غول آسمان‌ها به پرواز درمی‌آید

مترجم: رفیعه هراتی

هواپیمای ایرباس آ۳۸۰ با آرم آبی و طلایی شرکت هواپیمایی سنگاپور با پرواز از فرودگاه شانگی سنگاپور به سیدنی سرانجام در سرویس تجاری قرار خواهد گرفت. در این پرواز این هواپیمای غول‌پیکر دو طبقه، ۴۷۰مسافر خواهد داشت. مسافران باید بلیت‌های خود را از مزایده ای‌بی‌ خریداری کنند و با این کار مبلغ ۹/۱میلیون دلار برای موسسات خیریه جمع‌آوری می‌شود.

روز تحویل این هواپیما برای شرکت هواپیمایی سنگاپور و برای سازنده آن روز جشن خواهد بود زیرا با تاخیر در تحویل، هزینه‌های توسعه و بحث‌های مالی کنار خواهند رفت، اما نشان‌دهنده گام بعدی در سرنوشت طولانی تجارتی است که در آن سرمایه‌های جهانی رو به سوی پروازها سرازیر می‌شوند.

تصمیم برای ساخت یک هواپیمای مهم و جدید همواره به معنی «شرط‌بندی روی شرکت» است در حالی که به خود هواپیما و سازنده آن به عنوان «تغییردهنده بازی» اشاره می‌شود. هر دوی اینها در مورد اولین بویینگ ۷۴۷ صادق بود که اکنون قرار است A۳۸۰ جایگزین آن شود.

اولین جمبوجت تقریبا ۳۸سال پیش وارد سرویس شد و فشارهای مالی برای توسعه آن، شرکت قدرتمند بویینگ را به زانو درآورد، اما جهش بزرگ در ظرفیت یعنی ۳۷۵صندلی در مقایسه با دیگر هواپیمای موجود در آن زمان یعنی هواپیمای ۲۵۰صندلی

مک دانل داگلاس دی سی-۸، تجربه و اقتصاد پرواز طولانی را دگرگون کرد.

سرانجام شرط‌بندی روی بویینگ ۷۴۷ نتیجه ارزشمندی را به همراه داشت. بویینگ ۷۴۷ بدون رقیب مستقیم و با فروش ۱۴۰۰دستگاه در دوران عمر خود، هواپیمایی با سودآوری بی‌نظیر بوده است. هیچ هواپیمایی مثل کونکورد زیبا، قابل توجه و دوست‌داشتنی نبود. ایرباس با تولید هواپیمای A۳۸۰ همه چیز را به خطر انداخته است و نه تنها رقبای خود را از میدان خارج کرده است بلکه نمادی را ایجاد کرده است تا ذهن مسافران جهان را تسخیر کند.

موفقیت هواپیمای A۳۸۰ نه تنها به کیفیت آن بستگی دارد بلکه به این نیز بستگی دارد که آیا تقاضا برای هواپیمایی که می‌تواند بیش از ۵۰۰مسافر را در ترکیب متداول سه کلاس یا بیش از ۸۰۰نفر در ترکیب یک کلاس جابه‌جا کند وجود دارد یا خیر. شرکت ایرباس شک ندارد که تقاضا برای چنین هواپیمایی وجود دارد. شرکت بویینگ در توضیح تصمیم خود در ارائه جمبو کمی به روز شده یعنی هواپیمای ۸-۷۴۷ در رقابت با هواپیمای A۳۸۰، می‌گوید بازار تغییر کرده است و وضعیت ایرباس بدتر شده است.

هواپیمای A۳۸۰ به‌رغم اندازه و وزنی که دارد می‌تواند مثل بویینگ از یک باند بلند شود و درجا بنشیند و این امر به دلیل کارآیی بال‌های آن است. نیازی به ساخت باندهای طولانی‌تر نیست، اما فرودگاه‌ها باید هزینه زیادی برای ساخت فضا برای پهنای بال هواپیما در گیت ورودی و خروجی بپردازند. همچنین این گیت‌ها باید برای عبور طبقه بالایی هواپیما اصلاح شوند.

استفن فورشا‌و از شرکت هواپیمایی سنگاپور می‌گوید: در حالی که بیشتر بودن صدا و اهداف مربوط به انتشار گازهای گلخانه‌ای بسیار مهم بود، عامل شتاب‌دهنده‌ای که باعث سفارش ۱۹هواپیمای A۳۸۰ شد، فرصت فراهم کردن محیطی راحت‌تر و بهتر برای مشتریان بود.

او می‌گوید: در نظر داشته باشیم که این یک هواپیما است و محدودیت‌های فیزیکی دارد و باید ملاحظات اقتصادی را

در نظر بگیریم. اما ما قادریم تحولی در بیزینس کلاس به وجود آوریم، با قرار دادن چهار صندلی در یک ردیف و فضای شخصی بیشتر. «حتی در بخش اکونومی دو اینچ جا پای بیشتر و صندلی‌های پهن‌تر و یک تلویزیون بزرگ وجود دارد. در طبقه اصلی ۱۲ سوئیت وجود دارد که با دیوارهای عمودی احساس فضایی منحصربه‌فرد را به دست می‌دهد. همچنین داخل هواپیما فوق‌العاده ساکت است.

شرکت هواپیمایی سنگاپور معتقد است زندگی برای شرکت‌هایی که از بویینگ ۷۴۷ استفاده می‌کنند مثل شرکت هواپیمایی آل‌ینپو و شرکت هواپیمایی ژاپن در مواجهه با رقابت مستقیم با شرکت‌هایی که از هواپیمای A۳۸۰ استفاده می‌کند، سخت خواهد شد. آقای فورشاو اضافه کرد: «بسیاری از مشتریان عقب‌نشینی کرده‌اند اما باید موضع خود را تغییر دهند. ما اطمینان داریم که این هواپیما واقعا یک «تغییردهنده بازی» است و همگان باید با قوانین جدید بازی کنند». اگر این امر درست باشد آینده‌ A۳۸۰ روشن‌تر از آنچه بویینگ و منتقدان ایرباس تصور می‌کنند، خواهد بود. سرمایه‌گذاری احساسی بویینگ بر ۷۴۷ و مشکل پذیرش پایان دوران طولانی‌ای که به عنوان گل سرسبد سفرهای طولانی بود،‌ قابل درک است. اما تاکنون، بویینگ فقط ۲۰ سفارش برای هواپیماهای مسافربری ۸-۷۴۷ از طرف شرکت لوفتانزای آلمان دریافت کرده است. لوفتانزا قصد خرید ۱۵ هواپیمای A۳۸۰ را دارد و هنوز انتخاب‌های بیشتری هم هست. بین هواپیمایی که در پایان تکامل چهل‌ساله خود قرار دارد و هواپیمایی که در آغاز راه است رقابتی وجود ندارد. بحث در مورد پرواز در چند مسیر و پرواز از یک نقطه‌به‌نقطه دیگر‌ نیز بی‌فایده است، یکی شامل دیگری نمی‌شود و با یکدیگر در

رقابت هستند.

اما مشکل می‌توان گفت که آیا A۳۸۰ با توانایی تجاری بویینگ رقابت خواهد کرد یا خیر.

سفارش ۱۸۵ هواپیمای ای‌۳۸۰ از طرف ۱۵ شرکت هواپیمایی قابل توجه است.

اما فقط هفت شرکت ۷۴۷ ثبت‌شده فروش وجود دارند و زمان زیادی طول می‌کشد تا مشتریان A۳۸۰ این هواپیما را دریافت کنند. اکنون ایرباس تصور می‌کند تقاضا برای هواپیماهای بسیار بزرگ تا سال ۲۰۲۵،‌ ۱۶۶۵ دستگاه خواهد بود که ۵۵درصد از تقاضا از طرف منطقه آسیا- اقیانوسیه خواهد بود و تعدادی از آن نیز از طرف شرکت‌های هواپیمایی جدید. ایرباس محتاطانه پیش‌بینی می‌کند فقط ۵۰درصد بازار را خواهد گرفت، اما نمی‌گوید که چند هواپیما باید بفروشد تا به نقطه تعادل سود و زیان برسد. به تازگی مدیرعامل ایی‌ای‌دی‌اس اعلام کرد: این تعداد به علت کاهش تولید انبوه و تاثیر ارزش پایین دلار، بالاتر از ۴۲۰دستگاه اعلام شده قبلی خواهد بود.

اما حتی اگر بازار کوچک‌تر از آن چیزی باشد که ایرباس انتظار دارد،‌ هواپیمای A۳۸۰ احتمالا حتی بدون حق انحصار،‌ مسیرهای طولانی پرتراکم را برای سال‌ها تحت تسلط خود درخواهد آورد و ایرباس باید تغییری در هزینه‌های در سرویس قرار دادن هواپیمای A۳۸۰ ایجاد کند.

این هزینه‌ها به ۲۰میلیارد یورو رسیده است. این کار برای شرکت‌های هواپیمایی و مسافران خبر خوبی است، اما برای ایرباس مسیری طولانی،‌ پرفراز و نشیب و پرمخاطره است.