این دیوارهای پول‌ساز
مریم خباز
حتما شنیده‌اید که فلانی از آب کره می‌گیرد. نمی‌دانم زمانی که این ضرب‌المثل را ساختند مردم چطور از آب کره‌ می‌گرفته‌اند، اما امروز آب‌های زیادی را می‌شناسم که کره می‌دهند!

کار زیاد سختی نیست فقط کافی است یک قلم مو و سطلی رنگ داشته باشی و با ذهن هنرمندت چند اسم و طرح و شماره تلفن را بر دیوار نقاشی کنی. زیاد طول نمی‌کشد، اگر حرفه‌ای باشی حداکثر 10دقیقه، اما پولش خوب است سر از میلیون و میلیارد در می‌آورد.
اگر اهل مسافرت‌های زمینی باشید، حتما دیوارهای آجری کنار جاده که انبوهی از اسم و محصول کارخانه‌ها یا شرکت‌‌های تجاری و خدماتی روی آنها نقش بسته است را دیده‌اید. این دیوارها یک راهنمای خرید کامل‌اند، همه چیز رویشان پیدا می‌شود، از اسم و آدرس هتل‌ها گرفته تا خدمات کامپیوتری و لوازم منزل. برای طراح این نقش‌ها فرقی نمی‌کند که روی دیواری در پیچ و خم جاده‌های سبز شمال بنویسد یا چیده‌ای محقر و آجری را بستر دست‌نوشته‌هایش قرار دهد، او فقط می‌نویسد تا به تولیدکنندگان محصولات و عرضه‌کنندگان خدمات فرصتی برای حضور دهد.
چرا دیوار؟
حتما باید یک تولیدکننده کالا و خدمات باشی تا اهمیت تبلیغات را درک کنی. در این دنیای پرنقش و رنگ که توقف حتی برای یک لحظه هم جایز نیست، اگر چیزی تولید کنی و در چهار دیواری خودت محبوس بمانی آن وقت است که ضررش را به چشم می‌بینی. به همین جهت امروز که حتی بدنه اتوبوس‌های درون شهری هم از نقش و نگار تبلیغات محفوظ نمانده، عجیب نیست، اگر دیوارهای گوشه و کنار را فرو رفته در انبوه آگهی‌ها ببینیم. (البته این تبلیغات روی دیوارهای حاشیه جاده‌ها نوشته می‌شود، چرا که این تبلیغات درون شهرها غیرقانونی است). البته تبلیغ کردن روی دیوار از بعضی جهات محسناتی هم دارد، به این ترتیب که مجری تبلیغات دیواری با گرفتن مبلغی در حدود ۵۰۰ تا یک‌هزار و ۵۰۰تومان برای هر متر نوشته، کار کارفرما را راه می‌اندازد. البته اگر آگهی‌دهنده فرد یا شرکتی ثروتمند باشد و بخواهد محصولش بازدیدکننده زیادی داشته باشد با دادن ۵۰۰تومان بابت هر متر، کارش را به سرانجام می‌رساند. (این قسمت مخصوص شرکت‌هایی است که تیراژ کارشان از چندهزار متر بالاتر رفته و اغلب نقاط کشور را شامل شود). به این ترتیب شرکت صاحب آگهی اگرچه در تیراژ بالا، مبالغ میلیونی به طراح می‌دهد، اما از این مزیت هم برخوردار می‌شود که روزانه میلیون‌ها نفر با محصولش آشنا شوند.
طراحی چگونه شروع می‌شود
کسی که مجری تبلیغات محیطی می‌شود حتما آدم زرنگی است؛ چرا که نگاشتن روی دیوارها قانون خاص خودش را دارد. کار به این شکل شروع می‌شود که طراح (که البته به هنر نقاشی و خوشنویسی هم آشنا است)، بسته به نوع روابطش، محدوده‌ای جغرافیایی را برای تبلیغاتش انتخاب می‌کند. آن گاه با تمام مالکانی که قرار است روی دیوار ملکشان طراحی انجام شود، مذاکره می‌کند. مذاکرات طرفین نیز به این شکل است که از کل مبلغ دریافت شده، طراح درصدی را به صورت توافقی به مالک می‌دهد و تا سه ماه نسبت به نگهداری و حفاظت از آگهی طراحی شده به کارفرما تضمین می‌دهد. حال اگر صاحب آگهی این شیوه را برای تبلیغش مناسب ببیند، قراردادش را برای یک دوره سه‌ماهه دیگر تمدید می‌کند.