طنین «آوای امواج»
علی طجوزی
«معبد یاشیرو وقف واتاتسو می - نو - می‌کوتو ناخدای دریاست.

مردان جزیره ماهیگیرند و طبیعی است که ساکنانش نیایشگران پارسامنش خدای دریا باشند. آنها همیشه دعا می‌کنند که دریا آرام باشد و وقتی ازبلایی می‌رهند، به این معبد نذر اهدا می‌کنند.» (آوای امواج - میشیما) چند صباحی می‌شود که نویسندگان ژاپنی در میان دوستداران داستان‌های خارجی، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده‌اند. شاید بتوان نقطه آغاز آن را «کوبوآبه» با کتاب «زن در ریگ روان» طی چند سال اخیر دانست که سال 1383 منتشر شد و همان زمان هم استقبال خوبی از آن شد و حتی علاقه‌مندان به سینما هم از این اثر استقبال کردند، چراکه از متن کتاب فیلمنامه‌ای به همین نام اقتباس و ساخته شده بود. علاقه‌مندان به داستان به دلیل جذابیتش آن را می‌خواندند و سینما دوستان می‌خواستند ببینند اقتباس تا چه حد موفق و وفادار به متن بوده است اما پس از یکی دو سال که تقریبا خبری نبود از اواخر سال گذشته دوباره باز موج جدیدی از نویسندگان ژاپنی به همراه ترجمه‌هایی خوبی که از آنها می‌شد، توانستند جایگاه خود را دوباره به دست آورند. لقب پرفروش‌ترین کتاب داستان خارجی در هفته گذشته را باید به «یوکیو میشیما» با کتاب «آوای امواج» اختصاص داد. میشیما که نویسنده‌ای تاثیرگذار در ادبیات ژاپن به شمار می‌رود، اکنون سال‌ها است که مرده است. البته میشیما هم داستان‌نویس بود، هم نمایشنامه‌نویس و هم بازیگر و فیلم‌ساز و هم عاشق احیای ژاپن و سلطنت امپراطوری و همین عشق به ژاپن بود که او را از پای درآورد، البته نه به شیوه‌ای رمانتیک یا معمولی. وی داستان‌هایش را در طول جنگ جهانی دوم نوشت و به عنوان نویسنده پس از جنگ معروف شد. او نمایشنامه‌هایش را هم برای تئاتر کابوکی و هم درام موزیکال سنتی نون (non) می‌نوشت. میشیما همچنین به نوعی تحت‌تاثیر افسانه‌های یونانی نیز قرار داشت و این تاثیر بعد از دیداری که وی در سال 1952 از یونان داشت بیشتر شد. هر چند که سادگی در آثار وی موج می‌زند و همین امر باعث شده است که خواندن آثار او راحت باشد اما میشیما پیچیدگی‌های بسیار دارد و کسی نمی‌توانست باور کند که او به دلیل شکست ژاپن دچار افسردگی بسیار شدیدی شده است و همین امر باعث شد که وی در سال 1970 پس از 45سال زندگی به شیوه سامورایی‌ها (هاراگیری) خود را بکشد. میشیما پیش از این عمل، در طول سال‌های نویسندگی‌اش سه بار نامزد جایزه نوبل ادبیات شده بود. در هر صورت میشیما توانست هفته گذشته «آوای امواج»اش را به عنوان پرفروش‌ترین کتاب داستان خارجی در بازار ایران معرفی کند. پیش از آوای امواج که فرناز حائری آن را ترجمه کرده، سال‌ها پیش دو کتاب از وی به نام‌های «زوال فرشته» و «برف بهاری» با ترجمه غلامحسین سالمی در ایران منتشر شده است. بعد از آوای امواج، «دسته دلقک‌ها» سیلن عنوان دیگر پرفروش‌‌ترین کتاب را از آن خود کرد. این کتاب کمتر از یک ماه است که به بازار آمده و از استقبال خوبی هم برخوردار بوده است. یکی دیگر از آثار پرفروش بازار کتاب، کتابی با نام «کاخ ژاپنی» است که ژوزه ماشورو دی واسکونسلیوس برزیلی آن را نوشته است. ترجمه کاخ ژاپنی را قاسم صنعوی انجام داده است. از دیگر پرفروش‌های بازار کتاب همچنین می‌توان به آثار خالد حسینی، سلینجر، کالوینو، موراکامی، ایشی گورو، کوبو آبه، مجموعه‌ای از داستان کوتاه آمریکای لاتین، میچ آلبوم، استفانوبنی و کالین فالکنر اشاره کرد. در زمینه شعر خارجی نیز هفته گذشته دوستداران شعر خارجی توانستند کاری جدید را ببینند و آن هم از کسی که برای دوستداران شعر خارجی در ایران آشنا است. در هفته گذشته دفتر شعری به نام رافائل آلبرتی شاعر «دریا، مردم و آزادی» توانست عنوان پرفروش‌ترین را به خود اختصاص دهد. در واقع آلبرتی از معدود شاعران خارجی است که برای دوستداران سینما و نقاشی هم جذاب است. چرا که وی متعلق به دوره‌ای است که آن هنگام لورکای شاعر، لوئیز بونوئل کارگردان و سالواتور دالی نقاش زندگی می‌کردند و همگی آنها از دوستان نزدیک هم به شمار می‌رفتند و به نوعی نسل طلایی عصر خود بودند. این کتاب را رامین مولایی و نازنین میرصادقی ترجمه کرده‌اند پس از رافائل آلبرتی شاعر «دریا، مردم و آزادی» باز هم نام نرودا به عنوان دیگر پرفروش به چشم می‌خورد. «هوا را از من بگیر خنده‌ات را نه!» همچنان برای علاقه‌مندان به شعر خارجی جذاب است. «دری لولا شده به فراموشی» ریچارد برایتگان نیز دیگر دفتر شعر پرفروش در هفته گذشته بود. علاقه‌مندان به داستان ایرانی نیز طی هفته گذشته آخرین کتاب منتشر شده از سیمین دانشور به نام «انتخاب» را به عنوان پرفروش‌ترین معرفی کردند. دیگر کتاب پرفروش هفته گذشته باز هم «تقدیم به چند داستان کوتاه» بود. بعد از این کتاب دو کتاب از بهرام بیضایی که یکی در قالب فیلمنامه و دیگر نمایشنامه با نام‌های لبه پرتگاه (فیلمنامه) و سهراب‌کشی (نمایشنامه) است از دیگر آثار پرفروش ایرانی در بازار کتاب بودند. «ها کردن» پیمان هوشمندزاده، «سالمرگی» اصغر اللهی، «عقرب» حسن مرتضاییان آبکنار، «انتخاب» سیمین دانشور، «قلعه پرتغالی» عباس‌عبدی از دیگر آثار پرفروش ایرانی بودند. در زمینه شعر فارسی هم چاره‌ای نیست جز اینکه باز هم از «دستور زبان عشق» قیصر امین‌پور نام ببریم. از پرفروش‌ترین کتاب‌های هفته با موضوع سیاسی طی هفته گذشته باید از «انتخاب سلطه یا رهبری» برژینسکی نام برد. این کتاب با ترجمه امیرحسین نوروزی، چندی است که به بازار آمده است. «گفتمان» به قلم سارا ملینر و ترجمه فتاح محمودی یکی دیگر از پرفروش‌های بازار است. «سیاستمداران جوان» علیرضا صلواتی، «دولت در تاریخ اندیشه غرب» نوشته آتیلا اوزار، ترجمه دکتر عباس باقری، «تکثرگرایی در جریان اسلامی»، عباس شادلو و «کالبدشکافی احزاب سیاسی» اسدا... رضایی هم از دیگر پرفروش‌های بازار کتاب با موضوع سیاسی بودند. علاقه‌مندان به کتاب‌های اقتصادی نیز طی هفته گذشته «لابی اسرائیل و سیاست‌خارجی آمریکا» را به عنوان پرفروش‌ترین معرفی کردند. ترجمه این کتاب را که نوام چامسکی یکی از مولفان آن است، حسن مرتضوی انجام داده است. یکی دیگر از کتاب‌های پرفروش اقتصادی «مبانی اقتصاد» دکتر مسعود نیلی است؛ هرچند که این کتاب ظاهرا برای دانشجویان این رشته است، اما به دلیل سادگی بیان مطالب از سوی علاقه‌مندان به این مقوله مورد توجه قرار گرفته است. «اعترافات یک تروریسم اقتصادی» جان پرکینز نیز یکی دیگر از پرفروش‌های بازار کتاب با موضوع اقتصادی بود. این کتاب را مرجان صالحی ترجمه کرده است. طی هفته گذشته همچنین دوستداران کتاب‌های تاریخی-تحقیقی در مکتب فرآیند تکامل نوشته حسین مدرسی با ترجمه هاشم ایزدپناه را به عنوان پرفروش‌ترین معرفی کردند. «تاریخ تشیع در ایران» نوشته رسول جعفریان، «کتیبه‌های هخامنشی» دپییرلولرک-نازیلا خلخالی، «تاریخ مغول در ایران» دبرتولداشپولد- محمود میرآفتاب از دیگر پرفروش‌های این بازار بودند. راز در راندابرن، «قانون جذب» مایکل لوسیه به همراه «آداب معاشرت برای دختران و پسران» نوشته ژان لویی فورینه با مترجمی شهین‌دخت بهزادی نیز کتاب‌هایی بودند که در زمینه روانشناسی و ماورا از سوی مخاطبان این گونه آثار به عنوان پرفروش‌ترین‌ها معرفی شدند. علاقه‌مندان به فلسفه نیز با استقبال از آثاری چون «تخیل خلاف در عرفان ابن‌عربی» نوشته هانری کربن، مجموعه مقالات هانری کربن به جمع‌آوری و تدوین محمدامین شاهجویی، «ماجراهای جاودان فلسفه» نوشته هنری و دانالی توماس با ترجمه احمد شهسا و «تاریخ فلسفه یونان و روم» فردریک چارلز کاپلستون به مترجمی سیدجلال مجتبوی را به عنوان پرفروش‌ترین‌ها معرفی کردند. اما پرفروش‌ترین‌ کتاب در زمینه فلسفه و عرفان کتابی است که پس از 40سال از اولین انتشار آن به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده. مارتین هایدگر که یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان معاصر به شمار می‌رود، نویسنده این کتاب است. به گفته برخی از ناشران و توزیع‌کنندگان، زبان بسیار پیچیده، غامض و فلسفی این کتاب مانع ترجمه آن می‌شد. این کتاب را سرانجام سیاوش جمادی که پیشتر کتاب «زمینه و زمانه پدیدارشناسی» او منتشر شده، ترجمه کرده است. در زمینه جامعه‌شناسی نیز پی نکته‌هایی بر جامعه‌شناسی خودمانی (نراقی) مفاهیم کلیدی جامعه‌شناسی به زبان ساده (زیبا کلام) و زنان در بال‌های رویا فاطمه مرنیی پرفروش‌های این بازار بودند.