مصائب گازسوز شدن

گروه راهنما- ساعت ۴:۳۰ صبح، جایگاه CNG صف بلند خودروها در انتظار دریافت گاز با فشار پایین. در تمامی صف به غیر از تعداد انگشت‌‌شماری تاکسی وجود ندارد. کسانی که پشت فرمان خود خوابیده‌اند، کسانی که با پتو و متکا آمده‌اند و.... صحنه زیاد غریبی نیست، به خصوص بعد از سهمیه‌بندی بنزین. برای دریافت سوخت در این صفوف به هم فشرده و طویل باید ساعت‌ها وقت صرف کرد و حاصل ریزشی موتور بعد از چند سال، مشکل در طی مسیرهای پرشیب و سایر مشکلات رایج. مشکل برای سواری‌های شخصی دوگانه‌سوز به مراتب کمتر است.

اما راننده تاکسی‌ و مسافرکشی که تمام طول روز و بعضا تا هر روز ۱۶ ساعت به طور مداوم پشت فرمان بوده است، چه باید بکند.

یک مسافربر یا راننده تاکسی در خطوط عادی درون شهری در روز به طور متوسط می‌تواند از ۲۵ تا ۳۵هزار تومان درآمد داشته باشد. این در حالی است که در نهایت با فروش تمام سهمیه بنزین به نرخ آزاد که در حال حاضر حدودا ۳۰۰ تومان برای هر لیتر است، با توجه به سهمیه آنها می‌توانند حدود ۷هزار تومان در روز از محل فروش بنزین آزاد درآمد داشته باشند. این در حالی است که اگر همین مسافرکش‌ها روزانه به طور متوسط در خطوط خودکار کنند، می‌توانند هر روز از ۵ تا ۴۵هزار تومان درآمد داشته باشند، بنابراین فروش بنزین آزاد به جز موارد خاص برای آنها صرفه اقتصادی نخواهد داشت. اضافه بر آن اکثر تاکسی‌داران که تاکسی آنها سمند است، ماهانه اقساط آن را می‌پردازند و قاعدتا با درآمد ناچیزی که از فروش بنزین آزاد به دست می‌آورند، اصولا توانایی پرداخت اقساط خودروهای خود را نخواهند داشت.

اعتراض به سهمیه تاکسی‌ها

پس از اینکه شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران سهمیه جدید بنزین تاکسی‌های بنزینی و گازسوز را در اطلاعیه شماره ۱۸ خود، سهمیه بنزین تاکسی‌های بنزین‌سوز را از ابتدای دی ماه سال‌جاری ماهانه ۷۰۰لیتر و سهمیه بنزین تاکسی‌های دوگانه‌سوز را از ابتدای دی‌ماه سال‌جاری ماهانه ۴۰۰لیتر اعلام کرد، مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران در واکنش به این اطلاعیه گفت: کاهش سهمیه بنزین تاکسی‌ها در تهران تصمیم اشتباهی است که در صورت قطعیت یافتن، مشکلات زیادی را در حمل‌و‌نقل عمومی ایجاد می‌کند و تاکسیرانی تهران به این موضوع اعتراض دارد.

مهندس حسین تیموری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر خاطر نشان کرد: حداقل انتظاری که از مسوولان وزارت نفت و تبصره ۱۳ می‌رود، آن است که مشورت‌های لازم را در این خصوص با تاکسیرانی داشته باشند تا پس از اتخاذ برخی تصمیمات غیرکارشناسی و بروز مشکلات، در پی علاج آنها نباشیم.

وی با اشاره به سهمیه ۸۰۰لیتری تاکسی‌ها در حال حاضر یادآور شد: تعیین یک سهمیه مشخص برای همه تاکسی‌ها تصمیم درستی نیست؛ چراکه این میزان در حال حاضر کفاف ۳۲ خط با مسیر شیب دار، فرودگاه‌ها و برخی از خطوط دیگر را نمی دهد، هرچند برای تعدادی از تاکسی‌ها نیز کافی و حتی اضافه است. مدیرعامل سازمان تاکسیرانی تهران تصریح کرد: در برخی از خطوط تاکسیرانی به واسطه نوع مسیر امکان استفاده از گاز میسر نیست و تاکسی‌های دیگر هم به دلیل فصل سرما و نارسایی‌های موجود در جایگاه‌های گاز امکان استفاده مناسب از گاز را ندارند و به همین دلیل بیشتر از بنزین استفاده می‌کنند.

وی با بیان اینکه راه‌حل مقابله با تخلفات سهمیه‌بندی کاهش سهمیه تاکسی‌ها نیست، افزود: سازمان تاکسیرانی در حد توان و امکانات خود با این مساله برخورد لازم را کرده است ولی علاوه بر نبود امکانات نرم افزاری و سخت افزاری لازم، نظارت و کنترل مناسبی نیز بر جایگاه‌های عرضه سوخت موجود نیست و این در حالی است که اغلب تخلفات در نهایت در جایگاه‌های سوخت اتفاق می‌افتد.

تیموری بر انجام مطالعات کارشناسی جهت اتخاذ تصمیمات کلان تاکید و خاطرنشان کرد: مسوولان باید در هنگام اتخاذ تصمیمات با نگاه جامع، اندیشه و برآورد لازم را از نیازها و پیامدهای بعدی داشته باشند و به‌طور مثال در این موضوع چگونگی جابه‌جایی مسافران را نیز در سطح شهر درصورت کاهش سهمیه بنزین تاکسی‌ها در نظر بگیرند. با توجه به حجم مخزن گاز تاکسی‌های دوگانه‌سوز و فشار پایین پایگاه‌های CNG نهایتا در هر نوبت می‌توانند ۱۳مترمکعب گاز دریافت کنند.

این حجم گاز حداکثر برای سه سرویس رفت و برگشت عادی تاکسی‌ها (هر ساعات بدون ترافیک) در مسیرهایی مثل ولیعصر، رسالت و یا میدان انقلاب، شهرک قدس کفایت می‌کند.

در حالی که افراد شاغل در این خطوط روزانه به طور متوسط برای تامین هزینه‌ها باید حداقل ۷ تا ۸سرویس در این مسیرها کار کنند.

این یعنی اگر بخواهند فقط با گاز این مسیرها را طی کنند، روزانه باید حداقل ۲بار به جایگاه‌های عرضه CNG مراجعه کنند. با وجود صف‌های طولانی و مدت‌زمان انتظار در این صفوف عملا چنین کاری غیرممکن به نظر می‌رسد.

حداقل مدت انتظار برای سوخت‌گیری در جایگاه‌های محدود تهران ۲ تا ۳ساعت است. با توجه به زمانی که قاعدتا در روز باید صرف دریافت سوخت در این جایگاه‌ها یعنی ۶ساعت در روز شود، کار با گاز به تنهایی منطقی به نظر نمی‌رسد.

مضاف بر آن اگر تنها بنزینی که در زمان استارت در بعضی از انواع تاکسی برای رسیدن به گاز مصرف می‌شود را در نظر بگیریم، روزانه مقدار زیادی بنزین صرف استارت زدن می‌شود.

مشکلات تاکسی‌های دوگانه‌سوز به صف‌های بلند جایگاه‌های CNG ختم نمی‌شود. خرید قطعات یدکی مربوط به این تاکسی‌ها خود حدیث مفصلی است. قطعاتی که برای این خودروها و در قسمت‌های مربوط به گازسوز کردن خودرو نیاز است، به شدت در بازار کمیاب هستند.

پاهایم تاول زده است

سلیم حامد یکی از رانندگان خط میدان انقلاب- سعادت‌آباد است. در صندوق عقب خودروی سمند خود یک پتو و متکا دارد که برای ساعت ۴ تا ۶ صبح است. وقتی که منتظر رسیدن نوبت CNG است. از وضع بد پیش آمده با سهمیه‌بندی بنزین شکایت دارد. فروش بنزین آزاد را نوعی دزدی می‌داند. به خاطر مسائل اقتصادی ناشی از سهمیه‌بندی بنزین، تعویض خودروی فرسوده و خرید قسطی تاکسی سمند و پرداخت اقساط ماهیانه خودروی خود نتوانسته است شهریه دختر دانشجوی خود را پرداخت کند و طبیعتا وی از تحصیل محروم شده است. کف پای چپ خود را به ما نشان می‌دهد که از شدت فشار بر روی پدال کلاج در ترافیک‌های طولانی شهر تهران تبله زده است.از تغییر سهمیه تاکسی‌ها به شدت انتقاد می‌کند و اعتقاد دارد مسوولان با اتخاذ تصمیمات صحیح باید فقط با متخلفین برخورد کنند و نباید همه را با یک چوب بزنند. وی با بیان اینکه استفاده از گاز CNG می‌تواند آثار سوء در موتور خود رو داشته باشد، باز هم اگر تعداد جایگاه‌های عرضه افزایش پیدا کند، راضی است. به شدت از وضع اقتصادی‌اش گله دارد و ادعا می‌کند چندین ماه است حتی نتوانسته است یک کیلو گوشت قرمز برای منزل تهیه کند. او ماهیانه ۳۵۰هزار تومان کرایه خانه، ۱۴۰هزار تومان قسط تاکسی سمند، ۱۰۷هزار تومان قسط بانک و ۱۵هزار تومان هزینه شارژ آپارتمان می‌پردازد. علی شهبازی یکی دیگر از ۷۰نفر راننده‌ای است که در این خط کار می‌کند. وی که به کرات برای تعویض و تعمیر وسایل مربوط به قسمت‌های گازسوز خودروی خود به مشکل برخورده است، پس از مدت‌ها انتظار و خواباندن خودرواش مجبور به خرید شیر مخزن گاز از بازار آزاد شده است. قیمت این شیرها در بازار ۴۵هزار تومان است که از بد حادثه شیری که او تهیه کرده است، پس از دو هفته دوباره به مشکل برخورده است.