وقتی نیچه گریست

نگاه سوم- «وقتی نیچه گریست» پس از «سناریوی فروید» سارتر، بهترین داستان‌پردازی درباره متفکر بزرگ است. این توصیف «شیکاگو تریبون» است از اثر برجسته «اروین یالوم»، استاد روانشناسی دانشگاه استنفورد که توانست جایزه باشگاه مشترک‌المنافع کالیفرنیا را در زمینه روان‌شناسی از آن خود کند.

«وقتی نیچه گریست» که به قول نویسنده‌اش رمانی آموزشی است. درخصوص روانکاوی و رابطه بیمار و درمانگر، با نامه «لوسالومه» به «برویر» آغاز می‌شود: «دکتر برویر، لازم است شما را ملاقات کنم، آینده فلسفه آلمان در خطر است.»

نیچه فیلسوف برجسته با بیماری روحی در جدال است و ناامید از توانایی پزشکان در محو کردن سردردهایش، حاضر به کمک گرفتن از کسی نیست. اما «لوسالومه» زنی که با او در ارتباط بوده است، خود را در ناامیدی‌های نیچه مقصر می‌داند و سراغ دکتر «یوزف برویر» می‌آید تا برای مداوای نیچه چاره‌‌ای بیاندیشد. «فروید» دانشجوی دکتر برویر است و در این راه همراه او ...

تمامی شخصیت‌های رمان که در بالا از آنها نام بردیم، حقیقتا وجود داشته‌اند و در دوره با هم در ارتباط بوده‌اند؛ اما دکتر «اروین یالوم» با توانایی خود و درک روشنی که از زندگی شخصیت‌ها و افکارشان داشته است، داستانی می‌آفریند که شاید هرگز خارج از کتاب او رخ نداده باشد.

او در این رمان آموزشی، روش درمانی اگزیستانسیال و رابطه پزشک بیمار را معرفی می‌کند که با ترجمه موفق «دکتر سپیده حبیب» که خود روان‌پزشک است و با یادداشت‌های خود در حاشیه کتاب، به روشن‌تر شدن موضوع کمک می‌کند، توسط نشر کاروان منتشر شده است.

شاید مقصود نویسنده می‌توانست در متنی صرفا علمی و بی‌یاری تخیل بیان شود، اما با به کار گرفتن آن شیوه، «اروین یالوم» مخاطبان بسیارش را که ناآشنا با مفاهیم روان‌کاوی سراغ اثرش می‌آیند و پس از پایان رمان ۴۴۰ صفحه سراغ آموختن و رفع ابهامات بسیاری می‌روند که نویسنده هوشمندانه در خلال اثرش آفریده بود، از دست می‌داد. «وقتی نیچه گریست» فارغ از نکات علمی و آموزشی بسیارش، رمانی جذاب و خواندنی است. رمانی دارای کشش‌ها و درگیری‌هایی است که لازمه داستانی موفق است، خواننده را لحظه‌ای رها نمی‌کند و در پایان هر یک از ۲۲فصل‌اش، ابهامی در ذهن می‌آفریند و ادامه خواندن را دلپذیر می‌کند. نیچه مرد سرسختی که از بروز دادن احساسات و خواسته‌هایش در هراس است، در خلال رابطه با «دکتر برویر» قدرت اسرارآمیز دوستی را درمی‌یابد و پس از جدال بسیار با روح سرسختش، آرام می‌گیرد و اشک می‌ریزد. این اثر را که به ترجمه‌های متفاوت در ایران به چاپ رسیده است، می‌توانید به بهای ۴۸۰۰تومان بخوانید.