ماهی را هروقت‌ بگیری، گران است
مینا صباغی
انگار در فرهنگ ما ایرانی‌ها جا افتاده که به مصرف ماهی به صورت تفننی نگاه شود و شاید هم موضوع خاصی باعث شده که این نوع نگاه در بین مردم جا بیافتد که البته بالا بودن قیمت این محصولات دریایی در مقابل سایر مواد گوشتی یکی از دلایل آن به حساب می‌آید و از سوی دیگر سازگار نبودن ذائقه برخی افراد به مصرف انواع ماهی این موضوع را بیشتر تشدید می‌کند؛ به طوری که برای همین افراد استنشاق بوی ماهی نیز برایشان مشمئزکننده است.

اما در مقابل بعضی‌ها به استفاده از ماهی و فرآورده‌های دریایی چندان بی‌میل نیستند؛ ولی مصرف این دسته موجودات دریایی تنها برای مناسبت‌ها و روزهای خاصی از سال مثل شب یلدا، عید نوروز و... خوشایند است آن هم به صورت تفننی و همراه با سبزی‌ پلو.
آبزی سرشار از پروتئین
ماهی سرشار از پروتئین و ویتامین‌های گروه مواد معدنی موردنیاز بدن از قبیل آهن، منیزیم، روی و پتاسیم است و از آنجا که غذاهای دریایی معمولا چربی کمی دارند، برای کنترل وزن و تناسب اندام بسیار مفید هستند.
تحقیقات دانشمندان نشان داده است، اشخاصی که معمولا غذاهای دریایی بیشتری مصرف می‌کنند، کمتر به بیماری‌های قلبی دچار می‌شوند یا اینکه خطر بروز زوال عقلی (بیماری آلزایمر) در افرادی که حداقل یک‌بار در هفته ماهی می‌خورند، ۶۰درصد کمتر از افرادی است که ماهی مصرف نمی‌کنند.
استقبال بالا از ماهیان جنوب
انواع ماهی‌های موجود در کشور به دو دسته ماهیان شمال و جنوب تقسیم می‌شوند.
قباد (شاه‌ماهی)، حلوا سفید یا زبیده، شوریده، حلوا سیاه، سرخو، سبیتی، شیرماهی، راشگو، ساردین و سنگسر جزو ماهی‌های جنوب و اردک ماهی، سوف شمال، ازون‌برون، ماهی سفید، کپور، کفال، ماهی آزاد و قزل آلا از دسته‌ ماهی‌های شمال محسوب می‌شوند.
به گفته فعالان بازار انواع ماهی، ماهیان خوراکی جنوب نسبت به ماهی‌های شمال از تنوع بیشتری برخوردارند؛ به طوری که بیش از صد نوع ماهی در جنوب وجود دارد.
این فروشندگان همچنین معتقدند مصرف ماهیان جنوبی نسبت به ماهیان منطقه شمال از سوی شهروندان تهرانی بیشتر است؛ به طوری که انواع ماهی‌های جنوب انواع شیرماهی، شوریده و حلواسفید در بازار تهران از استقبال بالایی برخوردارند.
«طهماسبی»، یکی از فروشندگان انواع ماهی در غرب تهران در این زمینه می‌گوید: به علت بالا بودن تولید انواع ماهی جنوب و همچنین کم تیغ بودن آن، مصرف ماهیان این منطقه نسبت به ماهی شمال بیشتر است و از آنجا که ماهی‌های شمال از ماهیان جنوب گران‌ترند، بیشتر در همان منطقه شمال استفاده می‌شوند. ضمن اینکه ماهی‌های جنوب در آب‌های گرم رشد می‌کنند و از طعم بهتری برخوردارند.
همان‌طور که انواع ماهیان دریای شمال و جنوب در آب‌‌های همان منطقه بهتر پرورش می‌یابند. پرورش بعضی از انواع ماهی‌ها نیز بسته به مناطق خاصی است؛ به طور مثال ماهی کپور، آزاد و پرورشی در منطقه دزفول بهتر به عمل می‌آید؛ چرا که این نوع ماهیان از دسته ماهیان گرمابی هستند که در آب‌های گرم بیشتر رشد می‌کنند؛ اما قزل‌آلای پرورشی نیز در آب‌های سرد و مناطق کوهستانی بیشتر و بهتر پرورش می‌یابد؛ به خصوص مناطقی چون لرستان و کردستان که به پرورش این نوع ماهی می‌پردازند.
طهماسبی همچنین همه ماهی‌های قزل‌آلای موجود در بازار را پرورشی می‌داند و معتقد است انواع ماهی‌های قزل‌آلا در رودخانه پرورش می‌یابند و نوع دریایی آن موجود نیست.


وی در بین ماهی‌های پرورشی از قزل‌آلا و در بین ماهی‌های دریایی شمال از ماهی سفید به عنوان پرطرفدارترین ماهی بازار یاد می‌کند. جالب است بدانید بیشتر ماهی‌های قزل‌آلا به صورت زنده و تازه به فروش می‌رسند؛ چرا که به گفته فروشندگان، قزل‌آلا اگر یک روز بیرون آب بماند، گوشتش شل و به عبارتی زود فاسد می‌شود.
میزان صید تعیین‌کننده قیمت
قیمت انواع ماهی در بازار امسال نسبت به سال گذشته با افزایش ۵ تا ۱۰درصدی مواجه بوده است.
به اعتقاد فعالان بازار، قیمت روزانه ماهی براساس میزان صید و موجود بودن آن در بازار تعیین می‌شود.
راشدی یکی از فعالان بازار ماهی در این زمینه می‌گوید: در حال حاضر قیمت انواع ماهی قزل‌آلا ثابت بوده است و با قیمت تقریبی هر کیلو ۲۷۰۰ تا ۳هزار تومان به فروش می‌رسد. وی همچنین بیشترین تغییر قیمت بازار ماهی را در انواع ماهیان جنوب می‌داند که با میزان صید متغیر است. به گفته راشدی، در حال حاضر انواع ماهی راشگو ‌در بازار داخل کمیاب است؛ ضمن اینکه در این زمینه انواع ماهی حلواسفید و ماهی تن نیز به علت صادرات به کشورهای شیخ‌نشین در بازار نایاب هستند.
همچنین بعضی از فروشندگان بر این باورند که قزل‌آلا در چهار فصل سال قابل استفاده است و به عبارتی آن را ماهی چهار فصل می‌دانند.
در حال حاضر انواع مختلف ماهیان شمال و جنوب کشور مانند شیرماهی هر کیلو ۵هزار تومان، شوریده هر کیلو ۵هزار و ۸۰۰تومان، حلوا سیاه هر کیلو ۴هزار و ۸۰۰تومان، سنگسر هر کیلو ۳هزار و ۹۰۰تومان، ماهی سفید هر کیلو ۷هزار تومان، کفال ۶هزار تومان، آزاد (پرورشی) هزار و ۷۰۰تومان، حلواسفید هر کیلو ۱۱هزار تومان، ازون‌برون هر کیلو ۱۱هزار تومان و میگو نیز بسته به نوع ریز و درشت بودن آن بین ۵ تا ۱۸هزار تومان در بازار خرید و فروش می‌شوند که البته این قیمت‌ها بسته به نقاط مختلف تهران تا حدودی متغیر است.
همچنین برخی از آبزیان کمیاب همچون خرچنگ، لابستر (یک نوع میگو که فقط دم آن قابل استفاده است) و مرکب هر کدام به ترتیب با قیمت هر کیلو 6، 8 و 7هزار تومان به فروش می‌رسند.
به اعتقاد فروشندگان بازار، این نوع آبزیان در خیابان‌های استانبول و سرچشمه یافت می‌شوند.
در حال حاضر از میدان بهمن، بعثت و خیابان‌های استانبول و سرچشمه به عنوان بورس ماهی تهران می‌توان نام برد.
فروشگاه‌های زنجیره‌ای هم می‌فروشند
به غیر از مغازه‌هایی که در سطح شهر به فروش اختصاص ماهی می‌پردازند، انواع ماهی کپور، آزاد (پرورشی) قزل‌آلا و سفید پرورشی را با قیمت به نسبت پایین‌تر می‌توان به ترتیب با مبلغ 2هزار و 200، هزار و 700، 3هزار و 2هزار و 900تومان در برخی از میادین میوه و تره‌بار خریداری کرد.
همچنین فروشگاه های زنجیره‌ای نیز انواع ماهی‌های موجود بازار را در ظرف‌های بسته‌بندی شده و منجمد عرضه می‌کنند.
به طور نمونه میگو بی‌سر در بسته‌های 800گرمی با مبلغ 8هزار و 880تومان و نوع درشت آن با قیمت 15هزار تومان، فیله ماهی در بسته 750گرمی 3هزار و 800تومان، سنگسر در بسته 700گرمی 3هزار و 150تومان، فیله ماهی کوسه در بسته 750گرمی 7هزار و 750تومان، قزل‌آلا در بسته یک کیلویی 4هزار و 240هزار تومان، ماهی حلوا سفید در بسته 750گرمی 3هزار و 850تومان، ماهی قباد در بسته 700گرمی 2هزار و 800تومان و ماهی حلوا سیاه با مبلغ 5هزار و 600تومان به فروش می‌رسند.
اگر بدانیم، بهتر است
شاید این سوال در اذهان در هنگام خرید ماهی وجود داشته باشد که یک ماهی خوب و سالم مشخصه‌هایی دارد.
داشتن فلس درخشنده، محکم و براق، چشم برجسته و شفاف و قرنیه روشن، آبشش قرمز روشن، نداشتن بوی نامطبوع و داشتن بوی تازگی دریا در قسمت آبشش از جمله مواردی است که کمک می‌کند تا با اطمینان کامل به خرید ماهی بپردازید.