موی خود را گونه‌ای دیگر شامپو بزنید
با کیفیت کف کنید
قدیما که نه آبگرمکنی بود و نه حمام انفرادی، مردم در یک حوض بزرگ به امر مقدس نظافت می‌پرداختند و با بهره‌گیری از صابون‌های قالبی سر و صورت و بدن خود را به وادی کف می‌سپردند تا بدن پاک و مطهر شود.
قدیما که نه آبگرمکنی بود و نه حمام انفرادی، مردم در یک حوض بزرگ به امر مقدس نظافت می‌پرداختند و با بهره‌گیری از صابون‌های قالبی سر و صورت و بدن خود را به وادی کف می‌سپردند تا بدن پاک و مطهر شود.
عکس‌ها: حمید جانی‌پور
آن روزها نه خبر از شامپو بود و نه از تعدد شامپوها. آن روزها سر و صورت و بدن همه با یک نوع صابون تمیز می‌شد و بزرگ و کوچک هم نداشت و همه اعضای خانواده اعم از زن و مرد و کودک و بزرگسال البته در خزینه‌های جداگانه، به این قالب سفید روی می‌آوردند اما علم که پیشرفت کرد و خواص شیمیایی و دارویی گیاهان و مواد کشف شد
وسایل تمیزی و پاکیزگی هم متفاوت شدند. شامپوها آمدند، شامپوهای رنگارنگ و گوناگون و متفاوت از هم. شامپو بچه، شامپو بدن و شامپو مو.
واژه شامپو
کلمه شامپو از یک لغت هندو به نام چامپنا(Champana) به معنای ماساژ دادن گرفته شده است. شامپوها از پاک‌‌کننده‌های سنتزی آنیونی هستند.
فرمول کلی
اکثر شامپوها دارای فرمول یکسان سدیم لوریل اتر سولفات و تری اتانول آمین لورین سولفات هستند. بنابراین اکثر شامپوها کار مشترکی انجام می‌دهند، به‌جز برخی از شامپوها که مصارف خاصی دارند.
اجزای تشکیل دهنده شامپو
•عامل پاک‌کننده: عامل پاک‌کننده باعث جداشدن ذرات چرک و کاهش چربی از سطح مو می‌شود که خود، شامل 3 دسته مواد فعال سطحی آنیونی (مثل سدیم لوریل اتر سولفات، تری اتانول آمین سولفات)، آمفوتری (مثل بتاتین کوکو آمیدو پروپیل) و غیریونی هستند.
•عامل تقویت‌کننده کف: عامل تقویت کننده کف (مثل بتاتین) باعث ایجاد کف غلیظ مقاوم می‌شوند.
•عامل حالت‌دهنده مو: عامل حالت دهنده مو باعث می‌شود مو به آسانی شانه شود و هنگام شانه کردن به هوا بلند نشود.
•عامل نگهدارنده: عامل نگهدارنده، مو را از مواد ضدعفونی کننده و میکروب‌کش نگه می‌دارد.
مواد جانبی تشکیل دهنده شامپو
•عامل صدفی‌کننده: عامل صدفی کننده (مانند اتیلن گلیکول) به شامپو حالت و شکل صدفی می‌دهد.
•عامل غلیظ‌کننده: عامل غلیظ کننده (مثل نمک طعام) باعث غلیظ شدن شامپو می‌شود.
عامل رنگ و مو
عوامل بالا ، مواد تشکیل دهنده عموم شامپوها هستند. اما علاوه بر این مواد، گاهی مواد دیگری هم به شامپوها زده می‌شود که چند نمونه از این مواد عبارتند از:
حنا: حنا خاصیت ضدمیکروبی دارد و برای رفع بیماری پوستی مناسب است.
بانونی: بانونی خاصیت ضدمیکروبی و ضدقارچی دارد، باعث طلایی جلوه دادن مو می‌شود. همچنین تقویت کننده پوست و مو است.
سدر: سدر برای تقویت مو و دفع شوره سر مناسب است. سدر همچنین ضدعفونی کننده است و مقاومت عفونت‌های پوستی را افزایش می‌دهد.
کتیرا: کتیرا خاصیت تقویت کنندگی برای پوست و مو ندارد و به منظورهای غیر ضروری مانند غلیظ شدن شامپو به آن اضافه می‌شود.
گروه بندی شامپوها براساس مو
شامپوها براساس نوع مو به چرب، معمولی و خشک تقسیم می‌شوند. شامپو برای موهای چرب، باید دارای قدرت پاک کنندگی بیشتر و روغن کمتر باشد. شامپو برای موهای خشک دارای مقداری نرم‌کننده است. موهای چرب باید هر روز، موهای معمولی یک روز در میان و موهای خشک دو سه روز در میان شسته شوند.
شامپوهای طبی براساس عملکرد
گفته شد که کارکرد و توانایی شامپوهای مختلف در حفظ موها تفاوت زیادی ندارند. اما برخی از شامپوها ساختمان متفاوتی دارند و کاربرد‌های آن به خصوص است، مثل شامپوهایی که جنبه دارویی و طبی دارند. از جمله این شامپوها می‌توان به شامپوهای ضد التهاب و ضد جوش، شامپوهای ضد قارچ و ضد شوره، شامپوهای درمان کننده جوش سر، شامپوهای التیام دهنده پوست و تسریع کننده ایجاد بافت اشاره کرد.
شامپوها براساس شکل ظاهری
براساس شکل ظاهری شامپوها را می‌توان به انواع مختلف شامپوهای شفاف، مایع کرمی، ژل شفاف، خمیر، شامپوهای پودری، شامپوهای خشک و ... تقسیم بندی کرد.
خصوصیات یک شامپوی خوب:
1 -قدرت مناسب تمیز کنندگی را داشته باشد.
۲ -بتواند کف خوب، مناسب و پایدار ایجاد کند.
3 -مانع از مالش و اصطکاک موها در طی مراحل شستوشو شود.
۴ -برای پوست سر، موها و چشم ایمنی باشد.
5 -موها را بعد از شستوشو در حالت مناسب، براق، نرم و ... قرار دهد.
۶ - باید به خوبی در تمام نواحی سر پخش و گسترده شود.
7 -باید به خوبی از سر خارج و آبکشی شود.
۸ - سرعت خشک شدن بعد از استفاده آن مناسب باشد.
9 -بعد از استفاده از آن موهای خشک و خیس به راحتی شانه شوند.
شرایط نگهداری
شرایط نگهداری از شامپو به طور معمول باید بر روی بسته‌بندی آن قید شود. ولی به طور کلی می‌توان گفت در جای خشک، خنک، دور از نور مستقیم خورشید محل مناسبی برای نگهداری از شامپوها است.
در هر حال علایمی مثل شکسته شدن قوام شامپو، ایجاد حالت ابری، تغییر رنگ و بوی فرآورده و ... می‌تواند نشان دهنده تخریب فرآورده در اثر عوامل میکروبی و ... باشد. به‌علاوه در مصرف شامپو باید به تاریخ انقضا توجه شود.
چند نکته و توصیه
در زیر چند نکته و توصیه وجود دارد که شاید به شما در استفاده بهینه از شامپو کمک کند.
- پوست سر و موها برای سلامت خود نیاز به مقداری از چربی دارند و در صورت شست‌وشوی بیش از حد در معرض مخاطره قرار می‌گیرند. لذا نوع شامپوی انتخابی و میزان شستوشو با آن باید به گونه‌ای باشد که به طور انتخابی باعث تمیزی پوست سر و موها شود؛ ولی این چربی مفید را حفظ کند. سختی در شانه کردن موها، حالت زبری در موها در هنگام لمس، براق نبودن، بد حالت بودن موها (حالت پروازی در موها) می‌تواند ناشی از شست‌وشوی بیش از حد چربی لازم در سر باشد.
- قبل از هر چیز در انتخاب شامپو تشخیص نوع مو بسیار مهم است .
انواع موی سر
الف- موهای معمولی: براق و درخشنده هستند و حالت کدر ندارند. این موها نرم، انعطاف‌پذیر، دارای چربی کمی هستند و روی این موها شوره دیده نمی‌شود. در پوست سر هم قرمزی و جوش وجود ندارد.
ب- موهای چرب: اغلب آغشته به چربی هستند و روی هم انباشته می‌شوند و فقط چند ساعت بعد از استحمام وضعیت خوبی دارند و بسته به شدت چربی پوست سر موها به هم چسبیده و برق می‌زند و بعد از مدتی رسوبات چربی باعث مات شدن آنها می‌شود. ممکن است برروی موها و پوست سر شوره، قرمزی و جوش‌های خارش دار دیده شود.
ج- موهای خشک: حالت مات و بدون درخشندگی داشته و هنگام لمس زبر، خشک و غیر قابل انعطاف دارند و هنگام برس زدن خوب حالت نمی‌گیرند و حالت وز و خشک دارند و به راحتی نمی‌توان آنها را شانه کرد و حالت شکننده داشته و با کشش اندکی می‌شکنند.
د- موهای ملایم و نازک: حالت پذیری کمی دارند و بسیار حساس‌اند.
آداب شامپو زدن
دکتر هانیه زایررضایی، کارشناس پوست‌و‌مو در مورد آداب شامپو زدن معتقد است: شامپو زدن صحیح موها شامل مراحل زیر است:
۱ - گره‌گشایی از مو: موی خود را با یک شانه دندانه درشت شانه کنید که هیچ گونه گره‌ای روی آن نمانده باشد. حواستان باشد که هرگز موی خود را در حالت خیس شانه نکنید، چون در این حالت نیروی بیشتری برای شانه کردن مصرف می‌کنید، بنابراین موی شما ممکن است شکسته شود.
2 - آبکشی اولیه با آب ولرم: در مرحله بعدی موهای خود را با آب ولرم و نیمه‌گرم آبکشی کنید. به این مرحله آبکشی اولیه یا پیش شستوشو گفته می‌شود که برای زدودن گرد و غبار و به طور کلی آلودگی‌های قابل‌حل در آب انجام می‌شود. هرگز از آب داغ استفاده نکنید، چون باعث تردی و شکنندگی مویتان خواهد شد.
۳ - پخش کردن شامپو در کف دست: مقداری شامپو در کف دست خود بریزید و دست‌های خود را روی هم مالش دهید تا شامپو روی دست‌هایتان پخش شود. (حرارت دست‌های شما به عملکرد بهتر شامپو کمک می‌کند.) در واقع کف شامپو باید روی دست شما تشکیل شود. مقدار شامپو توسط خودتان تعیین می‌شود و باید به اندازه‌ای باشد که کف آن تمام موهای شما را بپوشاند.
4 - ماساژ دادن شامپو بر روی پوست سر با نوک انگشتان: شامپو را روی همه جای سر پخش کرده و با نوک انگشتانتان به آرامش شامپو را روی پوست سر و موهایتان ماساژ دهید. (دقت کنید که از ناخن‌ها استفاده نکنید) برای جلوگیری از گره خوردن و شکسته شدن مو این کار را به آرامی و به صورت دایره‌ای انجام دهید.
۵ - آبکشی نهایی: در این مرحله موی خود را به خوبی آبکشی کنید تا هر گونه بقایای شامپو از لابه‌لای موی شما زدوده شود. باز هم تاکید می‌شود که مو در حالت خیس نسبت به اصطحکاک، خیلی حساس است، بنابراین آن را در حالت خیس به سختی مالش ندهید. همیشه در هنگام شامپو کردن موها ۵مرحله را به خاطر بیاورید تا تکرار این مراحل برای شما تبدیل به عادت شود.
میزان تمیز کردن شامپو
این کارشناس می‌گوید: مساله تمیزی شامپو، مربوط به مواد اولیه‌ای است که در شامپوها وجود دارد. این مواد به کمک نیروی به کار برده شده توسط مصرف‌کننده، باعث می‌شوند عوامل فیزیکی و شیمیایی که باعث چسبیدن چرک و چربی به موها و پوست سر شده‌اند ضعیف شده، ذرات آلودگی به ذرات ریزی شکسته شده تا به راحتی توسط آب شسته شوند. به‌علاوه مواد موجود در شامپو با جذب ذرات آلودگی مانع از این می‌شود که ذرات آلودگی دوباره بر روی موها و پوست سر قرار گیرند.
منشاء آلودگی موها و پوست سر
تقریبا می‌توان سه منبع را در آلوده کردن موها و پوست سر نام برد:
1 - ترشحات سبوم یا همان ترشحات غدد چربی پوست
۲ - مواد پروتئینی موجود در قسمت خارجی پوست سر، همچنین مواد پروتئینی موجود در عرق
3 - ذرات آلودگی جذب شده از اتمسفر (هوا و محیط اطراف) و موادی که بر روی موها استعمال می‌شوند مثل لوسیون‌ها و اسپری‌های حالت‌دهنده مو.
قیمت شامپوها
شامپوها در بازار انواع و اقسام مختلفی دارد و با توجه به مولفه‌های مختلفی همچون کیفیت مواد، شکل ظاهری، کارایی و اندازه آنها از قیمت‌های متفاوتی برخوردارند. نکته قابل‌توجه در مورد خرید شامپوهای خارجی این است که برخی مارک‌های معتبر نظیر هدن شولدز که در گذشته از کیفیت بالایی برخوردار بودند، امروزه شامپوهایی با این مارک از سوی چین و کشورهای دیگر به بازار عرضه می‌شوند که نه تنها از کیفیت لازم در مارک‌های اصلی آن برخوردار نیستند؛ بلکه زیان‌هایی را برای مو نیز ایجاد می‌کنند که شهروندان باید توجه لازم را هنگام خرید این نوع محصولات در نظر داشته باشند.
ارسال نظر