شده هستند که این ترکیبات موجب بالا بردن کلسترول و سایر چربی‌های نامطلوب خون می‌شوند.
بنابراین افراط در مصرف چربی‌های حیوانی، سلامت قلب و عروق را به خطر انداخته و در نهایت منجر به سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود؛ ولی ماهی و آبزیان با وجود آن که از دسته مواد غذایی حیوانی هستند با این حال، نوع چربی موجود در آنها مشابه مواد گیاهی است و از اسیدهای چرب اشباع نشده به نام امگا 3 در آبزیان وجود دارد که آثار بسیار مهمی در سلامت انسان دارد و در پیشگیری از بسیاری بیماری‌ها و کنترل و کمک به بهبود اختلالات و عوارض مختلف نقش مهم و سازنده‌ای ایفا می‌کند.
جالب است بدانیم که چربی موجود در بافت‌های ماهی و آبزیان نه تنها موجب افزایش کلسترول و سایر چربی‌های نامطلوب خون و عوارض قلبی و عروق نمی‌شود، بلکه به رفع آنها کمک موثری نیز می‌کند. ماهی از منابع بسیار خوب پروتئین محسوب می‌شود. پروتئین موجود در ماهی از نظر کمیت و کیفیت قابل توجه است، بدین معنی که پروتئین موجود در ماهی به شکلی است که به آسانی در دستگاه گوارش هضم و جذب می‌شود و تقریبا در بدن به مصرف می‌رسد.
ماهی یکی از منابع خوب آهن است و آهن در خون‌سازی و همچنین در حفظ مقاومت بدن در برابر میکروب‌ها نقش مهمی به عهده دارد. آهن موجود در ماهی به گونه‌ای است که جذب آن در دستگاه گوارش آسان بوده و به خوبی در بدن به مصرف می‌رسد. علاوه بر آن، آهن موجود در ماهی، جذب آهن منابع گیاهی را هم افزایش می‌دهد بنابراین نقش مهمی‌در پیشگیری از کم خونی ناشی (لینک) از فقر آهن دارد.
ماهی حاوی مقدار قابل توجهی ویتامین‌های گروه «B» است که در تنظیم فعالیت سلول‌های عصبی و در نتیجه در سلامت سیستم عصبی و نیز در سلامت پوست تاثیر دارند. همچنین بعضی از انواع ویتامین‌های گروه «B» در خون سازی نیز موثرند. بنابراین با مصرف ماهی می‌توانیم به سلامت اعصاب، شادابی، طراوت پوست و پیشگیری از کم خونی کمک کنیم.
اسید دکوزاهگزانوئیک (DHA)
DHA (اسید دکوزاهگزانوئیک) یکی از ارکان اساسی بافت مغزی انسان را تشکیل می‌دهد و به ویژه در قشر خاکستری مغز و شبکیه چشم به میزان زیاد یافت می‌شود. اخیرا دانشمندان به ارتباط کمبود این اسید چرب مهم با افسردگی، از دست دادن حافظه، جنون و مشکلات بینایی پی برده‌اند. این اسید چرب برای جنین و نوزاد انسان، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. محتوای DHA در مغز نوزاد انسان در طول سه ماهه اول زندگی سه برابر می‌شود. از این رو، دریافت آن به میزان کافی برای مادر در زمان بارداری و شیردهی الزامی است. میانگین محتوای DHA در شیرمادران در کشور آمریکا دارای کمترین میزان در سراسر جهان است. احتمالا دلیل آن این است که آمریکایی‌ها، ماهی کم‌مصرف می‌کنند.
برخی از پزشکان معتقد هستند که بیماری‌هایی نظیر افسردگی پس از زایمان و ضریب هوشی پایین همه ناشی از جذب ناقص DHA است. این پزشکان همچنین اظهار می‌کنند که مقادیر پایینDHA مربوط به میزان اندک سروتونین در مغز است که باز هم موجب افزایش گرایش به افسردگی، خودکشی و ستیزه‌جویی می‌شود. DHA به میزان زیاد در فیتوپلانکتون‌ها و ماهی‌های آبهای سرد یافت می‌شود. کارشناسان تغذیه توصیه می‌کنند که برای تامین DHA کافی دو تا سه وعده در هفته ماهی مصرف شود و اگر هم امکان آن نباشد، حداقل روزانه 100میلی‌گرم DHA مصرف کنند.
بسیار دیده شده است که برای پایین آوردن کلسترول، کاهش وزن بدن و نیز جهت جلوگیری از انواع حاد سرطان، رژیم‌هایی با محتوای چربی بسیار پایین تجویز می‌شود؛ اما اگرچه کاهش کلسترول، احتمال خطر مرگ از بیماری قلبی را کم می‌کند، در مقابل می‌تواند موجب افزایش احتمال بروز مرگ‌و‌میرهای غیر‌طبیعی، خودکشی و افسردگی شود. همچنین دارو‌های کنترل چربی و کاهنده کلسترول ممکن است منجر به کاهش تراکم اسیدهای چرب غیر اشباع در بافت عصبی شوند. رژیم‌های مهار چربی عموما منجر به افزایش جذب اسیدهای چرب غیر‌اشباع امگا ۶ و کاهش جذب اسیدهای چرب امگا۳ می‌شود. اسیدهای چرب امگا۳ موجود در روغن ماهی برای فعالیت درست سیستم عصبی، مهم و حیاتی هستند و در رژیم‌هایی که جهت کاهش کلسترول، کاهش وزن و جلوگیری از سرطان تجویز می‌شوند، باید حتما اهمیت جذب کافی اسیدهای چرب امگا۳ را در نظر باید گرفت.
ماده مغذی دیگری که در ماهی به مقدار کافی وجود دارد، روی (لینک) است. روی یک ماده مغذی است که در رشد کودکان و نوجوانان و نیز در بلوغ جنسی نوجوانان تاثیر مهمی دارد. کمبود این ماده مغذی در دوران رشد موجب کوتاهی قد و در صورت کمبود شدید باعث کوتولگی می‌شود. همچنین در دوران بلوغ منجر به تاخیر در بلوغ جنسی می‌شود. ماهی این ماده غذایی مفید با دارا بودن روی به میزان کافی، می‌تواند به رشد و تنظیم بلوغ جنسی کمک کند.
ماهی از منابع غنی فلوئور در سلامت و استحکام دندان‌ها و در پیشگیری و پوسیدگی دندان تاثیر مهمی دارد. پس با مصرف ماهی می‌توانیم به سلامت و استحکام دندان‌های خود کمک کنیم. فلوئور همچنین در پیشگیری از استئوپروز یا پوکی استخوان (لینک) موثر است.
ماهی دریا از بهترین منابع ید به حساب می‌آید. ید یکی از مواد مغذی است که تاثیر مهمی در سلامت انسان دارد. ید در رشد آثار قابل‌توجهی دارد و کمبود آن موجب اختلال در رشد، کوتاهی قد می‌شود. بنابراین مصرف ماهی به مقدار کافی در دوران رشد ضروری است. ید همچنین در تکامل سیستم عصبی نقش مهمی دارد و چنانچه خانم‌ها در دوران بارداری مبتلا به کمبود شدید ید باشند، کودکانشان علاوه بر اختلال در رشد جسمی دچار عقب افتادگی ذهنی نیز می‌شوند و این مشکل تا آخر عمر گریبان‌گیر آنها خواهد شد. همچنین کمبود ید در شیر مادر می‌تواند منجر به اختلال در رشد جسمی و ذهنی کودک شیرخوار بشود.
مصرف ماهی ۲ تا ۳ بار در هفته در برنامه غذایی مادران باردار و شیرده می‌تواند آثار مثبتی در رشد جسمی‌و ذهنی جنین و نوزاد داشته باشد. نقش دیگری که ید در سلامت انسان به عهده دارد، تاثیر آن در متابولیسم مواد انرژی‌زا است. کمبود ید موجب کاهش متابولیسم مواد انرژی‌زا در بدن شده و در نتیجه منجر به افزایش وزن و چاقی می‌شود. ید در تولید مثل نیز موثر است و افراد مبتلا به گواتر ناشی از کمبود ید دچار اختلال در تولیدمثل خواهند شد. مصرف ماهی و آبزیان می‌تواند نیاز انسان را به ید تامین کرده و از بروز عوارض ناشی از کمبود ید پیشگیری کند.
ماهی از منابع خوب فسفر محسوب می‌شود. فسفر ماده‌ای است که همراه کلسیم در سلامت و استحکام استخوان‌ها تاثیر مهمی دارد. ماهی‌هایی که با استخوان مصرف می‌شوند، مانند ماهی‌کیلکا و ساردین علاوه بر خواصی که برای انواع ماهی‌ها ذکر شد حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم نیز هستند. بنابراین در رشد، استحکام و سلامت استخوان‌ها و دندان‌ها موثرند. ماهی و آبزیان با داشتن خواص تغذیه‌ای بسیار خوب می‌توانند قسمت بیشتر نیازمندی‌های تغذیه‌ای ما را تامین کنند. علاوه بر آن، به علت داشتن ترکیبات خاصی که در چربی بدن ماهی‌ها وجود دارد، در پیشگیری از بسیاری امراض و کنترل و درمان بیماری‌های مختلف نقش مهمی‌به عهده دارند.
ساردین، ماهی‌های چرب آبهای عمیق
فواید ماهی‌های چرب آبهای عمیق (ساردین) شامل تامین اسیدهای چرب ضروری است که برای تکامل سیستم عصبی و سلامت مغز و اعصاب لازم است و برای زنان حامله و شیرده بسیار توصیه می‌شود و تاثیر آن در درمان افسردگی به اثبات رسیده و همچنین حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است.
ماهی‌ها، به خصوص ماهی‌های آبهای سرد، ماهی‌های چربی‌دار (با چربی زیاد) نظیر سالمون، ساردین، ماهی تن و ماهی قزل آلا بدن انسان را در مقابل بیماری‌های قلبی محافظت می‌کند. اسیدهای چرب ضروری موجب جلوگیری از لخته شدن و چسبیدن پلاکت‌های خونی (به فرم پلاک‌های غنی از کلسترول) به سطح داخلی عروق می‌گردند.
اکثر حملات قلبی به علت ایجاد لخته‌های خونی در سرخرگ‌ها و سیاهرگ‌ها و جلوگیری از جریان مناسب خون در رگ‌ها، صورت می‌پذیرد. اسیدهای چرب امگا 3 همچنین می‌توانند در کاهش التهاب در بیماری‌هایی نظیر آرتریت روماتوئید نقش داشته باشند.
بدن تمام ماهی‌های آبهای عمیق حاوی چربی‌های امگا۳ است. بدن میگو، خرچنگ دریایی و صدف خوراکی نیز به اندازه ماهی آبهای آزاد حاوی اسیدهای چرب امگا۳ است. ماهی‌های غیر‌پرورشی اسید چرب امگا۳ خود را به واسطه خوردن جلبک‌ها و پلانکتون‌ها و ماهی‌های دیگر به دست می‌آورند. اگر رژیم غذایی ماهی‌های پرورشی حاوی اسیدهای چرب امگا۳ نباشد رشد این ماهی‌ها متوقف می‌شود به همین علت پرورش‌دهندگان ماهی، این ماده مغذی را به غذاهای ماهی می‌افزایند. از این رو می‌توان گفت که ماهی‌های پرورشی و دریایی از لحاظ مقدار اسیدهای چرب امگا۳ تفاوتی با هم ندارند. روغن ماهی برای بهبود بیماری قلبی بسیار مفید است. روغن ماهی حاوی نوعی چربی به‌نام چربی‌های امگا ۳ با خاصیت پایین آوردن
تری گلیسیرید خون است. از این رو توصیه می‌شود روغن ماهی به رژیم غذایی بیماران قلبی اضافه شود. برخی از خاصیت‌های چربی‌های امگا 3 عبارتند از:
- رقیق کردن خون : این ویژگی روغن ماهی در درمان لختگی خون به کار می‌آید. به همین دلیل درمیان اسکیموها که غذای اصلی آنها ماهی است، بیماری قلب و عروق کمتر دیده می‌شود.
-کاهش سنتزVLDL:VLDLیکی از انواع کلسترول خون است که مضر می‌باشد و موجب کاهش تولیدHDL که کلسترول مفید خون است می‌شود. روغن ماهی در کاهشVLDL مؤثر است.
- کاهش چسبندگی پلاکت‌ها : ثابت شده است که روغن ماهی موجب می‌شود که پلاکت‌ها کمتر به یکدیگر بچسبند و از تولید لخته‌های پلاکتی داخل رگ‌ها جلوگیری می‌کند.
تحقیقات نشان داده است که مرگ و میر در میان بیمارانی که از روغن ماهی استفاده می‌کنند 30 درصد کمتر از کسانی است که آن را مصرف نمی‌کنند. همچنین براساس تحقیقات، مصرف روزانه 28 گرم ماهی، 40 درصد بیماری‌های عروق کرونر را که به قلب خون‌رسانی می‌کنند و 50 درصد سکته‌های قلبی را کاهش می‌دهد. از این‌رو توصیه می‌شود برای پیشگیری از وقوع سکته‌های مجدد پس از یک سکته یا جلوگیری از عوارض عروقی در بیماران دیابتی، به طور مرتب ماهی یا روغن ماهی مصرف شود.
اما چه نوع ماهی ای مصرف کنیم؟
ماهی‌های پرچربی مثل قباد، آزاد، کولی، سفید، ساردین، تون، کپور و شاه ماهی برای مصرف بهتر است. ماهی، در صورتی‌که 2 تا 3 بار در هفته مصرف شود اثرات بسیار مفیدی را در پی دارد.
مضرات زیادخوردن برخی ماهی‌ها
ماهی علاوه بر آنکه یک منبع غذایى سرشار از ید و فسفر است حاوی جیوه هم هست. جیوه در مقایسه با ید و فسفر که از ترکیبات مورد نیاز بدن هستند، از عناصر سنگینى است که براى بدن مضر بوده و جزو مواد سمى به شمار مى‌آیند. این عنصر با آنزیم‌هاى درونى بدن ترکیب و مانع از عمل آنها مى‌شود. تجمع جیوه در بدن منجر به اختلالات شنوایى، لرزش عضلات، بروز بى‌حسى عمومى و برهم خوردن متابولیسم درونى مى‌شود. از همه مهمتر اینکه جیوه عملکرد سیستم عصبى را مختل مى‌کند و به رشد بافت مغزى آسیب جدى مى‌رساند. نکته‌اى که به‌خصوص در مورد کودکان و زنان باردار باید به آن توجه کرد.
دیوید بلینگر از انستیتو پزشکى هاروارد مى‌گوید: غذاهاى دریایی سرشار از پروتئین‌اند، چربى اشباع شده کمتری دارند و از مواد مغذی بسیاری برخوردارند، اما برای اطمینان بهتر است بیشتر از دو تا سه بار در هفته مصرف نشوند.
هشدار نسبت به مصرف جیوه
هر چند پیشنهاد می‌شود که در طول هفته یک یا دو وعده ماهی کمک بسیار زیادی به حفظ سلامت انسان‌ها می‌کند اما باید از انواع ماهی‌هایی که حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند خودداری کنیم. تجمع بیش از اندازه جیوه در بدن باعث ایجاد اختلال در سیستم عصبی شده و نهایتا منجر به بی‌حسی و خارش انگشتان دست و پا و غیره می‌شود.
ماهی‌هایی که دارای مقادیر بالایی از جیوه هستند، عبارتند از: کوسه ماهی، مارلین، اره ماهی، نیزه ماهی، ماهی‌های درخشان، ماهی روغنی اروپای شمالی، و ماهی نارنجی دریایی. افرادی همچون خانم‌های باردار، کسانی‌که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند، کودکان زیر 6 سال، و خانم‌هایی که تصمیم به باردار شدن دارند، باید از مصرف این نوع ماهی‌ها خودداری کنند.
راه‌های مناسب طبخ ماهی
نحوه طبخ ماهی به شیوه درست عبارت است از:
*طبخ در فر - شکاف‌های کوچکی را در تمام قسمت‌های بدن ماهی ایجاد کنید، آن را درون یک ظرف روغنی شده قرار داده و سر تا سر آن را با فویل بپوشانید. برای طعم بهتر می‌توانید از گیاهان معطر، آبلیمو و روغن زیتون نیز استفاده کنید. آن را در درجه حرارت ۱۸۰ درجه سانتیگراد قرار داده و چندبار آن را چرب کنید.
*نیمه سرخ شده - ماهی را خشک کرده و آن را در آرد سوخاری بغلتانید. مقداری روغن یا یک غالب کره در داخل ماهیتابه بیاندازید و با شعله آرام ماهی را سرخ کنید.
*بریان شده - شکاف‌هایی را در تمام قسمت‌های بدن ماهی ایجاد کنیدتا گرما به همه جای آن نفوذ کند. سپس آن را در کباب پزی که قبلا داغ کرده‌اید، بگذارید و به طور مرتب آن را چرب کنید.
*آب پز - این نوع طبخ برای ماهی‌های فلس دار مناسب نیست. ماهی را در آب نیمه جوش بیاندازید، و بعد به آرامی آب را جوش بیاورید.
بخار پز - ماهی را درون بخارپز یا بشقابی که روی یک قابلمه آب در حال جوش گذاشته‌اید، قرار دهید. در حالت دوم باید روی ماهی را بپوشانید.
مدت زمان مقتضی برای طبخ
برای محاسبه مدت زمان طبخ به منظور حفظ ویتامین‌ها و سایر مواد مغذی، باید میزان گوشت و ضخامت ماهی را اندازه‌گیری کنیم. مدت زمان‌های پیشنهادی عبارتند از:
ماهی به ضخامت 1 سانتیمتر: 3 دقیقه در فر، 4 دقیقه نیم سرخ شده، 5 دقیقه بریانی، 8 دقیقه آب پز، 3 دقیقه بخار پز.
ماهی به ضخامت ۲ سانتیمتر: ۱۱ دقیقه در فر، ۷ دقیقه نیمه سرخ شده، ۶ دقیقه بریانی، ۱۰ دقیقه آب پز، ۷ دقیقه بخار پز.
ماهی به ضخامت 3 سانتیمتر: 15 دقیقه در فر، 10 دقیقه نیمه سرخ شده، 9 دقیقه بریانی، 12 دقیقه آب پز، 11 دقیقه بخارپز.
ماهی به ضخامت ۴ سانتیمتر: ۲۰ دقیقه در فر، ۱۳ دقیقه نیمه سرخ شده، ۱۱ دقیقه بریانی، ۱۳ دقیقه آب پز، ۱۴ دقیقه بخار پز.
مدت زمان مقتضی برای طبخ انواع فریز شده
برای طبخ ماهی‌های فریز شده باید ضخیم‌ترین قسمت گوشت را اندازه گیری کرده و زمان طبخ را مطابق با آن تنظیم کنید. پیشنهادهای اصولی به شرح زیر است:
ضخامت 1 سانتیمتر: 17 دقیقه در فر، 7 دقیقه نیمه سرخ شده، 12 دقیقه بریانی، 10 دقیقه آب پز، 5 دقیقه بخار پز.
ضخامت ۲ سانتیمتر: ۲۲ دقیقه در فر، ۱۱ دقیقه نیمه سرخ شده، ۱۵ دقیقه بریانی، ۱۵ دقیقه آب پز، ۱۱ دقیقه بخارپز.
ضخامت 3 سانتیمتر: 35 دقیقه در فر، 15 دقیقه نیمه سرخ شده، 24 دقیقه بریانی، 22 دقیقه آب پز، 13 دقیقه بخار پز.
ضخامت ۴ سانتیمتر: ۳۹ دقیقه در فر، ۱۸ دقیقه نیمه سرخ شده، ۲۸ دقیقه بریانی، ۲۸ دقیقه آب پز، ۱۶ دقیقه بخار پز.
رعایت احتیاط
ماهی‌ها در بسته بندی‌های مختلف به بازار عرضه می‌شوند اما بهتر است در خرید آنها دقت بیشتری به خرج دهیم. برخی از ماهی‌ها به صورت غیرقانونی صید می‌شوند (با توجه به قوانین مصوب برای حمایت از پرندگان و چهارپایان) و برخی دیگر از انواع آنها در جریان ماهیگیری بازرگانی کشته می‌شوند.
نکات ضروری
به گزارش سایت مردمان، مصرف یک یا دو وعده ماهی در طول هفته شما را در مقابل دسته ای از بیماری‌ها از آسم کودکی گرفته تا سرطان پروستات بزرگسالی، مصون نگه می دارند.
بهترین شیوه مصرف ماهی به صورت قرار دادن آن در فر، آبپز و بخار پز کردن و بریانی است.
از ماهی‌هایی که دارای میزان بالایی جیوه هستند، مانند کوسه ماهی و مارلین خودداری کنید.
خانم‌های باردار، خانم‌هایی که قصد بارداری دارند و کودکان زیر 6 سال باید در انتخاب ماهی دقت بیشتری به خرج دهند.
راه‌های تشخیص ماهی سالم از فاسد
از جمله سوالاتی که همواره برای هر یک از ما وجود دارد راه‌های تشخیص ماهی سالم از فاسد هنگام خرید است. در این جا 6 راهکار ارائه می‌شود:
۱ -بوی ماهی: ماهی‌هایی که تازه هستند تقریبا بوی مطبوعی دارند و چنانچه از آبهای شیرین صید شده باشند بوی گیاهان آبزی همان منطقه را می‌دهند. اما ماهی فاسد بوی نامطبوعی دارد که بیشتر اوقات بوی آمونیاک و ترشیدگی داشته و در اثر پیشرفت فساد بوی گندیدگی می‌دهد.
2 - حالت فلس‌ها و پولک‌ها در ماهی: در رابطه با ماهی‌های تازه، فلس‌ها به طور کامل به بدن چسبیده هستند و به سختی جدا می‌شوند در حالی که در ماهی‌های فاسد، فلس‌ها برجسته و به راحتی کنده می‌شود.
۳ -شکل بدن ماهی‌ها: تازه قابلیت ارتجاعی دارد و از خود ترشحاتی بیرون نمی‌دهند. اما بدن ماهی‌های فاسد قابلیت انعطاف دارند و چنانچه روی بدن این نوع ماهی‌ها با انگشت فشار وارد شود دچار فرورفتگی می‌شود. همچنین ترشحات بدن این گونه ماهی‌ها زیاد بوده و حالت چسبندگی دارند.
4 -چشم‌های ماهی: چشم ماهی‌های تازه علاوه‌بر اینکه شفاف و درخشان است، حالتی محدب دارد و در حالی که چشم ماهی‌های فاسد تیره و کدر است و کره چشم به طور کامل در حفره چشم فرو رفته است.
۵ -سرپوش گوش‌ها: در ماهی‌های تازه سرپوش‌ها به طور کامل چسبیده هستند و سطح داخلی آنها لکه ندارد اما در ماهی‌های فاسد این سرپوش‌ها تقریبا جدا هستند و بر روی سطح داخلی آنها لکه‌های قهوه‌ای و قرمزرنگ دیده می‌شود.
6 -حالت آبشش‌ها: در ماهی‌های تازه آبشش‌ها مرطوب و به رنگ قرمز روشن هستند اما در ماهی‌های فاسد، آبشش، مرطوب نبوده و رنگ خاکستری دارند.
ارسال نظر