جهیزیه من گران است
یوسف بهمن‌آبادی
وقتی یکی از فرزندانتان دختر است معمولا از سنین ۱۵، ۱۶سالگی یا بیشتر دغدغه تهیه جهیزیه به سراغتان می‌آید و در این فکر هستید که جهیزیه دخترتان را چگونه و با چه قیمت‌هایی تهیه کنید. هر دختر در خانواده برای رفتن به خانه بخت حداقل سه‌چهار میلیون تومان و بلکه بیشترهزینه به همراه دارد.

البته جهیزیه سقف خاصی ندارد و با ورود تکنولوژی‌های خانگی جدید، دایره آن نیز گسترده‌تر می‌شود. با این حال هر خانواده به تناسب درآمد خود و البته با توجه به برخی مولفه‌ها اقدام به خرید جهیزیه می‌کند.
به عنوان مثال، یک خانواده ممکن است یک یخچال ۲۵۰هزار تومانی برای جهیزیه دخترش تهیه کند و در عین حال خانواده دیگر یخچالی به ارزش یک میلیون تومان خریداری کند یا اینکه برخی خانواده‌ها لوازمی نظیر مبل را در سبد خرید جهیزیه قرار ندهند اما برخی دیگر، به داشتن مبلمان‌های منبت‌کاری شده کمتر از چهار میلیون تومانی قانع نشوند.
شاید در این میان خانواده‌هایی هم باشند که قدرت خرید جهیزیه دختر خود را نداشته باشند و از فرستادن دختر خود به خانه بخت بدون جهیزیه احساس شرمندگی کنند. این گونه مسائل همواره در روند جهیزیه مطرح است و مشکلات اقتصادی نیز بر این امر دامن می‌زند.
برخی خانواده‌ها که بضاعت مالی متوسط رو به پایین دارند معمولا از سن خاصی و به تدریج لوازم ریز و درشت جهیزیه را تهیه می‌کنند و این امر تا زمانی ادامه دارد که مردی بلند بالا و راست‌قامت، سوار بر اسبی سفید در خانه را بکوبد و تقاضای خواستگاری کند.
این اقدام برای کسانی که قدرت خرید یک‌باره جهیزیه را ندارند امری منطقی است. در این میان خانواده‌هایی هم هستند که در دقایق آخر به تهیه جهیزیه نوعروس خود اقدام می‌کنند و هزینه‌هایی را که برخی خانواده‌ها در طول چند سال می‌پردازند یک‌شبه متقبل می‌شوند.
هر کدام از این روش‌های تهیه جهیزیه، محاسن و معایبی دارد.
فراهم کردن جهیزیه در طول چند سال این حسن را دارد که خانواده‌ها با قدرت خرید بیشتر می‌توانند در طول زمان و با فشار کمتری لوازم موردنیاز را با کیفیت مطلوب‌تر بخرند اما خرید یک‌باره جهیزیه که نقدینگی زیادی را هنگام خرید می‌طلبد، سبب وارد آمدن فشار به خانواده‌ها شده و چه بسا آنها نتوانند لوازم با کیفیت را برای فرزندشان تهیه کنند.
و اما مشکلی که شیوه اول دارد این است که با توجه به رشد سریع تکنولوژی و تغییرات قابل‌توجه در سبک زندگی، خرید لوازم جهیزیه برای چند سال بعد ممکن است آنها را در مواجه با ورود تکنولوژی‌های جدید دچار کهنگی سازد و در واقع امکانات آنها متناسب با شرایط روز نباشد.
واقعیت این است که تهیه جهیزیه، هزینه‌های خاص خود را دارد. اما مساله‌ای که اینجا وجود دارد، نوع لوازمی است که قرار است در آن گنجانده شود و در واقع این امر معضلی است برای خانواده‌ها و متاسفانه چشم و هم‌چشمی‌های موجود و نگرانی از حرف‌های دوست و همسایه بر پیچیدگی آن نیز افزوده است و خانواده‌ها برای اینکه از این قبیل مسائل در امان بمانند و دختر عزیز و دلبند خود را آبرومندانه به خانه بخت بفرستند سنگ‌تمام می‌گذارند و با قرض و قوله و وام، جهیزیه موردنظر خود را تهیه می‌کنند، هر چند که ناچار شوند ماه‌ها و چه‌بسا سال‌ها بعد از رفتن دختر به زندگی جدیدش، قسط‌های وام را بپردازند و سختی‌های زیادی متحمل شوند. این رویه یک فاجعه است که روز به روز گسترده‌تر می‌شود و خانواده‌ها در مشکلات ناشی از آن فرو می‌روند.
بنابراین پدیده عروسی که از زیباترین رسوم ایرانیان در زندگی محسوب می‌شود، می‌رود تا جای خود را به رقابت جهیزیه و زندگی ماشینی بدهد.
از یک طرف خانواده‌ها خوشحالند بابت اینکه کسی بیاید و مراسم عروسی راه بیفتد و در واقع دختر نازنین خود را در لباس سفید عروسی ببینند اما از طرف دیگر نگرانی، آنها را به حال خود وانمی‌گذارد و مدام دلهره دارند از اینکه آیا جهیزیه مناسبی انتخاب کرده‌اند یا نه!
به هر حال، جنبه معنوی و فلسفه وجودی تهیه جهیزیه در حال کم‌رنگ شدن است و می‌رود تا به ابزاری برای حس برتری تبدیل شود.