ساعت واقعی چند است؟
میرمحمد طجوزی
شاید تا به حال توجه نکرده باشید یا برایتان هیچ اهمیتی نداشته باشد، ولی باید بدانیم که در زندگی آدمی مهم‌ترین نقش را زمان ایفا می‌کند. چراکه هر کار و مساله‌ای که در روز با آن سروکار داریم، بالاخره مربوط به زمان می‌شود. تمام وعده‌های ملاقات اعم از رسمی و غیررسمی، تاریخ مراسم‌های گوناگون و سمینارهای مختلف خلاصه همه چیز مربوط به زمان می‌شود؛ در نتیجه مهم‌ترین چیز در زندگی همه انسان‌های روی زمین همان وقت و زمان است.

حدود 600سال پیش از میلاد مسیح یعنی در زمان امپراتوری دوم این بابلی‌ها بودند که اولین ساعت را اختراع کردند. آنها مبنای ساعت را به 60 قرار دادند؛ چراکه معتقد بودند این عدد بر اعداد یک، دو، سه، پنج، ده، پانزده، بیست و سی بخش‌پذیر است.
اوقات‌دانان قدیمی
بالاخره بشر به آن حدی رسید که متوجه شد برای مشخص شدن روز و متعارف شدن کارهایش احتیاج به ساخت ساعت دارد. کوشید و پس از تلاش‌های بسیار توانست ساعت‌های اولیه را ابداع و اقدام به ساخت آنها کند.
از ساعت‌های اولیه ساخت بشر می‌توان به انواع آبی، آفتابی، شنی یا ماسه‌ای و شمعی اشاره کرد.
ساعت آبی
در این نوع ساعت، از جریان یکنواخت آب استفاده می‌شود. به این ترتیب که داخل ظرف مدرج سوراخ دار را از آب‌ پر می‌کنند و آب قطره‌قطره از سوراخ کوچک می‌چکد با توجه به مقدار آب خروجی، زمان تا حدودی معلوم می‌شود.
ساعت خورشیدی
در ساعت خورشیدی یا آفتابی، میله‌ای عمودی به سطح افقی نصب می‌شود و با اندازه‌گیری سایه آن میله، زمان مشخص می‌شود.
ساعت شنی «ماسه‌ای»
از دو حباب شیشه‌ای چسبیده به هم تشکیل شده است که میان آن، ‌سوراخ باریکی برای رد شدن شن یا ماسه تعبیه می‌شود تا محتوای آن به تدریج از حباب بالا به حباب پایین جمع شود. بعد ظروف را وارونه می‌کنند و همان عمل تکرار می‌شود. با معلوم شدن تعداد دفعات جابه‌جا شده شن‌ در حباب‌‌ها حدود تقریبی زمان مشخص می‌شود.
ساعت‌های شمعی
در این گونه ساعت‌ها بدنه شمع مدرج می‌شود و با سوختن شمع و کوتاه شدن آن زمان محاسبه می‌شود.
عصر جدید
همان طور که می‌دانید این گونه زمان‌سنج‌ها متعلق به چند صد سال پیش است، با توجه به پیشرفت علمی که امروزه شاهد آن هستیم دیگر استفاده از این گونه ساعت‌ها نه جلوه مناسبی دارد، نه اینکه دیگر وقت محاسبه برای تعیین زمان آنها را داریم، چراکه حداقل چند دقیقه وقت لازم است تا بتوانیم زمانی را که آنها نشان می‌دهند، محاسبه کنیم. به هر حال کم‌کم ساعت‌های دقیق‌تر مکانیکی، وزنه‌ای، فنردار، برقی، ‌باتری‌دار و کامپیوتری جای ساعت‌های سنتی را گرفتند. این امر بیشتر از همان زمانی بود که بشر به قابلیت‌های فنر پی برد و دانست که برای استفاده از چرخ‌دنده‌های موتور ساعت احتیاج به استفاده از فنرهای گوناگون دارد. به طوری که امروز ساعت‌ها به ساعت شمار، دقیقه‌شمار و ثانیه‌شمارهای فنری مجهز هستند.
اوایل قرن شانزدهم بود که اولین ساعت مچی آهنی، که خیلی هم در ساخت آن از هنر و ظرافت استفاده نشده بود، توسط یک مخترع آلمانی ساخته شد، بعدها یعنی اوایل قرن هجدهم با استفاده از فنر و چرخ‌دنده‌های بسیار کوچک، امکان ساختن ساعت مچی ظریف به وجود آمد، اما اولین ساعت‌های ساعت مچی بیشتر ساعت‌‌های امروزی، توسط هنرمندان سوئیسی ساخته شده است.
ترین‌ها
بین سال‌های 1865 تا 1868میلادی بزرگ‌ترین، حجیم‌ترین و سنگین‌ترین ساعت دیواری جهان، در کلیسای سن‌پیر در فرانسه نصب شد. ارتفاع ساعت 1/12متر، عرض آن 09/6متر و ضخامتش 7/2متر بوده است که از 90هزار قطعه تشکیل شده بود؛ ولی در مقابل این عظمت و زیبایی بد نیست بدانید کوچک‌ترین ساعت که در حال حاضر در صحنه تولیدات جهانی موجود است، ساعتی است که فقط 98/0درصد میلیمتر قطر دارد و از تمام امکانات یک ساعت مدرن امروزی برخوردار است.
بازار قیصریه
بازار قیصریه راسته‌ای در بازار بزرگ تهران است که تمام مشتاقان خرید انواع ساعت، هر روز از این بازار جهت خرید و فروش بازدید می‌کنند.
با توجه به تقاضای بالایی که امروزه شاهد آن هستیم. شرکت‌های مختلف داخلی و خارجی بر آن شده‌اند تا با تولیدات خود بتوانند رقابت سالم و سنگینی داشته باشند، دیگر فصل استفاده از ساعت‌های ابتدایی گذشته است که هر کسی برای خود ساعتی بسازد و این حرفه‌ای‌گری ‌شرکت‌های سازنده انواع ساعت است که سبب می‌شود تا بتوانند به راحتی کالای خود را عرضه کنند و راحت‌تر از عرضه آن، محصولات خود را به فروش برسانند، اما نباید فراموش کنیم با اینکه انواع ساعت با برندهای متفاوت در حال عرضه و تولید است، اما هر برند از انواع ساعت طیف علاقه‌مندان خاص خود را دارد. به طور مثال گروهی به دنبال خرید ساعت‌های رولکس هستند و قیمت هشت‌میلیونی آن هیچ اهمیتی برای آنها ندارد، ولی عده‌ای نیز به دنبال ساعت‌هایی نظیر زاگرس هستند که چیزی حدود چهار پنج‌هزار تومان قیمت دارد.
سوغات کردستان
بعضا در کوچه و بازار با کسانی که دست‌فروش ساعت هستند، برخورد کرده‌اید، اما قیمت‌هایی که این اشخاص برای محصولات خود ارائه می‌دهند خیلی کمتر از قیمت‌های مغازه‌داران است. کاک حمو، یکی از کردهایی است که در تهران ساعت‌فروشی می‌کند ولی درباره نحوه تهیه انواع ساعت‌هایی که می‌فروشد، می‌گوید: ما اغلب ساعت‌هایمان را به صورت کیلویی از شهرهایی نظیر سنندج و بانه تهیه می‌کنیم، حال آنها از کجا می‌آورند ما نمی‌دانیم؟ وی درباره قیمت خرید خود چیزی نمی‌گوید، ولی معتقد است با اینکه بیشتر ساعت‌هایش را به قیمت سه تا ۵هزار تومان می‌فروشد، سود خوبی برایش دارد و خدا را شکر می‌کند.
سایه اژدها در ایران
مجتبی جاسبی، مدیر فروشگاه ایران در بازار می‌گوید: از زمانی که صنعت چین رو به صادرات پیش رفت و صنعت ما رو به واردات عقب‌نشینی کرد، تولید گران داخلی به جای آنکه به فکر رقابت و تولید مصنوعات بهتر باشند، به دلیل سودآوری زیاد واردات ساعت به سود کشور چین عقب‌نشینی کرده‌اند.
حال نمی‌دانیم که چه کاری باید انجام بدهیم تا دوباره مردم بتوانند با پرداخت هزینه کم ساعت‌های مناسب و مطمئنی به دستانشان بیاندازند. مگر کسانی که توان پرداخت مبالغ هنگفت را ندارند، حق به دست کردن ساعت‌های خوب و مناسب را ندارند؟