تاکسی ها کی تاکسی می شوند
میرمحمد طجوزی
با توجه به اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و طرح عبور و مرور پلاک‌های زوج و فرد، استفاده از وسایط نقلیه عمومی جزئی از ملزومات زندگی شهری است. لذا به دلیل عدم سرویس‌دهی مناسب شرکت واحد اتوبوسرانی و شرکت تاکسیرانی، مشکلات متعددی برای مسافران درون‌شهری به وجود آمده است.

شهر بی‌کلانتر
- آهای تاکسی، نگه دار، اگر مقصدتون می‌خوره مرا هم تا میدان بهمن برسان.
- مسیرم که نه ولی اگر بخواهید می‌‌توانم شما را به صورت دربستی به آن محل برسانم.
مگر نه اینکه وظیفه کسانی که تاکسی در اختیار دارند، حمل‌ونقل مسافران درون‌شهری است، اما بعضی اوقات دیده می‌شود که تاکسی‌ها به صورت عادی مسافران را به مقصدشان نمی‌رسانند؛ چرا که در این صورت حتما کرایه یک نفر را حساب می‌کنند ولی اگر به صورت دربستی بخواهند مسافران را جابه‌جا کنند، با استفاده کمتر از ماشین خود می‌توانند کرایه همه سرنشین‌ها را از یک نفر بگیرند.
به راستی چه موقع این چالش‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد؟
حسین مرادی، یکی از مشتریان پروپاقرص تاکسی می‌گوید: اصولا من از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کنم ولی اکثر اوقات با مشکلات بسیاری مواجه هستم. یک سری مسیرها که مسافرخور بیشتری دارد و تاکسی‌ها به صورت خطی به حمل‌ونقل مسافران مشغول می‌شوند، کرایه‌ای مشخص دارد. فقط کافی است مسیر موردنظر شما مقداری گنگ و ناآشنا باشد و در این وقت است که حتما باید از تاکسی‌های دربستی استفاده کنید و همین موقع است که راننده محترم تاکسی هر چقدر که دلش بخواهد، از شما کرایه می‌گیرد؛‌ البته به انضمام مقدار کمی غرولند.
جالب است بدانید از زمانی که تاکسیرانی ماشین‌های جدیدتری را به خدمت این ناوگان حمل‌ونقل درآورده، کرایه‌ها نیز نسبت به نوع خودروهای جدید و قدیمی تفاوت پیدا کرده است. البته نه اینکه سازمان تاکسیرانی کرایه‌ها را بالا برده باشد، بلکه این خود راننده‌ها هستند که در عوض خدماتی که ارائه می‌دهند، کرایه‌ها را به نرخ مصوب خودشان دریافت می‌کنند. به طور مثال اگر سوار بر یک تاکسی پیکان شویم و مسیر میدان راه‌آهن تا میدان ولیعصر را 400تومان کرایه پرداخت کنیم، همین مسیر را اگر بخواهیم با تاکسی‌های سمند یا روآ طی کنیم، باید مبلغی معادل 500تومان پرداخت کنیم. یکی از دلایلی که رانندگان این‌گونه تاکسی‌ها برای مقابله با اعتراض مسافران بیان می‌کنند، هزینه‌های بیشتری است که این نوع خودروها نسبت به پیکان دارند. بالاخره هر راننده‌ای در مسیرهای غیرمتعارف هر چقدر که بخواهد کرایه دریافت می‌کند و بیچاره مسافرانی که گیر این چنین رانندگان بی‌انصافی می‌افتند.
روی دیگر سکه
هیچ‌گاه نباید فراموش کنیم هنگامی که با یک مشکل اجتماعی برخورد می‌کنیم، از یک جنبه مشکل را مورد نقد و بررسی قرار ندهیم؛ چرا که برای پیدایش یک چالش اجتماعی چند عامل دست به دست یکدیگر می‌دهند و یک مشکل را پدید می‌آورند.
به طور مثال گران شدن ناگهانی بنزین یکی از بزرگ‌ترین عواملی است که میزان کرایه دریافتی تاکسی‌ها را بالا برده است. موضوع کاملا ساده است و به راحتی می‌توان متوجه آن شد.
زمانی که بنزین از سوی دولت گران شد با توجه به سهمیه‌ای که به تاکسیداران تعلق گرفته بود، شرکت تاکسیرانی اعلام کرد هیچ راننده‌ای اجازه بالا بردن قیمت کرایه‌های مصوب این سازمان را ندارد، ولی این سازمان نمی‌دانست که عوامل بسیار زیاد دیگری بالاخره رانندگان را وادار به گران کردن کرایه‌ها خواهد کرد.
زمانی که بنزین گران شد، تقریبا قیمت اکثر کالاهای بازار به سرعت بالا رفت.
تاکسیداران نیز جزو اقشاری هستند که در شهر و کشور ما زندگی می‌کنند. اگر درآمد آنها ثابت بماند و قیمت مواد مصرفی شان بالا رود آیا می‌توانند هزینه مخارج زندگی خانواده خود را پرداخت کنند.
محمد شفاخواه شهروندی است که سال‌ها در سازمان تاکسیرانی انجام وظیفه کرده است و مسافران را به محل‌های مورد نظرشان رسانده است. وی در مورد پاره‌ای مسائل از سازمان تاکسیرانی گله دارد و می‌گوید: سال‌ها است در خدمت مردم هستم و با تاکسی آنها را جابه‌جا کرده‌ام.
شغل ما هم جزو شغل‌هایی است که مقداری مورد کم لطفی قرار گرفته است.
بعضا در ساعات اولیه بامداد از خانه خارج می‌شویم و تا ساعات پایانی شب مشغول ارائه خدمات به مسافران هستیم تا هم آنها به موقع به محل‌های مورد نظر خود برسند و هم این که ما لقمه نان حلالی را سر سفره‌ خانواده‌مان ببریم.
با این مقایسه گاهی از سوی سازمان مورد کم لطفی قرار می‌گیریم. به طور مثال تا چند سال قبل یک سری وسایل فنی و جانبی خودرو از طریق سازمان تاکسیرانی به ما داده می‌شد، اما طی چند سال اخیر دیگر از این موضوع هیچ خبری نیست و تنها لطفی که این سازمان به ما می‌کند، آن است که مقداری از اجرت تعمیر ماشین‌هایمان کمتر از سایر ماشین‌ها است. اما خیلی به نفع ما نیست.
مساله دیگری نابسامانی در دریافت کرایه‌بهای حمل‌ونقل از سوی تاکسیداران را سبب شده است که آنها معتقدند در استفاده از تاکسیمترها تعریف خاصی از سوی سازمان در این مورد صورت نگرفته است. بعضی اوقات به نفع‌شان نیست، مثلا گاهی دیده می‌شود برای اینکه کار را کاملا قانونی انجام داده باشیم، از تاکسیمتر استفاده می‌کنیم ولی کرایه حساب شده تاکسیمتر برای یک‌سری خط‌های مشخص شده بیشتر می‌شود و همین مواقع کافی است تا مسافران به گلایه کردن از تاکسیداران و سازمان تاکسیرانی بپردازند.