حمایت قاطعانه ایران از طرح بشار اسد

حسین امیرعبداللهیان: روسیه، چین و ایران ایده‌های تکمیلی خود را به اسد ارائه داده بودند

دنیای اقتصاد- مرجان توحیدی: بشار اسد در سخنرانی دو روز قبل خود از ایران تشکر و قدردانی کرد و ایران هم در مقابل از طرح پیشنهادی او برای حل بحران سوریه حمایت کرد. در مقابل این حمایت دو جانبه اما آمریکا، بریتانیا، اتحادیه اروپا، ترکیه و ائتلاف ملی سوریه قرار داشتند که همگی به اتفاق از طرح پیشنهادی بشار اسد انتقاد و آن را مستمسکی برای بقای اسد در قدرت خواندند. ایران یعنی به طور مشخص دستگاه دیپلماسی اما یکسره از طرح بشار حمایت کرد. به طوری که صالحی وزیر امور خارجه که به آفریقا رفته است پس از سخنرانی اسد، از طرح او اعلام حمایت کرد.چه معاون وی یعنی حسین امیر عبداللهیان گفته است که طرح ارائه شده از سوی بشار اگرچه کاملا سوری است، اما قبل از آن مقامات سوریه تلاش کردند در رایزنی با روسیه، چین و ایران ایده‌کلی خود را ارائه و دیدگاه‌های تکمیلی را به آن اضافه کنند. مهمانپرست سخنگوی وزیر امور خارجه هم ضمن حمایت خود از طرح مزبور تاکید کرد که این پیشنهادها طرح جامعی است که به حل بحران سوریه کمک کرده، زمینه برقراری گفت و گو بین همه گروه‌های داخلی سوریه را ایجاد می‌کند و نیز زمینه دخالت نیروهای خارجی را هم از بین می‌برد.

از سوی دیگر فیصل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه هم از روز یکشنبه گذشته وارد تهران شده تا درباره طرح بشار با مقام‌های ایرانی رایزنی کند، یعنی همان موقع که بشار در حال سخنرانی و تبیین طرح جدید بود.

طرحی که مشتمل بر ۵ بند است: ۱- تعهد کشورهای ذی‌ربط مبنی بر متوقف کردن کمک‌ها به گروه‌های مسلح و توقف عملیات تروریستی این گروه‌ها در سوریه ۲- تدوین منشور ملی جدید ۳- برگزاری رفراندوم ۴- تشکیل دولت جدید سوریه برای نظارت بر انتخابات پارلمانی ۵- تشکیل پارلمان جدید و تدوین قانون اساسی جدید. اسد البته در سخنرانی روز یکشنبه‌اش همچنین تاکید کرده است که «ما نمی‌خواهیم کسی از خارج چیزی را به ما دیکته کند که مجبور شویم انجام دهیم. سوریه نصیحت می‌پذیرد اما دیکته و استبداد را هرگز.»

اشاره او به حمایت برخی از کشورها از گروه‌های مخالف و مسلح سوریه است. همین اشارات و علامت‌ها البته اعتراض کشورهایی مثل آمریکا، بریتانیا، اتحادیه اروپا، ترکیه و ائتلاف ملی سوریه را در پی داشته است. ویکتوریا نولاند، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای طرح صلح پیشنهادی بشار اسد را طرحی دانسته که «با واقعیت همخوانی» ندارد. احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه هم ادعا کرده است به نظر می‌رسد که بشار خود را در اتاقی زندانی کرده است و فقط گزارش‌‌های نهادهای امنیتی را می‌خواند. کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز در بیانیه‌ای در واکنش به این سخنرانی گفته است: موضع ما این است برای تحقق انتقال قدرت سیاسی در سوریه، بشار اسد باید از قدرت کناره‌گیری کند.

مشابه طرح ۶ ماده‌ای ایران

ایران اما نه تنها از این طرح حمایت کرده، بلکه آن را مشابه طرح ۶ ماده‌ای خود دانسته است. ایران در طرح ۶ ماده‌ای بر چند موضوع تاکید کرده است، اول توقف درگیری‌های داخلی و متوقف شدن ارسال سلاح، گفت‌وگو‌های مخالفان و معارضان، تشکیل دولت انتقالی و برگزاری انتخابات. ایران البته تاکید دارد در این مرحله بشار اسد برکنار نمی‌شود، بلکه با اصلاح قانون اساسی مشخص می‌شود که چه کسانی کاندیدا می‌شوند و اگر بشار هم مجوز کاندیداتوری پیدا کند رای مردم تکلیف او را روشن خواهد کرد.

بر همین اساس هم علی‌اکبرصالحی وزیر امور خارجه گفته است که یکی از ویژگی‌های بارز این طرح، الهام گرفتن از اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و محورهای مشترک کلیه طرح‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ارائه شده تاکنون، از جمله طرح شش ماده‌ای جمهوری اسلامی ایران است که راهکار سیاسی و مسالمت‌جویانه را در حل و فصل بحران سوریه مورد توجه قرار داده‌اند.

به گزارش ایسنا وی ضمن دعوت از همه احزاب، نهادهای جامعه مدنی و معارضه ملی سوریه و همچنین کشورها و طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی خواست با بهره‌گیری از فرصت موجود، برای گذر از بحران کنونی و زمینه‌سازی تحقق فرآیند سوری - سوری و تقویت ثبات و امنیت سوریه تلاش و به این ترتیب از گسترش بیشتر بحران و بی‌ثباتی در منطقه جلوگیری کنند.

صالحی البته قرار است در جریان سفر خود به آفریقا به دعوت همتای مصری خود وارد قاهره شود تا علاوه بر دیدار با مقامات این کشور درباره طرح پیشنهادی محمد مرسی رییس‌جمهور این کشور که در جریان کنفرانس مکه اعلام شده بود رایزنی کند.

بر اساس طرح مرسی کمیته ای متشکل از ترکیه، مصر، عربستان و ایران تشکیل شد تا در نشست‌های خود بتوانند به راه‌حلی منطقه‌ای برای روسیه دست پیدا کنند. این نشست‌ها البته به نتیجه ملموسی نرسید و عربستان هم هیچ‌گاه در آنها شرکت نکرد. تحلیلگران دلیل این غیبت را مخالفت عربستان با ایران در موضوع حمایت از اسد اعلام کردند. اکنون همزمان با اعلام طرح اسد، مصر هم در جهت احیای طرح خود است. هرچند که ایران تا به اینجا حمایت قاطع خود را از طرح اسد اعلام کرده است.

بر همین اساس هم رامین مهمانپرست، طرح سه مرحله‌ای رییس‌جمهور سوریه برای رفع بحران این کشور را دارای مشترکات فراوان با طرح پیشنهادی جمهوری اسلامی ایران دانست.

سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: در چارچوب این طرح، زمینه آغاز گفت‌وگوهای ملی در سوریه فراهم می‌شود و با نظر نمایندگان گروه‌های مخالف و موافق دولتی می‌تواند تشکیل شود تا شرایط لازم را برای برگزاری انتخابات پارلمانی، قانون اساسی و ریاست‌جمهوری فراهم کند.

مهمانپرست همچنین درباره موضع مقامات آمریکایی علیه بشار اسد پس از طرح سه مرحله‌ای وی گفت: اگر آمریکا و برخی کشورهای غربی، مدعی حمایت از حقوق مردم سوریه و حمایت از دموکراسی هستند، بهتر است شرایطی فراهم کنند که مردم این کشور در انتخابات درباره آینده‌شان تصمیم بگیرند.

وی همچنین با اشاره به استمرار رایزنی‌های جمهوری اسلامی ایران با طرف‌های مختلف در سوریه گفت: طرح پیشنهادی اسد باید در رایزنی‌های سیاسی بیشتر بررسی شود و حضور فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه سوریه در کشورمان نیز به همین منظور است تا جزئیات این طرح بیشتر مشخص شود.

همچنین، حسین امیر عبداللهیان معاون وزیر امور خارجه هم اظهار کرد: این طرح کاملا سوری است، اما قبل از آن مقامات سوریه تلاش کردند در رایزنی با روسیه، چین و ایران ایده‌کلی خود را ارائه و دیدگاه‌های تکمیلی را به آن اضافه کنند.

معاون وزیر امور خارجه تاکید کرد: این اقدام آقای بشاراسد و طرحی که به نظر می‌رسد جامع باشد، به توقف خشونت‌ها در سوریه کمک می‌کند و به عنوان محور و مبنای اصلی و مورد اتفاق طرف‌ها قرار خواهد گرفت.

معاون وزیر امور خارجه کشورمان گفت: بشار اسد همواره تاکید کرده به دنبال این نیست که رییس‌جمهور یا پادشاه مادام‌العمر سوریه باشد، اما وی که با انتخاب مردم وارد عرصه سیاسی سوریه شد، تا سال ۲۰۱۴ رییس‌جمهور قانونی این کشور است.

وی درباره گفت‌وگوهای فیصل‌ مقداد، معاون وزیر امورخارجه سوریه در ایران گفت: نکته مهم در این گفت‌وگوها این بود که محتوا و چگونگی تحقق طرح سیاسی سوریه که توسط آقای بشار اسد مطرح شد، از اولین ساعات ورود فیصل مقداد به تهران به صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار گرفت؛ که به نظر ما طرح سیاسی کاملی برای آینده سوریه خواهد بود.