شکست آخرین تلاش آمریکا پیش از سفر پوتین به ایران
دنیای اقتصاد- پس از دست خالی برگشتن نیکلا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه از مسکو که قصد داشت ولادمیر پوتین را به اعمال فشارهای بیشتر علیه ایران ترغیب کند، وزیر امور خارجه آمریکا نیز راهی روسیه شد تا آخرین تلاش‌ها را پیش از سفر پوتین به تهران مبذول دارد. کاندولیزا رایس که توسط رابرت گیتس، وزیر دفاع ایالات متحده همراهی می‌شد، تنها سه روز پیش از سفر رییس‌جمهوری روسیه به تهران عازم مسکو شد و با ولادمیر پوتین به گفت‌وگو نشست. رایس پس از دیدار با مقام‌های ارشد روسی به صراحت اعلام کرد که ایالات متحده در صدد است تا تحریم‌های جدیدی را علیه کشورهایی که با ایران همکاری دارند، اعمال کند.
با این وجود این سفر را می‌توان کاملا شکست خورده و بی‌حاصل تلقی کرد. شگفت آنکه رییس دستگاه دیپلماسی آمریکا موضوع ایران را که مسکو در مورد آن اندکی با واشنگتن همراهی دارد، در کنار موضوعی چون سپر دفاع موشکی که خطر قرمز روسیه است مطرح کرده است. شاید از این رو باشد که بتوان گفت، تلاش‌های رایس و گیتس برای متقاعد کردن مقام‌های روسی در هر دو موضوع با شکست مواجه شده است. پوتین در سخنانی که پیش از مذاکرات ایراد کرد، باز هم نشان داد طرح سپر دفاع موشکی آمریکا برایش از اهمیت زیادی برخوردار است و پیش از هر تقاضایی از سوی واشنگتن ابتدا باید این موضوع حل و فصل شود.
طی ماه‌های گذشته در پی به تصویب رسیدن دو قطعنامه شورای امنیت علیه ایران که واشنگتن را چندان راضی نمی‌کرد، سومین قطعنامه به سرعت در دستور کار آمریکایی‌ها قرار گرفت، این در حالی بود که مسکو چندان رغبتی به همراهی با این قطعنامه از خود نشان نداد.
اکنون برخی از کشورهای اروپایی به همراه آمریکا در حالی تکاپو برای اعمال تحریم‌های جدید خارج از چارچوب‌سازمان ملل علیه ایران را آغاز کرده‌اند که به آخرین تلاش‌ها برای همراه ساختن روس‌ها با قطعنامه سوم نیز چشم دارند.
پیش از سفر رایس به روسیه، رییس‌جمهوری فرانسه به این کشور سفر کرد. هنوز محتوای دقیق مذاکرات پوتین و سارکوزی در پرده‌ای از ابهام است، اما پس از این مذاکرات پوتین به صراحت اعلام کرد که هیچ مدرکى مبنى بر تلاش ایران براى مخفى کردن یک پروژه تسلیحاتی در پس برنامه‌هاى صلح‌آمیز هستهای این کشور ندیده است.
در واقع دیدار قریب‌الوقوع رییس‌جمهوری روسیه از ایران باعث شده است که جبهه موافقان تحریم‌های جدید در گروه ۱+۵ شورای امنیت دست به کار شوند تا شاید بتوانند پیش از اقدامی جدید، روسیه را در سخت‌گیری علیه ایران مجاب کنند.
اعضای این جبهه می‌دانند که پوتین در سفرش به ایران و دیدار با مقام‌های ارشد کشورمان ناگزیر است به سوالاتی نظیر اهمال کاری در مورد ساخت نیروگاه هستهای بوشهر پاسخ داده و در نهایت احتمالا ضرب‌الاجلی را برای اتمام این پروژه نیز اعلام کند. از طرفی سفر پوتین به ایران فرصتی است که اروپائی‌ها می‌توانند از آن برای دادن هشداری جدی به تهران بهره ببرند.
همین موضوع باعث شد که رایس به همراه گیتس به منطقه سفر کنند تا در کنار پرداختن به موضوعات دیگر منطقه ای، آخرین شانس خود در مورد دستیابی به پیشرفت‌هایی بر سر اختلاف نظرهایشان با روسیه در زمینه‌های مختلف از جمله ایران را نیز امتحان کنند. در واقع این آخرین فرصت دیپماتیک پیش از سفر پوتین به ایران محسوب می‌شد تا غرب به رهبری آمریکا نگرانی‌های خود را در مورد مساله ایران به روسیه ابلاغ کند. اما لحن نه چندان خوشایند رییس‌جمهوری روسیه در ملاقات با رایس و گیتس و اشاره او به سایر اختلاف نظرهای مسکو و واشنگتن نشان داد که ولادمیر پوتین هیچ علاقه‌ای به لحاظ کردن این نگرانی‌ها در دیدار آتی خود از تهران ندارد.
این لحن تا حدی شبیه به همان برخوردی بود که پوتین در دیدار با سارکوزی از خود نشان داد. رییس‌جمهوری فرانسه برای اولین بار از زمان به قدرت رسیدنش در این کشور به روسیه سفر کرده بود و انتظار داشت که رفتار صمیمانه‌تری را از سوی همتای روسی خود شاهد باشد. اگر چه دولت روسیه پیشتر مخالفت خود را با هر نوع اقدامی جدید خارج از چارچوب‌سازمان ملل در مورد موضوع هستهای ایران، ابراز داشته بود، اما دیدارهای اخیر با مقامات اروپایی و آمریکایی در مسکو در موقعیتی صورت می‌گیرد که روسیه رفته‌رفته خود را برای برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ماه مارس آینده آماده می‌کند. در چنین موقعیتی که قرار است پوتین پست نخست‌وزیری در روسیه را بر عهده گیرد، بدیهی است که انجام مانورهای سیاسی برای وی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. او با اتخاذ این موضع سرسختانه در مقابل غرب می‌تواند به مردم عادی کشورش نشان دهد که همچنان به تقویت وجهه جهانی روسیه در عرصه بین‌الملل پایبند است.
در واقع این دیدارها علاوه بر ارسال نشانه‌هایی مثبت به ایران در آستانه سفر پوتین به تهران، حاوی این پیام به غرب به ویژه اروپا نیز بود که در صورت عدم توجه واشنگتن به نگرانی‌های منطقه‌ای مسکو از جمله طرح استقرار سپر دفاع موشکی، احتمال بروز یک رقابت هستهای جدید شبیه به جنگ سرد، چندان هم دور از انتظار نخواهد بود.
این گونه بود که وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه طی کنفرانسی مطبوعاتی در پایان دیدار وزرای خارجه و وزرای دفاع روسیه و آمریکا که در مسکو انجام شد، اعلام کرد که روسیه مخالف تحریم ایران بطور یک جانبه است.
سرگی‌لاوروف گفت: ما پایبند به تمامی‌توافقات هستیم و آنچه که به روسیه مربوط می‌شود را با وجدان اجرا خواهیم کرد. معتقدیم که این کار گروهی می‌توانست موثرتر باشد، اما اگر گام‌هایی برای اعمال تحریمات یک جانبه در رابطه با ایران اتخاذ نمی‌شد، تا چه رسد به تهدید به آغاز عملیات نظامی‌علیه ایران که هر از چندگاهی شنیده می‌شوند.
لاوروف گفت: رییس‌جمهوری روسیه روز جمعه در دیدار با خانم رایس و آقای گیتس تاکید کرد که طی سفر خود به ایران به خط‌مشی کار با مقام‌های ایرانی که منعکس کننده موضع مشترک گروه ۱+۵ و اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد باشد، ادامه خواهد داد.
وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا نیز در این کنفرانس خبری به رغم اظهارات همتای روسی خود خاطر نشان کرد که ایران می‌تواند مورد تهدید واقع شود، چرا که همچنان به مطالبات جامعه جهانی بی اعتنایی می‌کند.
رایس گفت: آنانی که در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند نیز می‌توانند مورد تهدید باشند. ایالات متحده به ایران اجازه نمی‌دهد که از سیستم مالی بین‌المللی استفاده کند تا سودی را کسب کند که ایران در نتیجه ترویج و حمایت از تروریسم بین‌المللی بدست می‌آورد. از این رو طبق قوانین آمریکا، اگر ما آگاه شویم که موسسات ایرانی یا افرادی مشخص این قوانین را نقض می‌کنند، ما آنان را تحریم خواهیم کرد. وزیر امور خارجه آمریکا پیش از آنکه به روسیه برسد نیز ایران را به دروغ‌گویی درباره هدف برنامه هسته‌ای‌اش متهم کرد و در تکرار ادعاهای خود گفت که شکی وجود ندارد که تهران به‌دنبال توانایی لازم برای تولید تسلیحات هستهای است و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در زمینه نیاتش فریب داده است.
به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، کاندولیزا رایس، پیش از رسیدن به روسیه در فرودگاهی در ایرلند در گفت‌وگو با خبرنگاران مدعی شد ایران سابقه عدم پاسخگویی به سوالات مهم درباره آنچه در حال وقوع است را دارد و شکی وجود ندارد که ایران به دنبال دستیابی به فناوری هستهای که می‌تواند به تولید مواد هستهای در سطح تسلیحاتی بیانجامد، است. وزیر امور خارجه آمریکا مدعی شد: نقاط تاریک زیادی در تاریخچه پرونده هستهای ایران وجود دارد که یکی از مهمترین این نقاط، مخفی کردن فعالیت هستهای از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌است.
ارسال نظر