نگاه
سم مار به‌عنوان داروى درمانى
در مزرعه‌ای در آلمان مارها را برای استفاده پزشکی از سم آنها پرورش می‌دهند. معمولا انسان‌ها از مار می‌ترسند و در بسیارى از فرهنگ‌ها افسانه‌هاى باورنکردنى درباره مارها نقل می‌شود، اما استفاده پزشکى و کسب دارو از سم مار به گونه‌اى صنعتى در سال‌هاى اخیر داستانى تازه است. با وجود تعدد انواع مار در جهان، فقط ۲۰درصد از مارها سمی هستند که معمولا با وجود نشانه‌هایی از قبیل دم نازک و وجود دو دندان تیز توخالی که در ابتدایش سوراخی دارد، شناسایی می‌شوند و بقیه مارها غیرسمی هستند. همچنین از این ۲۰درصد مارهای سمى، فقط ۷۵درصد آنها قادر هستند با زهرشان انسان را از پای درآورند.
پزشکى در دهه شصت میلادى ضمن معاینه و درمان بیماران در مالزى مشاهده می‌کند افرادى که از سوى مارهاى زنگى ویژه‌اى که در این مناطق زندگى می‌کنند، نیش خورده‌اند، خونشان رقیق‌تر از افراد معمولى است و در صورت جراحت، خون آنان به سختى بسته و لخته می‌شود. بیست سال پس از این مشاهده پزشکان تلاش کردند که از سم مار براى درمان بیمارى‌هاى قلبى از جمله براى جلوگیرى از سکته قلبى استفاده کنند. اما پژوهش‌هاى آزمایشگاهى در این زمینه نتیجه مطلوب را دست نداد و داروهاى به‌دست آمده، براى مصرف اجازه رسمى نیافتند. حال یک شرکت داروسازى در آلمان به تلاشى دوباره دست زده است و در مزرعه‌اى ویژه، به نگهدارى و پرورش مارهاى زنگى و سمى مشغول است.
مزرعه مارها در آلمان
رولف کرویتس مسوول مزرعه مارها است. در این مزرعه بیش از ۲۰۰ مار سمى نگهدارى می‌شود. این مزرعه متعلق به شرکت داروسازى نوردمارک در نزدیکى هامبورگ است. بیشتر مارهاى سمى از نوع مارهاى زنگى از کشور مالزى هستند. طول این نوع مارها به ۵۰ تا ۷۰سانتی‌متر می‌رسد و پوست‌شان داراى رنگ‌هاى سیاه و قهوه‌اى است. خوراک اصلى مارها موش است. یک موش زنده خوراک یک مار براى ۲۱ روز می‌باشد.
مارها به‌طور جداگانه در جعبه‌هاى بزرگ پلاستیکى نگهدارى مى‌شوند. در طول روزها، مارها با آرامشى بى‌نظیر در جعبه خود چنبره مى‌زنند، اما نزدیک شدن به این مارها میتواند عواقب ناگوارى به همراه داشته باشد. کرویتس درباره تاثیرات سم مار در بدن انسان می‌گوید: «این سم در آغاز ورود به بدن انسان بافت‌ها را از بین می‌برد و باعث نابودى شریان‌ها می‌شود که در مواردى به از دست دادن یا فلج شدن عضو گزیده شده، منجر می‌شود. افراد مارگزیده سالیانى دراز دچار عارضه‌هاى متفاوت هستند.»
مطالعه روی اثرات شفا بخش سم‌ها
در این شرکت داروسازى متخصصان بر این باورند که سم مارها اثرات شفابخش نیز دارد.
به‌طور مشخص به عنوان داروهاى اولیه در سکته‌هاى مغزى و قلبى می‌توان از آن استفاده کرد. در این‌گونه حملات که با انسداد شریان‌ها و لخته شدن خون مواجه هستیم، به‌طور مشخص، خون به مغز نمى‌رسد و بخشى از سلول‌ها براى همیشه از بین مى‌روند. دقیقا در چنین مواردى باید ماده سمى به‌دست آمده از مارها (به نام آنکرود) به کار گرفته شود. این ماده سبب رقیق شدن سریع خون می‌شود.
مانفرد کورفورست مسوول تولید داروهاى بیولوژیک درباره تاثیر این ماده می‌گوید: «لختگى خون از این طریق میتواند برطرف شود. پس از حمله مغزى غلظت خون بالا می‌رود، با استفاده از این ماده می‌توان آن را دوباره رقیق ساخت و حال خون رقیق شده قادر به شست‌وشوى بخش‌هایى است که پیش از آن ورود خون به آنها ناممکن بود.»
در صورت استفاده از این ماده موثر تا شش ساعت پس از حمله مغزى، می‌توان امیدوار بود که از ضایعات احتمالى مغزى جلوگیرى به‌عمل آید. در سال‌هاى۸۰ نیز از این ماده استفاده شده بود اما نتایج آن روشن نبود. در حال حاضر نتایج دو پژوهش در دست است، یکى در آمریکا که نتیجه آن موفقیت‌آمیز بوده است و دیگرى در اروپا که به لحاظ آمارى نمى‌تواند تاثیر این ماده را در همه جا نشان دهد.
این ماده موثر در اروپا تاکنون مجوز رسمى دریافت نکرده است. شرکت داروسازى نوردمارک در آلمان بر این عقیده است که در آزمایشات آنان بیمارانى شرکت داشته‌اند که نوع بیمارى آن بسیار خطرناک بوده است و این افراد بر نتایج آمارى تاثیر منفى گذاشته‌اند. در حال حاضر این شرکت داروسازى با شریک خود در آمریکا در صدد ترتیب آزمایشى با ۱۷۰۰بیمار است.
شکم‌سیر برای جلوگیری از بلعیدن همسر
بیش از ۱۱۸ مار سمى تاکنون از مالزى به آلمان آورده شده‌اند که نگهدارى آنان نیاز به کارکنان زیادى ندارد. دمای مناسب براى مارها ۲۸درجه و رطوبت هوا ۸۰درصد است. مزرعه مارها خواهان توسعه کار خود است. قرار است که در آینده ۱۵۰۰مار در این مزرعه پرورش یابند. تا حال نیز ۱۰۰مار جوان در آلمان سر از تخم بیرون آورده‌اند. پیش از جفت‌گیرى به مارهاى ماده، موشى به عنوان خوراک داده می‌شود چرا که در صورت گرسنگى پس از جفت‌گیرى امکان بلعیدن مار نر از سوى مار ماده وجود دارد.
هر سه هفته یک‌بار، سم مارها گرفته می‌شود. در مزرعه مارها از اصطلاح «دوشیدن مارها» استفاده مى‌کنند. دوشیدن مارها یکى از خطرناک‌ترین بخش‌هاى کار کارکنان این مزرعه است.
بنا به گفته متخصصان، تا سال آینده پژوهش‌هاى آزمایشگاهى به پایان خواهد رسید و شرکت نوردمارک امیدوار است که از سال ۲۰۰۹ داروى تهیه شده از سم مارها را در آمریکا به بازار عرضه کند.
ارسال نظر