ارزیابی جلیلی از مذاکرات هسته‌ای

مصاحبه جداگانه جلیلی و سولانا پس از مذاکرات

جلیلی محتوای ایده‌های جدید خود را گفت

روایت متفاوت سولانا از نتایج مذاکره با جلیلی

جلیلی و متکی این هفته به مسکو می‌روند. عکس: ایرنا

جلیلی: قطعنامه‌ها برنامه هسته‌ای را متوقف نمی‌کند

سولانا: انتظار بیشتری داشتم

جلیلی ایده‌های خود را اعلام کرد

محمد عاملی- جمعه بعدازظهر مذاکرات نماینده کشورهای ۱+۵ و دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در کاخ لنکستر هاوس ‌لندن برگزار شد. پس از این نشست، خاویر سولانا و سعید جلیلی برخلاف آنچه انتظار می‌رفت، کنفرانس خبری مشترک نداشتند و هریک به طور جداگانه به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ گفتند.

آن گونه که پیش از مذاکرات، سولانا اعلام کرده بود، وی ایده خاصی را برای طرح در نظر نداشته و فقط خواهان شنیدن حرف‌های جلیلی بوده است، اما به گفته منابع دیپلماتیک تهران، جلیلی با دستی پر از ایده راهی لندن شد.

هدف اصلی سولانا از این گفت‌وگوها این بود که بداند آیا جمهوری اسلامی پیشنهاد تعلیق غنی‌سازی را در ازای تعلیق تحریم‌ها می‌پذیرد یا خیر. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد و جلیلی نیز در مصاحبه خود پس از این دیدار پنج ساعته اعلام کرد، این پیشنهاد، منفی بوده است.

خاویر سولانا که این روزها برخلاف همیشه چندان بشاش به نظر نمی‌رسد، پس از گفت‌وگو با سعید جلیلی به خبرنگاران گفت که ناامید شده است.

سولانا می‌داند آمریکا و متحدانش گزارش مثبت البرادعی را نادیده می‌گیرند و تنها بر این پای می‌فشارند که شورای امنیت سازمان ملل از ایران خواسته است که روند غنی‌سازی را در ایران متوقف کند و مدعی هستند چنانچه تهران به این خواسته تن ندهد، باید با اقدامات تنبیهی سازمان ملل مواجه شود.

سولانا در این دیدار نتوانست از جلیلی سخنی را بشنود که بتوان به اتکای آن مانع تشدید تحریم‌ها شد. ایران همواره تاکید کرده است که به عنوان یک کشور پایبند به معاهده عدم اشاعه و عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور طبیعی حق دارد در خاک خود به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد.

با این حال سولانا گفت که پس از پنج ساعت گفت‌وگو انتظاری بیش از آنچه به دست آورده داشته است.

سولانا با این حال هنوز امیدوار است. او به خبرنگاران گفت که تلاش می‌کند تا پیش از پایان دسامبر باز هم با جلیلی دیدار و گفت‌وگو کند یا شاید گفت‌وگوی تلفنی. به گفته یک دیپلمات اروپایی، سولانا به لحاظ ویژگی‌های شخصیتی، به راحتی مایوس نمی‌شود. این دیپلمات می‌افزاید: سولانا در چنین مواردی همواره تلاش می‌کند حصول نتیجه را ممکن نگاه دارد.

سولانا جمعه پس از دیدار با جلیلی گزارش خود را به کشورهای ۱+۵ ارائه کرد. براساس توافق این کشورها، اقدام بعدی در رابطه با ایران منوط به گزارش البرادعی و سولانا شده است. روز گذشته نمایندگان پنج عضو دائم شورای امنیت و آلمان در پاریس گرد آمدند تا موضوع ایران را بررسی کنند.

این نشست پس از آن برگزار شد که دو نشست تعیین شده قبلی به واسطه امتناع چین از شرکت در آن به تعویق افتاده بود. گفته می‌شد در این نشست پیش‌نویس قطعنامه تحریم بررسی می‌شود.

انتظار می‌رود بحث درباره این پیش‌نویس طولانی شود؛ چرا که آمریکا و فرانسه و تاحدودی بریتانیا تحریم‌های سنگینی را در نظر گرفته‌اند که با مخالفت روسیه، چین و تاحدودی آلمان مواجه می‌شود.

سولانا که گفت‌وگوهای روز جمعه، او را از گرفتن جوابی که بتواند مانع فزون‌خواهی‌های واشنگتن شود ناامید کرده بود، احتمالا قصد دارد در گفت‌وگوهای بعدی‌اش با جلیلی که ممکن است از طریق تلفن باشد، ایران را در جریان نتایج کشاکش دو جناح ۱+۵ قرار دهد. آن گونه که آن دیپلمات اروپایی می‌گوید، سولانا به راحتی مایوس نمی‌شود و هنوز هم به پذیرش پیشنهاد تعلیق از جانب ایران امیدوار است.

این در حالی است که دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی پس از گفت‌وگو با سولانا گفت که ایران با قطعنامه‌های شورای امنیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را متوقف نمی‌کند.

سعید جلیلی، در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: ایران نگرانی‌ها درباره ماهیت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای خود را رفع کرده است و با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز همکاری گسترده‌ای دارد.

جلیلی در سفارت ایران در لندن اظهار کرد: اگر برخی کشورها بخواهند از شورای امنیت سازمان ملل متحد و قطعنامه‌های آن استفاده کنند تا فعالیت هسته‌ای ایران را متوقف کنند، مطمئنا موفق نخواهند شد. جلیلی همچنین خاطر نشان کرد: آنان تاکنون سه قطعنامه تصویب کرده‌اند؛ اما هیچ چیزی به دست نیاورده‌اند و ایران در این حین به پیشرفت‌های چشمگیری در فن‌آوری هسته‌ای دست یافته است.

مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران افزود: آنان در متوقف کردن ایران از غنی‌سازی اورانیوم ناموفق بوده‌اند. اگر بخواهند به این مسیر ادامه دهند، موفق نخواهند شد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان همچنین از طرح ایده همکاری‌های مشترک در زمینه‌های دموکراسی، امنیت، انرژی و اقتصاد و همچنین ایده‌های هسته‌ای از سوی ایران در مذاکره با سولانا خبر داد.

جلیلی توضیح داد: از طرف ایران در این مذاکرات ایده همکاری‌های مشترک در ۴ مولفه دموکراسی، امنیت،انرژی و مسائل اقتصادی مطرح شد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی افزود: در بحث هسته‌ای نیز ایده ایران در سه محور همکاری‌های مشترک برای خلع سلاح، مقابله با اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای مطرح شد که چارچوب خوبی را پیشنهاد می‌کرد.

دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به خبرنگاری که پرسید باتوجه به اظهارات سولانا بعد از مذاکرات مبنی بر عدم رضایت از روند آن، اگر گزارش وی به عنوان نماینده گروه ۱+ ۵ منفی باشد و منجر به موضع گیری شدید این گروه شود، واکنش ایران چه خواهد بود، پاسخ داد: رفتار ملت ایران و دفاعی که از حقوق خود دارد بر مبنای گزارش دیگران نیست؛ بلکه این گزارش دیگران است که باید بر اساس رفتار منطقی ما یک گزارش منطقی باشد.

از جلیلی سوال شد که آیا سولانا درخواست تعلیق موقت را در مذاکرات امروز مطرح کرده است؟ دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران تصریح کرد: به صورت مشخص چنین موضوعی مطرح نشد.

وقتی از جلیلی درباره اظهار ناامیدی سولانا پرسیده شد، وی گفت: این که ما از حقوق ملت ایران دفاع می‌کنیم و این موضوع باعث ناامیدی دیگران می‌شود، تقصیر ما نیست.