امیرهادی انواری
جزیره کیش حدود ۹۰کیلومتر مربع مساحت دارد. جزیره کیش در‌حال‌حاضر بیش از ۲۰هزار نفر جمعیت ساکن دارد که ۸۲درصد آن طی سال‌های اخیر در نتیجه فعالیت‌های اشتغالزایی، به کیش مهاجرت کرده‌اند.

فاصله مستقیم کیش تا بندرعباس 400کیلومتر تا تهران از راه هوایی 1052کیلومتر و از راه زمینی 1600کیلومتر، و فاصله آن تا دبی 200کیلومتر است.
طول جزیره کیش، ۱۵ کیلومتر و پهنای آن ۷ کیلومتر است و شکل کلی جزیره نسبتا بیضی شکل است. تعداد ساکنان بومی جزیره کیش نسبت به ساکنان مهاجر بسیار کمتر است.


اما در محله‌هایی مانند محله سفین می‌توان اهالی بومی کیش را پیدا کرد. این مردم به زبان‌های فارسی و عربی آشنایی دارند و تقریبا تمامی بانوان، مردان و کودکان این محله از لباس‌های سنتی استفاده می‌کنند. همزمان با توسعه توریستی و تجاری جزیره بخشی از این افراد به کارهای خدماتی رو آورده‌اند و بقیه از طرق سنتی به امرار معاش می‌پردازند. ماهیگیری و دامپروری در میان بومیان معمول است.کشاورزی نیز یکی دیگر از مشاغل مردم بومی کیش است. پرورش نخل در کیش از سابقه دیرینه‌ای برخوردار است. بسیاری از نخلستان‌ها در طول دهه‌های گذشته از میان رفته‌اند «باغ بهشت» تنها نخلستان به جای مانده از دوره‌های گذشته است که در غرب محله سفین واقع شده و از جمله نخلستان‌های کیش است.
در دهه اخیر، سازمان منطقه آزاد کیش در طرح‌های توسعه فضای سبز جزیره برای نخل اهمیت ویژه‌ای قائل شده است. نخلستان‌های طلوع و غروب نمونه‌هایی از این‌گونه موارد است. نخلستان طلوع با حدود 15کیلومتر در شرق جزیره واقع است و نهال‌های آن در سال 1373 غرس شده‌اند.
تجار محلی و بومی در بازار سفین به کار مشغول هستند، فضا و معماری سنتی این بازار یادآور بازارهای سنتی و قدیمی ایران است.


کیش ۷ مسجد و حسینیه دارد. مسجد امیر(ع)، مسجد خاتم‌الانبیاء و مسجد نور از بزرگ‌ترین مساجد کیش هستند.
مراکز تجاری
۴۴ شعبه بانک دولتی و خصوصی در جزیره کیش مستقر هستند. با توجه به مساحت کم این جزیره تنها علت حضور این حجم بالای شعب بانک‌ها در این جزیره وجود مراکز تجاری در این منطقه آزاد تجاری به حساب می‌آید.
کیش در حدود 14 بازار، و مرکز خرید بزرگ را در خود جای داده است. بازارهای: بازار سفین، بازار بهکیش، بازار خدماتی هرمز، بازار مرکز تجاری، بازار مرجان، بازار مروارید، بازار پانیذ، بازار پردیس 1 و 2، بازار پارس خلیج‌، بازار ونوس، بازار زیتون و بازار مریم.
در این میان بازارهای سفین، مرکز تجاری، بازار مرجان، بازار مروارید، بازار پانیذ، بازار پردیس ۱ و ۲، بیشتر در زمینه فروش پوشاک، لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی، لوازم صوتی و تصویری و... فعالیت می‌کنند.
بازارهای بهکیش، هرمز و پارس خلیج بیشتر درزمینه خدماتی از قبیل خدمات ساختمانی، فروش مصالح ساختمانی، دکوراسیون، کالاهای برقی و مشاورین مسکن فعالیت می‌کنند. به وجود آمدن واحدهای تجاری که بیش از یک‌دهه عمر ندارند، در کیش قابل توجه هستند. این واحدها در چند سال اخیر به دلیل افزایش حجم ساخت‌وساز و بنا به تقاضا در این جزیره به وجود آمده‌اند.


یکی از بازارهای خاص در کیش که تقریبا در انحصار قدیمی‌های کیش است، بازار عرب‌ها نام دارد. خرید و فروش در این بازار مانند بعضی از بازارهای خاص تهران با شرایط خاصی صورت می‌گیرد. ورود افراد جدید به این بازار بسیار مشکل است و در بین مردم کیش شایع است که این بازار در انحصار عرب‌ها است! اکثر نقل و انتقالات به صورت خانوادگی و یا میراثی شکل می‌گیرد.به رغم تصور عمومی در جزیره کیش شهرک‌های صنعتی متعددی نیز وجود دارند. از آن میان می‌توان به: شهرک صنعتی درخت سبز، فاز 3 صنعتی و... اشاره کرد. این مراکز در زمینه اتومبیل‌سازی (کیش خودرو) و مصالح ساختمانی نظیر سنگ، سرامیک و... فعالیت می‌کنند.
شهرک‌های مسکونی
به جز دو شهرک مسکونی بزرگ در کیش واحد‌های مسکونی زیادی در این جزیره وجود ندارد. این شهرک‌ها عبارتند از شهرک صدف و شهرک سفین. شهرک سفین نیز به دو دسته تقسیم می‌شود: سفین قدیم و سفین جدید. سفین قدیم بیشتر مختص به افراد بومی جزیره است. البته در این میان شهرک‌های کوچکی هم هستند مانند شهر آفتاب و شهرک خلیج‌فارس. این شهرک‌ها در حدود 400واحد مسکونی را در خود جای داده‌اند. این شهرها در چند ساله اخیر ایجاد شده‌اند.
از آنجا که تعداد افراد بومی جزیره بسیار کم است. اکثر ساکنان جزیره کیش را مغازه‌داران و تجار این منطقه تشکیل می‌دهند. طیف وسیعی از واحدهای مسکونی جزیره نیز بدون استفاده و خالی از سکنه است. این واحدها اکثر از سوی ساکنان شهرهای بزرگ دیگر در داخل و خارج از کشور خریداری شده و بدون استفاده در این جزیره رها شده‌اند.
نکته قابل توجه در مورد واحد‌های مسکونی کیش نوع خاص تقاضا برای واحدهای مسکونی است. هزینه خرید یک آپارتمان مسکونی یا ویلا در جزیره کیش نسبت به سایر مناطق ایران بسیار پایین است؛ اما هزینه‌های نگهداری و زندگی در این واحدهای مسکونی بسیار بالا است.


از آنجا که کیش جزو مناطق آزاد تجاری محسوب می‌شد هزینه‌های مربوط به آبونمان بسیار بالا است. هزینه‌های ماهانه برق، آب و... طبیعی است که برای خنک نگهداشتن یک آپارتمان 200 مترمربعی برق بیشتری نسبت به یک آپارتمان 60 مترمربعی نیاز است. بر این اساس متقاضی خرید آپارتمان‌های کم‌متراژ در این جزیره بسیار بالا است.
اکثر مجتمع‌های مسکونی متعلق به مراکز، موسسات و شرکت‌های موجود در جزیره هستند. فروش زمین نیز در این جزیره قابل وجه است.
اکثر زمین‌ها در قواره‌های 200 تا 700 مترمربع برخوردار هستند و در شهرک‌های مختلف به متقاضیان واگذار شده‌اند. اکثر این زمین‌ها به متقاضیان شخصی واگذار می‌شود و کارکنان این شرکت‌ها بیشتر تمایل دارند به جای زمین یا ویلا یک آپارتمان کم‌متراژ داشته باشند.