چالش‌طلبان

طیف جدیدی از شرکت‌های چندملیتی شکل یافته است

مترجم: شادی آذری

وقتی شرکت فورد موتور شرکت جگوار را در سال ۱۹۸۹ و شرکت لندروور را یازده سال بعد عرضه کرد، میراث‌دار صنعت مبتلا به کسادی انگلستان بود. سال گذشته این شرکت اعلام کرد که دیگر نمی‌تواند از تولید مدل‌های انگلیسی خود پول درآورد و این خود نشانه‌ای از درآمدهای رو به کاهش این شرکت بود. این دو شرکت نامزد دریافت مزایای کار با هندوستان شده‌اند. اشتیاق و اعتماد به‌نفس آنها نشانه‌ای است از پدیده‌ای جدید در کسب‌و‌کار جهانی، یعنی از راه رسیدن شرکت‌های چندملیتی قدرتمند از سوی بازارهای نوظهور.

شرکت تاتاموتورز، بخش خودروسازی گروه شرکت‌های تاتا بزرگ‌ترین مجتمع صنعتی هندوستان، در راه خرید شرکت ماهیندرا اند ماهیندرا است.

این شرکت که تولیدکننده تراکتور و خودروهای بزرگ جاده‌سازی است، یکی از شرکت‌کنندگان در مزایده است که توانسته است در آن موفق شود.

شرکت فورد به کارگران شرکت جگوار در این ماه اعلام کرده است که در حال انجام «مذاکرات اساسی» با شرکت تاتا است. آینده این دو شرکت بزرگ قدیمی در منطقه کاونتری، مهد صنایع موتوری هندوستان رقم نمی‌خورد، بلکه در پونا، یعنی ماوای شرکت تاتاموتورز شکل می‌گیرد.

نشانه دیگری از قدرت این شرکت‌های رو به رشد ظهور انقلاب‌گونه خودروی ارزان‌قیمت «یکصد هزار روپیه‌ای» است. این خودرو در هندوستان و آسیای جنوب شرقی معادل ۲۵۰۰دلار به فروش خواهد رسید. بنابراین شرکت هندی که حدود ده سال پیش اولین خودروی مسافربری خود را تولید کرد. در بازار جدیدی که بی‌شک فروش رشد سریعی را تجربه خواهد کرد، به غول‌های بزرگ و قدیمی این صنعت ضربه می‌زند. بی‌شک تاتا تنها شرکتی از این اقتصاد نوظهور نیست که به صحنه رقابت‌های جهانی راه یافته است. یک مطالعه که توسط گروه مشاوره‌ای بوستون (BCG) انجام شده و توانسته است صد شرکت از بازارهای نوظهور را بیابد که مجموع دارایی آنها ۵۲۰میلیارد دلار در سال ۲۰۰۶ بوده است. این رقم بیش از دارایی ۲۰شرکت خودروسازی برتر جهان است. حتی کنفرانس سازمان ملل در مورد تجارت و توسعه (آنکتاد) اعلام کرد که تا سال ۲۰۰۴ پنج شرکت از آسیای نوظهور به لحاظ دارایی‌های خارجی خود به فهرست صد شرکت چندملیتی بزرگ جهان پیوستند. ده شرکت دیگر از اقتصادهای نوظهور توانستند به فهرست ۲۰۰شرکت برتر جهان بپیوندند.تا سال ۲۰۰۶ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (شامل ادغام و خرید شرکت‌ها) از سوی اقتصادهای در حال توسعه به ۱۷۴میلیارد دلار بالغ شد. این مقدار ۱۴درصد مجموع سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی جهان است و به این کشورها سهمی ۱۳درصدی از مجموع سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی جهان اعطا کرده است، در سال ۱۹۹۰ اقتصادهای نوظهور تنها ۵درصد از این کل را به خود اختصاص داده بودند.

واقعیت این است که این شرکت‌های نوظهور توانسته‌اند به طرز تاثیرگذاری با مشکلات مقابله کنند. به عنوان مثال شرکت تی‌سی‌ال که یک شرکت وسایل مصرفی الکتریکی است، با خرید شرکت تلویزیون‌سازی فرانسوی تامسون توانست به اروپا راه یابد. شرکت سیمان سمکس شروع کرد به سرمایه‌گذاری در آمریکا. شرکت لغو و بخش رایانه‌های شخصی آی‌بی‌ام را خرید و این جریان همچنان ادامه دارد.

دستیابی به موفقیت در یک کشور در حال توسعه به رهبری میتال منجر به ایجاد فرصت‌هایی در سوی دیگر جهان شده است. این مالکیت خانوادگی با اتخاذ تصمیمات سریع توانسته است رقبا را از صحنه رقابت کنار زند و حالا شاهد میتال‌های بیشتری خواهیم بود.

این روزها فقط تاتا یا چری نیستند که از بازارهای بزرگ و پررونق داخلی ظهور کرده‌اند؛ بلکه فعالان جدیدی که از بازارهای کوچک و گمنام سر بر آورده‌اند نیز بازارهای جهان را چون توفانی در می‌نوردند.