بر اساس گزارش سازمان ملی علوم آمریکا که در نیویورک تایمز به چاپ رسیده، بی‌توجهی مردم آمریکا به مسائل علمی مهم‌ترین دلیلی است که موقعیت این کشور را در عرصه علوم و تکنولوژی متزلزل ‌کرده است. براساس این گزارش، در زمینه نوآوری و تحقیق در عرصه دانش و تکنولوژی آمریکا همچنان در دنیا صدرنشین است. اما بی‌علاقگی و بی‌‌توجهی مردم آمریکا این موقعیت را به خطر می‌اندازد، آن هم در شرایطی که نه فقط کشورهای پیشرفته بلکه کشورهای در حال توسعه نیز وارد عرصه رقابت شده‌اند و در این زمینه سرمایه‌گذاری بیشتری می‌کنند.

توسعه اقتصادی به خصوص در کشورهای آسیایی، عرصه را بر آمریکا تنگ کرده است، تا جایی که در برخی از زمینه‌های علمی آمریکا توانایی رقابت را از دست داده‌ است. نکته دیگر اینکه در آمریکا بسیاری از پست‌های کلیدی موسسه‌های تحقیقاتی در اختیار مهاجرانی است که برای کار به این کشور دعوت شده‌اند.

حفظ صدرنشینی

برای مقابله با پیشرفت رو به رشد شرق، کارشناسان سازمان ملی علوم آمریکا معتقدند باید در عرصه پژوهش و تحقیق سرمایه‌گذاری بیشتری کرد و موسسه‌های پژوهشی علوم و بنیادهای تحقیقاتی که در عرصه صنعت فعالند، باید تبادل‌نظر هوشمندانه بیشتری با یکدیگر داشته باشند.

پتر شوستر، مدیر آکادمی علوم اتریش در مصاحبه‌ای با روزنامه اینترنتی استاندارد می‌گوید: «در زمینه علوم پایه، آمریکا بی‌تردید پیشتاز است.

اما جمع‌بندی کلی و مشخص کردن اینکه آیا آمریکا همچنان در عرصه علوم و تکنولوژی حرف اول را می‌زند یا نه، ساده نیست. این مساله بستگی به این دارد که چه زمینه‌ای‌ را مقایسه کنید.»

پشتیبانی مالی

از فاکتورهای مهمی که نباید نادیده گرفته شود، امکانات مالی است که در هر کشور برای تحقیق در یک زمینه علمی در اختیار پژوهشکده‌ها است.

شوستر اضافه می‌کند: «سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در پروژه‌‌های علمی، در آمریکا نسبت به کل قاره اروپا خیلی جلوتر است. در اروپا، فقط در انگلیس یک بنیاد مستقل برای حمایت مالی پروژ‌ه‌های تحقیقاتی در نظر گرفته است.»

نکته مهم دیگر تعداد موسسه‌های مستقل تحقیقاتی است که در یک زمینه مشخص فعالیت می‌کنند و وارد رقابت می‌شوند.

رقابت

از نظر شوستر این رقابت سازنده‌ است و آمریکا از این مساله سود می‌برد. او در ادامه می‌گوید:«‌رقابت در عرصه دانش و تکنولوژی باعث ارتقای سطح علمی این کشور شده. اروپا از این لحاظ کمی عقب‌تر است که البته این رقابت در برخی از رشته‌ها در اروپا هم تا‌حدی جا افتاده؛ اما گذشته از اروپا، کشورهای شرق آسیا پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند.

چین و هندوستان پتاسیل بالایی دارند. در آمریکای جنوبی هم برزیل‌، شیلی و آرژانتین، هر‌چند که در‌حال‌حاضر قابل مقایسه با کشورهای پیشرفته نیستند، در برخی از رشته‌های علمی پیشرفت‌های قابل توجهی می‌بینیم.»