ناکامی رایس در تغییر موضع روسیه

محمد عاملی - رایزنی وزیر امور خارجه ایالات متحده با همتای روس خود با هدف جلب موافقت مسکو با تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی با شکست مواجه شد. خبرگزاری فرانسه، روز جمعه از بروکسل گزارش داد که کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا با پشتیبانی قوی پیمان ناتو و اتحادیه اروپایی برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، با همتای روسی‌اش سرگئی لاوروف گفت‌وگو می‌کند.

سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپایی که وزیران خارجه‌اش شامگاه پنج‌شنبه با هم مذاکره کردند، پشتیبانی‌شان را از آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در زمینه اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، اعلام کردند.

کارل دوگوش وزیر خارجه بلژیک، شامگاه پنج‌شنبه گفت: همگی در این‌باره که نباید موضع ما در قبال فعالیت هسته‌ای ایران تغییر کند، موافقت کردند.

دوگوش گفت: استدلال ما مبنی بر اعمال تحریم در یک دست و مذاکره در دست دیگر، کاملا پابرجا خواهد ماند. وی ادعا کرد: دستیابی به تمامی روند غنی‌سازی، اگر به معنای دستیابی کامل به سلاح هسته‌ای نباشد، به معنای دستیابی به نیمی از این روند است.

وزیر خارجه بلژیک گفت: چنانچه آنها (ایرانی‌ها) به سوخت قابل انشقاق دسترسی داشته باشند، هر زمان که بخواهند، می‌توانند سلاح هسته‌ای تولید کنند.

کاندولیزا رایس نیز در نشستی که در بروکسل برگزار شد، بر این نکته تاکید کرد که آمریکا به سیاست دوجانبه خود علیه ایران یعنی اعمال تحریم‌های جدید از یک سو و درخواست از ایران برای ادامه شفاف سازی در برنامه هسته ای خود تا زمانی که مذاکرات به یک راه حل مناسب برسد؛ از سوی دیگر ادامه می‌دهد، اما با این وجود لاوروف با درخواست رایس برای تشدید فشار به ایران مخالفت کرد.

با وجود آنکه رایس در این نشست از حمایت گسترده کشورهای عضو ناتو و اتحادیه اروپایی برای افزایش فشارها بر ایران بهره‌مند شد، اما با این وجود دیپلمات‌های آمریکا نتوانستند وزیر امور خارجه روسیه را برای افزایش فشارها بر ایران متقاعد کنند.

رایس پس از دیدار با لاوروف گفت: مذاکرات ما امتداد مذاکراتی بود که تاکنون با روسیه داشته‌ایم.

رایس که موفق شده بود حمایت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و اتحادیه اروپایی را با وجود گزارش اخیر مرکز برآورد اطلاعات ملی آمریکا (NIE) مبنی بر صلح ‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران به دست آورد، تلاش کرد تا در دیدار با همتای روس خود، نظر مسکو را نیز برای اعمال فشارهای بیشتر علیه تهران جلب کند، اما استدلال‌های او با واکنش سرد لاوروف مواجه شد.

سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه پس از دیدار و گفت‌وگو با کاندولیزا رایس، وزیرخارجه آمریکا، در جمع خبرنگاران حاضر شد و گفت که از دید دولت روسیه اقدام در قبال ایران از طریق شورای امنیت سازمان ملل متحد باید در راستای پشتیبانی از آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی باشد که می‌کوشد به کنه برنامه سربسته اتمی ایران پی ببرد و اطمینان حاصل کند که این برنامه تنها در جهت مقاصد صلح آمیز دنبال می‌شود.

لاوروف گفت که دولت روسیه با چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت و همچنین آلمان که گروه موسوم به ۱ + ۵ را تشکیل می‌دهند، توافق کرده که با توجه به وضعیت موجود در مورد پرونده اتمی ایران و بر اساس روند تعامل ایران با آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی در مورد گام بعدی در قبال ایران تصمیم گرفته شود.

در اظهارات وزیرخارجه روسیه نشانه‌ای از موافقت با آمریکا که خواهان تصویب قطعنامه تازه‌ای علیه ایران در شورای امنیت به منظور اعمال تحریم و فشار بیشتر بر این کشور است مشاهده نمی‌شد.

سرگئی لاوروف در سخنانش پس از دیدار با کاندولیزا رایس خاطر نشان کرد که از دید روسیه، ایران همکاری خود با آژانس بین‌‌المللی انرژی اتمی را فعالانه‌تر کرده و این همکاری باید مورد تشویق قرار گیرد. اظهارات وزیرخارجه روسیه در شرایطی انتشار می‌یابد که به نظر می‌رسد، گزارش تازه دستگاه اطلاعاتی آمریکا مبنی بر توقف آنچه ایالات متحده، تلاش ایران برای دستیابی به سلاح اتمی می‌خواند، موضع مخالفان تشدید فشار بر ایران را تقویت کرده است. چین و روسیه که تاکنون به دو قطعنامه تحریم علیه ایران در شورای امنیت رای مثبت داده‌اند، پس از اتمام مهلت ۶۰ روزه قطعنامه ۱۷۴۷ به تناوب نقش مخالف تشدید تحریم‌ها را ایفا کرده‌اند.

چین تاکنون با دوبار امتناع از شرکت در نشست نمایندگان کشورهای ۱+۵ تصمیم‌گیری درباره اقدام جدید علیه ایران را به تعویق انداخته است. روسیه نیز در نشست نیویورک کشورهای ۱+۵ به شدت با تشدید تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرد. استدلال مسکو این بود که باید منتظر ماند و دید که نتیجه همکاری‌های ایران و آژانس و مذاکرات سولانا با نماینده تهران به کجا می‌انجامد. هفته گذشته پس از آن که پنج عضو دایم شورای امنیت و آلمان گزارش‌های البرادعی و سولانا را دریافت کردند، توافق شد که کار روی پیش‌نویس قطعنامه سوم تحریم را آغاز کنند.

اما این توافق بلافاصله با انتشار گزارش ۱۶ سازمان اطلاعاتی که تایید می‌کرد ایران از سال ۲۰۰۳ برنامه تسلیحاتی هسته‌ای را دنبال نمی‌کند، به فراموشی سپرده شد.

پس از انتشار این گزارش، مسکو در اظهار مواضعی صریح با تشدید تحریم‌ها علیه ایران مخالفت کرد. حتی لاوروف که این روزها چهره‌ای به شدت ضدآمریکایی از کرملین به نمایش می‌گذارد، اعلام کرد که ایران حتی پیش از سال ۲۰۰۳ نیز برنامه‌ای برای استفاده تسلیحاتی از فناوری هسته‌ای نداشته است.روسیه و چین در میان اعضای دایم شورای امنیت و کشورهای ۱+۵ دو کشوری هستند که بیشترین حمایت را از ایران به عمل می‌آورند؛ اما در این بین مسکو از پکن ثابت قدم‌تر است.چین تاکنون از برنامه هسته‌ای ایران به صراحت اعلام حمایت نکرده است، اما با اقداماتی توانسته است اعمال تحریم‌های تازه علیه ایران را به تعویق بیندازد. با این حال پکن هر بار که با تهدید واشنگتن روبه‌رو شده است، با تلاش‌ها برای تشدید تحریم‌ها همراه شده است.

دلیل مخالفت پکن با افزایش تحریم‌ها زیانی است که خود از محدودیت‌های مالی اعمال شده در قطعنامه احتمالی می‌بیند که البته حجم تبادلات تجاری میان چین و آمریکا بسیار بزرگ‌تر از تبادلات تجاری چین با ایران است و آشکار است که چنانچه چین مجبور به انتخاب شود، کدام را برمی‌گزیند.

اما انگیزه روسیه کاملا سیاسی است. اکنون صحنه‌ تقابلی میان مسکو و واشنگتن گشوده شده است و کرملین که چندی است می‌خواهد وجهه سابق خود را به عنوان ابرقدرت بازیابد، این هماوردی را با جدیت دنبال می‌کند و از این رو است که حمایت مسکو از برنامه هسته‌ای ایران با صراحت بیشتری اعلام می‌شود.

جوسازی تل‌آویو علیه ایران در نشست ناتو

وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی در نشست وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو در بروکسل با نادیده گرفتن گزارش NIE، اتهامات بی پایه و اساس علیه ایران را تکرار کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روزنامه هاآرتص، زیپی لیونی ادعا کرد: هیچ شکی در این مورد نیست که ایران برنامه‌های خود برای تولید سلاح هسته‌ای را ادامه خواهد داد. وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی مدعی شد: از گذشته دور تاکنون تهدیدهای بسیاری از جانب کشورهایی همچون ایران را مشاهده کرده‌ایم، کشوری که براساس تفکرات مذهبی پایه‌گذاری شده است و به صراحت درباره دیدگاه خود مبنی بر حذف یک کشور از روی نقشه صحبت می‌کند؛ کشوری که از گروه‌های تندرو سایر کشورها حمایت کرده و منابع مالی آنها را تامین می‌کند و تمام این کارها را در حالی انجام می‌دهد که همزمان با آنها در اندیشه دستیابی به سلاح هسته ای نیز هست. لیونی، در ادامه جوسازی علیه فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز ایران و تلاش برای تاثیرگذاشتن بر مواضع کشورهای اروپایی در برابر تهران ادعا کرد: اشتباه نکنید، این هدف ایرانی‌ها است، منظور آنها از ادامه غنی سازی اورانیوم همین است. ایران به صورتی روشن در حال تخطی از NPT و قطعنامه‌های شورای امنیت است.