دیپلماسی راه پایدارتری برای حل مساله ایران است
دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: باراک اوباما هفته آینده به سرزمین‌های اشغالی سفر خواهد کرد تا با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل برای اولین بار ملاقات کند. طبق گزارش‌های روزنامه‌های اسرائیلی ایران و برنامه هسته‌ای آن نیز در دستور کار دیدار اوباما و نتانیاهو قرار خواهد گرفت. اوباما البته پیش از سفر خود با شبکه دو تلویزیون اسرائیل گفت‌وگویی انجام داد و در این مصاحبه اگرچه مدعی شد که همه گزینه‌ها روی میز است، اما تاکید کرد که ایران تا ساخت سلاح هسته‌ای دست‌کم یک سال زمان فاصله دارد و راه‌حل دیپلماتیک برای برنامه هسته‌ای ایران راه حل بادوام‌تری است. هرچند که او خاطرنشان کرده است که پنجره دیپلماسی برای همیشه باز نخواهد ماند. دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: باراک اوباما هفته آینده به سرزمین‌های اشغالی سفر خواهد کرد تا با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل برای اولین بار ملاقات کند. طبق گزارش‌های روزنامه‌های اسرائیلی ایران و برنامه هسته‌ای آن نیز در دستور کار دیدار اوباما و نتانیاهو قرار خواهد گرفت. اوباما البته پیش از سفر خود با شبکه دو تلویزیون اسرائیل گفت‌وگویی انجام داد و در این مصاحبه اگرچه مدعی شد که همه گزینه‌ها روی میز است، اما تاکید کرد که ایران تا ساخت سلاح هسته‌ای دست‌کم یک سال زمان فاصله دارد و راه‌حل دیپلماتیک برای برنامه هسته‌ای ایران راه حل بادوام‌تری است. هرچند که او خاطرنشان کرده است که پنجره دیپلماسی برای همیشه باز نخواهد ماند.

تازه‌ترین اظهارات اوباما درباره برنامه هسته‌ای ایران در راستای گمانه‌هایی است که روزنامه‌های اسرائیلی درباره سفر رییس‌جمهور ایالات متحده به سرزمین‌های اشغالی مطرح کرده بودند. این روزنامه‌ها مدعی شده‌اند که اوباما در این سفر از اسرائیل می‌خواهد که هرگونه حمله احتمالی خود به ایران را تا ماه اکتبر سال‌جاری میلادی (مهر و آبان 92) به تعویق بیندازد. تا این تاریخ یعنی اکتبر 2013 بیش از شش ماه زمان باقی مانده که ایالات متحده آن را بازه دیپلماسی برای حل پرونده هسته‌ای ایران در نظر گرفته است.

در این رابطه روزنامه یدیعوت آحارونوت به نقل از یک منبع عالی رتبه آمریکایی گزارش داده است که اوباما در گفت‌وگوهای خود با مقامات اسرائیل نه‌تنها سعی خواهد کرد از اسرائیل وعده بگیرد که حمله به ایران را به پس از انتخابات ریاست جمهوری این کشور در ژوئیه آینده، موکول کند بلکه از رهبران اسرائیل می‌خواهد که از تهدیدات علنی علیه ایران تا زمانی که کانال دیپلماسی همچنان برقرار است، دست بردارند. به گزارش خبرگزاری فارس، این منبع گفته بود که دولت آمریکا پیش‌بینی می‌کند که تنها در ماه اکتبر آینده می‌توان در مواضع و تداوم راه‌حل دیپلماتیک بازنگری کرد و اوباما به رهبران اسرائیلی خواهد گفت که اگر تا اکتبر مشخص شود که راه‌حل دیپلماتیک موثر نیست در آن صورت واشنگتن به طور جدی به حمله به ایران خواهد اندیشید.

اشاره این روزنامه به اکتبر و زمان باقی مانده برای ادامه روند دیپلماسی برای حل موضوع هسته‌ای ایران پس از آن مطرح می‌شود که سعید جلیلی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی ایران و رییس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای هم پس از برگزاری دور جدید مذاکرات بین ایران و اعضای 1+5 گفته بود که اعضای شش کشور بر اتخاذ روش گام به گام برای حل پرونده هسته‌ای ایران در یک پروسه «شش ماهه» تاکید کرده اند. شش ماهی که اگر زمان آغاز آن را از نیمه فروردین 92 (زمان مذاکرات آلماتی 2) در نظر بگیریم، منطبق بر ضرب‌الاجل احتمالی اوباما خواهد بود. منظور از روش‌های گام به گام هم انجام اقدامات اعتماد ساز از سوی ایران و کاهش تدریجی تحریم‌ها است. موضوعی که قرار است کارشناسان طرفین در نشست این هفته، نحوه برداشتن این گام‌ها از سوی طرفین را موضوع رایزنی قرار دهند. با قرار دادن این داده‌ها در کنار یکدیگر این طور به نظر می‌رسد که غرب برای اعمال روش دیپلماتیک برای حل پرونده هسته‌ای ایران یک ضرب‌الاجل شش ماهه تعیین کرده‌اند.

اوباما: ایران پتانسیل بازگشت را دارد

رییس‌جمهور آمریکا در مصاحبه با کانال دو تلویزیون اسرائیل بار دیگر تکرار کرد که «پنجره دیپلماسی برای همیشه باز نیست» و افزود: فکر می‌کنیم که یکسال یا در همین حدود طول می‌کشد تا ایران بتواند واقعا یک سلاح هسته‌ای بسازد، اما واضح است که نمی‌خواهیم کار به آنجا برسد.

به گزارش خبرگزاری فارس، باراک اوباما مدعی شد که تحریم‌ها «تاثیر قابل‌توجهی» بر اقتصاد ایران داشته، اما هنوز به تغییر اساسی موضع ایران منجر نشده است. وی راه حل دیپلماتیک‌ را پایدارتر دانست، اما گفت که هنوز «همه گزینه‌ها روی میز است.» رییس‌جمهور آمریکا بار دیگر دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را موجب آغاز رقابت خطرناک تسلیحاتی در منطقه دانست وگفت: رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای خط قرمز دولت آمریکا است. او البته مقایسه‌هایی را که میان ایران و کره شمالی انجام می‌شود هم نادرست ارزیابی کرد و گفت که ایران پتانسیل بالایی برای بازگشت به جامعه بین‌الملل دارد.

اوباما در پاسخ به سوالی در مورد اختلافات میان او و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی هم گفت که اختلافاتی میان نظرات و سیاست‌ها هست، اما این اختلافات نهایتا به تفاهم ختم می‌شود. نکته اصلی این است که امنیت اسرائیل در اولویت اول قرار گیرد. ادعای اوباما درباره تعیین زمان برای ساخت سلاح اتمی از سوی ایران در شرایطی مطرح می‌شود که مقامات اطلاعاتی اسرائیل گفته اند که ایران هنوز تصمیم به ساخت بمب نگرفته است.

هرچند پیش از اوباما، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل با کشیدن تصویری از یک بمب و نشان دادن خط قرمزی مدعی شده بود که ایران تا رسیدن به این خط قرمز(بهار سال ۲۰۱۳) زمان زیادی ندارد. بر همین اساس هم ژنرال «عاویو کوچاوی» رییس دستگاه اطلاعات نظامی اسرائیل اگرچه تاکید کرد که ایران به گسترش برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد و هوشمندانه با فشارهای داخلی و خارجی برخورد می‌کند، اما مدعی شد که ایران می‌خواهد به توان ساخت بمب اتم دست یابد، تا در صورت نیاز به سرعت به سمت ساخت آن پیش رود.

وی البته متذکر شد که برآوردهای اطلاعاتی نشان می‌دهد که ایران هنوز تصمیم به ساخت بمب اتم نگرفته است. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه اسرائیلی «اورشلیم ‌پست»، کوچاوی افزود: ما عقیده داریم که نظام ایران بر این باور است که احتمال حمله نظامی اندک است.

تحلیل رسانه‌های آمریکایی از سفر اوباما

ادعای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای از سوی عالی رتبه ترین مقام ایالات متحده و تاکید بر استفاده از همه گزینه‌ها برای مهار آن اما از سوی برخی رسانه‌های خارجی با انتقاد مواجه شده است.

به ویژه اینکه پیش از اوباما معاون او یعنی جو بایدن هم همین جمله «همه گزینه‌ها بر روی میز است» را درباره ایران گفته و تاکید کرده بود که پرزیدنت در این باره بلوف نمی‌زد. مجله آمریکایی نیشن اما در گزارش خود گفته است که معنی دقیق جمله بایدن این است که رییس جمهور بلوف می‌زند و هیچ شانسی برای حمله آمریکا به ایران حتی در صورت دسترسی به سلاح هسته‌ای وجود ندارد. وال استریت ژورنال هم در گزارشی مشابه کاهش قدرت نظامی آمریکا در خلیج فارس و اعطای برخی حقوق ایران در جریان مذاکرات تهران با اعضای ۱+۵ در آلماتی را استدلالی قرار داده است برای توجیه این فرضیه که اوباما قصد حمله به ایران را ندارد.

رویترز هم در تحلیلی از سفر اوباما به سرزمین‌های اشغالی نوشته است که این سفر ربطی به تعیین خطر قرمز نتانیاهو برای دستیابی ایران به سلاح اتمی (بهار ۲۰۱۳) ندارد. این خبرگزاری نوشته است هرچند که این سفر در موعد خط قرمز اعلام شده از سوی نخست‌وزیر اسرائیل انجام می‌شود، اما نتانیاهو هنوز علنا تاریخ خط قرمز خود را از بهار به تابستان تغییر نداده است. رویترز سپس به اظهارات نتانیاهو و دیگر مقامات اسرائیلی اشاره کرده که گفته بودند ایران می‌خواهد هر وقت که اراده کرد اورانیوم کافی برای سلاح اتمی را تولید کند.

اما به نظر می‌رسد که آمریکا اعتماد بیشتری به نظارت‌های هسته‌ای و کنترل‌های اطلاعاتی از برنامه هسته‌ای ایران و همچنین توان خود برای مداخله نظامی فوری دارد. به نوشته این خبرگزاری همچنین «جیمز کلاپر» مدیر اطلاعات ملی در این باره گفته بود: ارزیابی‌های ما نشان می‌دهد که ایران نمی‌تواند بدون آنکه کسی متوجه شود مواد محافظت‌شده را تبدیل کرده و از آن برای تولید اورانیوم با غنای نظامی استفاده کند.