صدوچهل و ششمین گردهمایی وزرای نفت کشورهای عضو اوپک در روز سه‌شنبه پنجم دسامبر سال ۲۰۰۷ میلادی در ابوظبی برگزار شد. اهمیت این اجلاس که بسیاری آن را اجلاس فوق‌العاده اوپک برای بررسی دلایل افزایش قیمت نفت و ارائه راهکار برای این مساله می‌دانند تصمیم‌گیری در مورد افزایش ظرفیت تولید اوپک بود.

این جلسه ساعت ۱۲ ظهر به وقت محلی و ساعت ۸ صبح به وقت گرینویچ پشت درهای بسته در ابوظبی برگزار شد، ولی وزرای شرکت‌کننده با توجه به مذاکرات دوجانبه و چندجانبه‌ای که پیش از برگزاری جلسه با یکدیگر داشتند، اعلام کردند که افزایش تولید اوپک بسیار غیر محتمل است.

در همین زمان قیمت نفت خام دوباره بالا رفت. گزارش‌ها حاکی از این مطلب است که در روز پنجم دسامبر قیمت نفت مدام در نوسان بوده و هر جمله‌ای که از طرف شرکت‌کنندگان اجلاس اوپک مطرح می‌شد به سرعت سبب بالا رفتن یا پایین آمدن قیمت نفت می‌شد.

رشد قیمت نفت در ماه‌های گذشته سبب شد تا بسیاری از مصرف‌کنندگان بزرگ جهان به خصوص آمریکا تلاش‌های زیادی برای متقاعد کردن کشورهای نفت‌خیز اوپک در افزایش حجم تولید خود انجام دهند و به همین دلیل انتظار داشتند در این کنفرانس اوپک حداقل ۵۰۰هزار بشکه به حجم تولید خود بیفزاید.

این انتظار زمانی امیدوار‌کننده‌تر شد که وزیر نفت عربستان از توان این کشور برای افزایش تولید یا به عبارت دقیق‌تر ظرفیت مازادی بالغ بر ۳میلیون بشکه در روز خبر داد و اذهان عمومی‌را به این جهت سوق داد که عربستان حامی‌افزایش تولید اوپک است.

در دورانی که تلاش مصرف‌کنندگان به سرکردگی آمریکا برای افزایش تولید اوپک بالا گرفته بود. سران کشورهای نفت‌خیز اوپک واکنش‌های مختلفی به پیشنهاد افزایش تولید نشان دادند. برخی اعلام کردند قیمت بالای نفت نه به دلیل مسائل بازاری بلکه به دلیل تاثیر عوامل سیاسی و اقتصادی غیر‌بازاری است که اوپک روی آنها کنترلی ندارد. به همین دلیل تغییر سیاست‌های تولید اوپک نمی‌تواند موجب تعدیل قیمت نفت شود.

برخی دیگر اذعان داشتند، بازار نفت جهان کاملا اشباع است و قیمت نفت در مرز ۹۵ تا ۱۰۰دلار نیازی به تنزل یا تعدیل ندارد. آنها بر این باور بودند که قیمت واقعی نفت با توجه به تحولات بازار ارز و تغییرات نرخ تورم و اقتصاد جهانی در سطحی پایین‌تر از قیمت واقعی آن قرار دارد. بنابراین نیازی به مداخله در بازار نیست.

اما سران صنعت نفت کشورهای دیگری از جمله عربستان سعودی که بسیاری او را مهم‌ترین صدای اوپک می‌دانند از شرایط حاکم بر قیمت نفت ابراز نگرانی می‌کردند و بر این باور بودند که قیمت نفت در یک بازار سالم و با توجه به شرایط کنونی حاکم بر اقتصاد جهانی در سطح ۸۰دلار است و به همین دلیل مداخله اوپک برای کاهش قیمت نفت ضروری است.

در همین زمان اخباری مبنی بر احتمال افزایش ۵۰۰‌هزار تا ۷۵۰هزار بشکه‌ای تولید نفت اوپک منتشر شد که خود سبب تنزل قیمت نفت و رسیدن آن به قیمت ۸۸ دلار شد.

این گفته‌ها حواشی اجلاس سران اوپک در ماه نوامبربود.

اما در آستانه برگزاری این اجلاس در ابوظبی وزرای نفت کشورهای اوپک اعلام کردند، دلیلی برای افزایش حجم تولید اوپک وجود ندارد. علی النعیمی‌وزیر نفت کشور عربستان سعودی اعلام کرد: «در بررسی‌هایی که انجام دادیم به مدرکی که بر ضرورت افزایش تولید اوپک و نیاز جهان به نفت بیشتر صحه بگذارد، دست نیافتیم.

بررسی‌ها نشان داد هم اکنون تولید نفت اوپک برای پاسخگویی به نیاز نفتی جهان در فصل سرما نیز کفایت می‌کند.

غلامحسین نوذری، وزیر نفت جمهوری اسلامی‌ایران، نیز تاکید کرد: «در شرایط کنونی، بازار از نظر میزان عرضه و تقاضای نفت در سطح تعادل قرار دارد و ضرورتی برای افزایش تولید نفت در بازار مصرف جهانی وجود ندارد.

وزیر نفت ونزوئلا و قطر نیز در مصاحبه‌های جداگانه اعلام کردند با افزایش ۵۰۰‌هزار بشکه ای نفت توسط اوپک مخالف هستند و ظرفیت تولید کنونی اوپک که ۱۴/۳۱میلیون بشکه در روز است را کافی می‌دانند.

دیوید مور، کارشناس بازار محصولات استراتژیک در بانک مردمی ‌استرالیا نیز این تصمیم را کاملا درست اعلام کرد و گفت: «هنوز میزان تقاضای نفت در سال ۲۰۰۸ میلادی مشخص نیست و با توجه به شرایط حاکم بر بازار نمی‌توان برآورد دقیقی در مورد میزان تقاضا در سال آینده داشت. بنابراین در صورت افزایش حجم تولید ممکن است بازارهای جهانی با مازاد تولید مواجه شوند که این به بازار نفت آسیب وارد می‌کند.»

البته وزیر نفت عربستان در مورد اینکه میزان تقاضای نفت در سال آینده بیشتر از امسال خواهد بود، شکی ندارد. وی در مصاحبه با بلومبرگ گفت: «تقاضای نفت در سال آینده میلادی یک‌ تا ۲/۱میلیون بشکه در روز بیشتر خواهد شد که سهمی‌ از این رشد باید توسط اوپک پاسخ داده شود.»

تحلیل‌گران مرکز مطالعات استراتژیک آمریکا برای تاکید بیشتر بر ضرورت افزایش تولید اوپک اعلام کردند: «تولید کنونی اوپک نمی‌تواند پاسخگوی نیاز روزافزون نفت در کشورهای هند و چین باشد. رشد تقاضا در این کشورها در شرایطی که به دلیل مشکلات فنی حجم تولید نفت ایالات متحده آمریکا نیز کاهش یافته است بر ضرورت افزایش تولید اوپک بیشتر تاکید می‌کند.»

اما نکته با اهمیت این است که هنوز تا آن زمان فاصله‌ای بیش از ۳۰ روز باقی مانده است و در صورتی‌که این حجم مازاد در این فاصله حداقل ۳۰ روزه وارد بازار شود، قیمت نفت سقوط خواهد کرد.

این سقوط در صورتی خواهد بود که پیش‌بینی وزیر نفت عربستان از روزهای آغازین سال آینده تحقق یابد و در صورتی‌که این برآورد برای ماه‌های بعدی سال باشد یا اینکه میزان رشد تقاضا کمتر از میزان پیش‌بینی شده توسط وزیر نفت عربستان باشد، قیمت نفت تحولی بسیار مخرب را شاهد خواهد بود که این نه برای کشورهای نفت‌خیز غیر اوپکی و نه کشورهای نفت‌خیز اوپک خوشایند نیست.

با توجه به این مساله وزرای نفت کشورهای اوپک تصمیم گرفتند در جلسه ماه مارس و پس از مشخص شدن میزان تقاضا در سال ۲۰۰۸میلادی در مورد عرضه نفت تصمیم‌گیری کنند.

وزرای نفت اوپک سالانه دو جلسه برگزار می‌کنند که یک جلسه در ماه مارس و جلسه بعدی درماه سپتامبر است.

در صورتی‌که بازار در شرایط ویژه‌ای باشد وزرای عضو اوپک جلسه فوق‌العاده تشکیل می‌دهند تا به بررسی بازار و تحولات آن بپردازند و راهکارهای لازم برای تعدیل شرایط را به بحث بگذارند و تصمیمات لازم را اتخاذ کنند.

منبع: irdiplomacy.ir‌