قیمت نفت کجا تعیین می‌شود؟

دنیای اقتصاد- یک تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی به «بیزینس ویک» گفته است که تحولاتی در منطقه خاورمیانه در پیش است که این تحولات برخلاف تصور بورس‌بازان نفتی آغازی برای سقوط قیمت‌ها خواهد بود و نه صعودی دیگر. وزیر انرژی آمریکا هم گفته است که قیمت نفت هم‌اکنون در بورس‌های نیویورک، لندن و توکیو تعیین می‌شود، اما فعالان این بورس‌ها فقط خیال می‌کنند که کنترل قیمت‌ها را در دست دارند. تحلیل بیزینس ویک از قیمت‌های جدید نفت:

ایستگاه بعدی بشکه‌ای ۱۰۰دلار؟

مترجم: شادی آذری

برخی از تحلیلگران بر این باورند که رکورد قیمت‌های نفت، تازه شروع افزایش قیمت‌ها است.

دلالانی که بر افزایش تقاضای جهانی شرط بسته‌اند، می‌توانند قیمت‌ها را بیشتر افزایش دهند.

قیمت‌های نفت‌خام با ادامه ماه‌ها افزایش قیمت، رکورد جدیدی را از خود بر جای گذاشت. روز هفدهم اکتبر قیمت هر بشکه نفت‌خام شیرین در بورس نیویورک به بالای ۸۹دلار رسید و این رقم بالاترین رکورد به ثبت رسیده از زمان شروع قراردادهای بورس نیویورک است.

به راستی چه چیزی عامل اصلی این جهش قیمت‌ها است؟ بسیاری از تحلیلگران به تقاضای روزافزون جهانی و عرضه محدود اشاره می‌کنند. در آخرین تحولات، قانونگذاران ترکیه در روز هفدهم اکتبر تصویب کردند که نیروهای نظامی این کشور به شمال عراق اعزام شوند تا به تعقیب کردهای منطقه بپردازند. نگرانی از اینکه چنین اقداماتی می‌تواند به توقف عرضه نفت در خاورمیانه منجر شود، قیمت‌ها را بالا برده است.

گمانه‌زن‌های حاکم بر بازار

با وجود این برخی از تحلیلگران می‌گویند که آخرین جهش قیمت‌ها ارتباط چندانی با بنیان‌های بازار ندارد و بیشتر به گمانه‌زن‌های فعال در بازار بستگی دارد. در شرایطی که آنها در جست‌وجوی سود بیشتر، قیمت‌ها را بالا می‌برند، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت نفت‌خام می‌تواند به عددی سه رقمی برسد.

تام کلوزا، تحلیلگر ارشد نفت در شرکت مشاوره‌ای اویل پرایس اینفور میشن می‌گوید: «برای آنکه رقم ۱۰۰دلار محقق شود، شرایط چندان فوق‌العاده‌ای نیاز نیست.

با سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش نفت و کاهش ارزش دلار ما به این سطح قیمتی خواهیم رسید».

طی چند سال گذشته، صندوق‌های بزرگ مالی، بانک‌های سرمایه‌گذاری بیع متقابل و موسساتی از جمله گلدمن ساکز و مورگان استنلی روی بخش نفت سرمایه‌گذاری بسیاری کرده‌اند. میزان این سرمایه‌گذاری‌ها به حدی است که می‌تواند با میزان تقاضای جهانی برای نفت رقابت کند. اهمیت آنها در بازار به آنها این اجازه را می‌دهد که آنچه را که می‌تواند تحولات کوچک قیمت‌ها براساس افزایش تقاضا، مسائل ژئوپلتیکی و نگرانی از وضعیت آب و هوا باشد، بزرگ‌نمایی کنند.

گمانه‌زن‌ها در حال حاضر شرط‌بندی‌های بزرگی بر قیمت‌های نفت کرده‌اند و در همین جهت قراردادهایی برای معامله روزانه ۶۹میلیون بشکه منعقد ساخته‌اند.

این سهم قابل توجهی از بازار نفت است که در آن تقاضای جهانی روزانه ۸۳میلیون بشکه است.

استفن شورک، مشاور انرژی و نویسنده کتاب گزارش شورک می‌گوید: «صندوق‌های بزرگ مالی و سایر مهره‌های نقش‌آفرین در این بازی در صدر همه عوامل دیگر، کنترل بازار را به دست گرفته‌اند. مانند داستان دمی است که سگ را به دنبال خود می‌کشاند!»

اداره انرژی آمریکا در روز هفدهم اکتبر گزارش داد که نرخ پایه نفت خام و گازوییل بیش از انتظار تحلیلگران افزایش یافته است.

براساس این گزارش، قیمت‌‌های نفت خام براساس الگویی واضح پیش می‌رفت تا اینکه خبرهای رای مجلس ترکیه الگوی خرید را تغییر داد.

شورک می‌گوید: «اکنون ما بسیار بیشتر از آنچه چند ماه پیش تصور می‌کردیم، به رقم بشکه‌ای صد دلار نزدیک شده‌ایم.»

این حباب هم خواهد ترکید

تاثیر بسیار زیاد گمانه‌زن‌ها می‌تواند قیمت‌ها را به چشم برهم‌زدنی دچار سقوط کند.

فدل غیث، تحلیلگر ارشد مرکز اوپنهیمر می‌گوید: تاریخ نشان داده است که قیمت‌ نفت با پیش‌بینی رویدادهای بزرگ دچار جهش می‌شود و پس از آن خیلی زود از هم فرومی‌پاشد.

این اتفاق هنگام رویدادهایی چون انقلاب اسلامی ایران، جنگ ایران و عراق، حمله عراق به کویت، توفان صحرا یا همان حمله آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عراق و یورش اسرائیلی‌ها به لبنان در سال ۲۰۰۶، روی داد.

او بر این باور است که چشم‌انداز امروز هم هیچ تفاوتی با این رویدادها ندارد.غیث در نامه‌ای نوشته است: «عناصر و اجزای این صنعت قیمت‌های بالای ۶۰دلار را توجیه نمی‌کنند، چه رسد به ۸۰دلار. ما فکر می‌کنیم افزایش قیمت‌ها منعکس‌کننده گمانه‌زنی‌های بیش از حد در مورد احتمال وقفه در عرضه در صورت بروز یک بحران عمده در خاورمیانه است.»

به عقیده او تحولاتی نظامی در خاورمیانه در پیش است؛ اما این تحولات آغازی برای افت قیمت‌ها خواهد بود و نه افزایش دیگر.

قیمت‌های نفت رو به هر جهتی که گام بردارد، موسسات مالی نقشی مهم را در آن راستا ایفا خواهند کرد.

روز دوازدهم اکتبر وزیر انرژی آمریکا، ساموئل بادمن گفت که عرضه‌کنندگانی چون اوپک کنترل قیمت‌ها از دستشان خارج شده است و اکنون بازارها بیشتر می‌توانند روی پیش‌بینی‌ها در مورد عرضه و تقاضا نقش‌آفرینی کنند.

بادمن گفت: «قیمت‌ها هم‌اکنون در اتاق‌های معاملات بورس‌‌های نیویورک، لندن، فرانکفورت و توکیو تعیین می‌شوند.»

اما شاید فعالان این اتاق‌ها هم فقط تصور می‌کنند که کنترل قیمت‌ها را در دست گرفته‌اند.