دنیای‌اقتصاد - وزیر خارجه روسیه از پیش‌بینی مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در پیش‌نویس قطعنامه جدیدی خبر داده است که ظاهرا کلیات آن مورد توافق قرار گرفته است. به گفته لاوروف، این پیش‌نویس تحریم‌های جدیدی پیش‌بینی نکرده است و تنها تدابیر تکمیلی برای تاثیر بر ایران در نظر گرفته شده که ماهیت تحریمی ندارند. ۱+۵ بالاخره به توافق رسید

صدور قطعنامه بدون تحریم

نسیم بجنوردی - وزرای خارجه پنج کشور عضو دائم شورای امنیت و آلمان در نشست اخیر خود در برلین بالاخره توانستند پس از چند ماه اختلاف نظر به توافق برسند و تهیه پیش‌نویس قطعنامه‌ای دیگر درباره ایران را در دستور کار قرار دهند.

توافق میان اعضای دائم شورای امنیت و آلمان، معروف به گروه ۱ + ۵ پس از چندین نشست در سطوح مختلف و در حالی صورت می‌گیرد که ماه‌ها از پایان مهلتی که برای ایران در نظر گرفته شده بود تا به قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت عمل کند، می‌گذرد.

علت حاصل نشدن توافق میان این دولت‌ها برای شدت بخشیدن به تحریم ایران، مخالفت‌های روسیه و چین بود که دادوستد گسترده تجاری و نظامی با ایران دارند و اکنون به نظر می‌رسد که مخالفت‌های این دو کشور سبب شده است، قطعنامه‌ای که قرار است این بار علیه ایران در شورای امنیت به رای گذاشته شود، متعادل‌تر از آن چیزی باشد که آمریکا و متحدانش در نظر داشتند و البته این توافق با عقب‌نشینی آمریکا و متحدانش از موضع پیشین خود مبنی بر ضرورت تشدید فشارها علیه ایران به دست آمده است.

روند تدوین این قطعنامه و به بحث گذاشتن آن در شورای امنیت نیز احتمالا چند هفته‌ای به طول خواهد انجامید که به نظر می‌رسد این مدت زمان، مطابق با مهلتی باشد که ایران برای پاسخ گفتن به ابهامات مربوط به فعالیت اتمی‌اش در نظر گرفته است.

مقام‌های ایرانی پس از پایان سفر اخیر محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران اعلام کردند که ظرف چهار هفته به پرسش‌هایی که برای آژانس در مورد فعالیت هسته‌ای ایران باقی مانده پاسخ خواهند گفت.

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان که میزبانی نشست اخیر ۱+۵ را برعهده داشت به خبرنگاران گفت که در این نشست بر سر محتوای کلی قطعنامه توافق حاصل شده و قرار است پیش نویس قطعنامه را بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه و در اختیار ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل بگذارند.

اشتاین مایر از پرداختن به مفاد این پیش‌نویس طفره رفت.

قرار بود که وزرای خارجه شش کشور حاضر در نشست پس از مذاکرات در کنفرانس خبری مشترک با خبرنگاران روبه‌رو شوند، اما بعد همگی این وظیفه را برعهده میزبان خود گذاشتند.

با این وجود خبرگزاری آسوشیتدپرس خبر داد که برخی اعضای گروه ۱+۵ مخالف گنجاندن تدابیر تحریمی تازه بوده‌اند.

یکی از مقام‌های ارشد آمریکا در این باره تاکید کرد که قطعنامه جدید مفاد تازه‌ای در زمینه تحریم ندارد. با این حال وی از ارائه توضیحات بیشتر درباره این که مفاد آن چیست خودداری کرده است.

یکی دیگر از مقامات اروپایی به این خبرگزاری گفت که قطعنامه جدید دربردارنده تحریم‌های اقتصادی اضافی بر ایران نیست.

با این حال یک مقام آمریکایی که خواست نامش فاش نشود، گفت: این قطعنامه بر اساس قطعنامه‌های پیشین تدوین شده و شدت تحریم‌ها را بیشتر کرده و در برخی از حوزه‌ها دامنه تحریم‌ها را گسترده‌تر می‌کند.

این مقام به طور اخص در این باره به تحریم مسافرت مقام‌های ایرانی و مسدود کردن دارایی آنها اشاره کرد. آسوشیتدپرس نوشت که معلوم نیست این قطعنامه چیست و چگونه اظهارات این مقام آمریکایی با اظهارات مقام اروپایی می‌تواند همخوانی داشته باشد.

گرچه «یک مقام آمریکایی» که «نخواست نامش فاش شود» به خبرگزاری گفته است که در پیش‌نویس قطعنامه بعدی شدت و گستره تحریم‌ها علیه ایران افزایش می‌یابد، سرگئی ‌لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه و یکی از اعضای نشست برلین به صراحت اخباری خلاف این ادعا را به اطلاع رسانه‌ها رساند. به گزارش خبرگزاری روسی نووستی، وزیر امور خارجه روسیه در پایان دیدار گروه ۱+۵ در برلین به خبرنگاران روسی اعلام کرد که پیش‌نویس قطعنامه جدید در مورد ایران که توسط گروه مذکور هماهنگ شده، تدابیر تاثیرگذار بر تهران را بدون ماهیت تحریم‌آمیز در نظر دارد.

وی گفت: تدابیر تکمیلی برای تاثیر بر ایران در نظر گرفته شده؛ اما آنها ماهیت تحریم‌های شدید را در بر ندارند. این تدابیر اصولا به صورت دعوت از همه کشورها برای دقت درباره توسعه روابط مختلف با ایران مطرح شده که اجازه داده نشود هیچ‌گونه تخلفی در امر رژیم منع اشاعه به‌وجود آید.

لاوروف خاطرنشان کرد که نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد دقیقا در همین خلاصه می‌شود که پیش از هر چیز رژیم منع گسترش سلاح هسته‌ای را تامین کند.

وی تاکید کرد: به همین خاطر از نظر من، ما به اهداف خود رسیدیم.

لاوروف از تهیه نسخه اولیه‌ای در نشست ۱+۵ خبر داد که مبنای کار کشورهای اروپایی این گروه برای تدوین پیش‌نویس قطعنامه قرار خواهد گرفت.

وی تاکید کرد که در شورای امنیت ۱۵ کشور عضویت دارند؛ حال آنکه در دیدار گروه ۱+۵ فقط پنج عضو آن حضور داشتند. به همین خاطر بقیه اعضای شورای امنیت باید این پیش‌نویس را بررسی کرده که تا چه اندازه منافع آنها در آن منعکس شده است.

لاوروف گفت: ما آماده‌ایم که در صورت تصحیحات یا ایراد پیشنهاداتی از سوی دیگر اعضای شورای امنیت، آنها را بررسی کنیم.

لاوروف اعلام کرد که پیش‌نویس قطعنامه جدید در مورد ایران، پیشرفت در کار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ درباره روشن کردن همه جهات برنامه هسته‌ای ایران را در نظر گرفته و از آن استقبال کرده است.

وی گفت: در این پیش‌نویس نه فقط پیشرفتی که در کار آژانس در زمینه روشن کردن مسائل باقی‌مانده درباره فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران در نظر گرفته شده؛ بلکه از آنها استقبال هم شده و از ادامه تلاش‌های آژانس در زمینه بستن همه مسائلی که تاکنون روشن نشده حمایت شده است.

وزیر خارجه آلمان نیز گفت: ما در مورد این مساله که قطعنامه بعدی در مورد ایران که باید به شورای امنیت ارائه شود، چگونه خواهد بود، به توافق رسیدیم. وی گفت: از نظرما وجود سلاح هسته‌ای نزد ایران پیامدهایی را برای خاور نزدیک خواهد داشت. به گفته وزیر امور خارجه آلمان میانجیان بین‌المللی حل مساله هسته‌ای، (گروه ۱+۵) در صورت همکاری ایران، به سوی تهران دست کمک دراز می‌کنند.

اشتاین‌مایر گفت: ما بار دیگر دولت و مسئولین ایران را به عمل به خواسته‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ و شورای امنیت دعوت می‌کنیم و بار دیگر تاکید می‌کنم که همه چیز به تهران و آغاز همکاری از سوی این کشور بستگی دارد.

وی در ادامه گفت: ما انتظارات زیادی داریم و منتظر گام‌های دوستانه از سوی ایران هستیم.

به گفته وی گروه ۱+۵ در موردایران نظر واحدی دارد. وزیر امور خارجه آلمان افزود: ما همه خواهان حل این مساله هستیم، البته اگر تهران حاضر به همکاری با ما باشد و شرایطی را که تهران بتواند سلاح هسته‌ای تولید کند، از میان بردارد. به گفته وی فقط بعد از آن است که ایران آن اعتمادی را که باید طی این سال‌ها به‌دست می‌آورد، کسب می‌کند.

وی افزود: ما همواره ضرورت پایبندی به قوانین بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت را یادآوری کرده‌ایم. در عین حال ما به سوی ایران دست دراز کرده‌ایم تا ایران با ما همکاری کند.

در عین حال لاوروف اعلام کرد که ایران آماده پاسخ دادن به همه سوالات باقی مانده درباره برنامه هسته‌ای خود طی هفته‌های آینده است. وی تاکید کرد که پیش‌نویس قطعنامه جدید شورای امنیت در مورد ایران امکان انجام مذاکرات مستقیم در صورت توافق ایران را در نظر دارد. وی گفت: در این قطعنامه دقیقا تایید شده است که در صورت موافقت ایران با پیشنهاد‌های گروه ۱+۵ مذاکرات مستقیم در خصوص حل همه مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران آغاز شده و این مذاکرات مستقیم با شرکت همه اعضای شش کشور از جمله آمریکا خواهد بود. لاوروف تاکید کرد که چنین مذاکراتی نه تنها در زمینه حل مسائل هسته‌ای و تامین حقوق قانونی ایران در استفاده از انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز بلکه حل مسائل همکاری‌های اقتصادی با تهران در زمینه هسته‌ای و همچنین همکاری با این کشور در مورد مسائل امنیتی منطقه‌ای نیز خواهد بود.

لاوروف در ارزیابی از نشست ۱+۵ گفت: من از دیدار اخیر رضایت دارم؛ چرا که در پایان آن ما متنی را تنظیم کردیم که با متن اولیه شرکای غربی ما تفاوت دارد. در آن خواسته‌هایی در زمینه تنبیه ایران بود و نه حمایت از تلاش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای روشن شدن همه گذشته فعالیت‌های هسته‌ای ایران.

وزیر امور خارجه روسیه تاکید کرد که حال معیارهایی در قطعنامه گنجانده شده که بر اساس آنها همکاری اعضای گروه ۱+۵ ترسیم می‌شود.

وزیر خارجه انگلیس نیز از توافق حاصله درباره محتوای پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران ابراز خشنودی کرد.

دیوید میلیبند با استقبال از محتوای قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل درباره ایران گفت‌: من خیلی خشنود هستم از اینکه وزرای خارجه انگلیس، فرانسه، آلمان، آمریکا، روسیه و چین در روز سه‌شنبه در دیدار خود در برلین با محتوای قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل در باره برنامه هسته‌ای ایران به توافق رسیدند.

وزیر خارجه انگلیس افزود: اجلاس برلین‌، اجلاسی متحد‌، سازنده و مصمم بود. ما ایران را ترغیب می‌کنیم تا به نحو مثبتی به درخواست‌های مکرر جامعه بین‌الملل پاسخ دهد، فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازپردازش را متوقف کند و از مزایای پیشنهاد اقتصادی و علمی که اثر گسترده‌ای در‌برخواهند داشت و همچنین از مزیت همکاری سیاسی که در نتیجه به تعلیق درآمدن چنین فعالیت‌هایی حاصل خواهد شد، سود ببرد.

میلیبند افزود: موافقتی که در روز سه شنبه در برلین صورت گرفت حاکی از وجود عزمی مشترک برای همکاری در مقابله با خطرهای تکثیر هسته‌ای و همکاری برای برقراری نظام بین‌المللی مشمول و جامعی است که بر مبنای مسوولیت‌ها و قوانین واضحی استوار است.

گرچه به گزارش خبرگزاری‌های خارجی، آمریکا در نشست برلین نتوانسته است به اهداف خود برسد و ناچار برای حصول توافق از نظر خود عقب‌نشینی کرده است، با این حال یک مقام آمریکایی که حاضر نشد نامش فاش شود، به خبرگزاری رویترز گفت که «آمریکا از این توافق خشنود است؛ چرا که به ایرانیان گوشزد می‌کند که از تنگنا خارج نشده است». این جمله البته گویای انگیزه آمریکا در عقب‌نشینی از مواضع قبلی خود با هدف دستیابی به توافق برای صدور قطعنامه است.