آخرین مواضع ایران در آستانه مذاکرات آلماتی

مهمانپرست: نشست آتی ایران و ۱+۵، فرصت مناسبی برای آمریکا است که حسن نیت خود را نشان دهد

دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: نشان دادن حسن نیت؛ این مهم ترین عبارتی است که این روزها دیپلمات‌های ایرانی در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات با شش قدرت جهانی مطرح می‌کنند. ایران و گروه ۱+۵ قرار است تا کمتر از یک هفته دیگر در آلماتی قزاقستان دور جدید مذاکرات را کلید بزنند. اگرچه برخی رسانه‌های خارجی پیشتر به استقبال این دور از مذاکرات رفته و خبر از پیشنهادهای جدید غرب برای این مذاکرات دادند: پیشنهاد لغو تحریم تجارت طلا در مقابل تعطیلی سایت فردو. پیشنهادی که چندان مورد استقبال تهران قرار نگرفته است. چه رامین مهمانپرست دو روز قبل در یک نشست غیررسمی گفته بود که «می‌خواهند حقوق یک ملت را نادیده بگیرند و در ازای آن معاملات طلا را مجاز کنند.» هرچند که او روز بعد (دیروز) در نشست رسمی خود با خبرنگاران درباره پیشنهاد جدید ۱+۵ تنها تاکید کرد: «مطالبی که اظهار می‌شود موضوعات رسمی از جانب مذاکره‌کنندگان نیست و تا موقعی که به طور مستقیم اعلام نشود قابل بررسی نیست.» عباس عراقچی یکی از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای هم هرگونه قضاوت را به برگزاری مذاکرات موکول کرده و گفته است که «تفاوت در مذاکرت وقتی رخ می‌دهد که طرف مقابل باحسن نیت در مذاکرات حاضر شود.» او البته توضیح بیشتری درباره معیار حسن‌نیت مورد نظر خود نداده است.

در همین حال رامین مهمانپرست پیشنهاد مذاکره ایران و آمریکا را به سرنوشت مذاکرات آلماتی پیونده زده و گفته است که «نشست آینده‌ نمایندگان ایران و ۱+۵ می‌تواند فرصتی برای آمریکا باشد که حسن نیت خود را نشان دهند با به رسمیت شناختن حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم.» این تاکید مهمانپرست بر انجام غنی‌سازی اما با پیشنهاد جدید غرب که خبرگزاری رویترز خبر آن را داده، تا حدودی متفاوت است. بر اساس این پیشنهاد غیررسمی، در حالی که ایالات متحده و اتحادیه اروپا تجارت طلا و فلزات گرانبها با ایران را ممنوع اعلام کرده اند، رویترز خبر داده بود که شش کشور بنا دارند لغو این تحریم ها را در ازای تعطیلی سایت فردو (سایت مخصوص غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم) پیشنهاد دهند. پیشنهادی که وزیر خارجه بریتانیا هم تاکید کرده بود که «به روز شده و معتبر» است. هرچند که علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته سایت فردو هرگز تعطیل نخواهد شد، مهمانپرست در نشست رسمی خود تاکید می‌کند که پیشنهادها در چارچوب رسمی قابلیت بررسی دارد .

سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که «آیا ایران آمادگی بستن فردو را دارد و آیا حاضر است غنی‌سازی را حتی در مقطعی به تعلیق در آورد؟» گفت: نشست‌های ایران و ۱+۵ به این منظور است تا نمایندگان ۱+۵ به صورت رسمی نظرات‌شان را اعلام کنند و ایران هم به صورت رسمی پاسخ می‌دهد.

مهمانپرست افزود: حدس و گمانه‌زنی قبل از نشست موثر نخواهد بود، آنچه توسط رسانه‌های غربی یا برخی شخصیت‌ها جدا از نمایندگان رسمی ۱+۵ اعلام می‌شود تا موقعی که به طور مستقیم اعلام نشود قابل بررسی نیست.

مهمانپرست همچنین در پاسخ به پرسشی درباره‌ پیشنهاد اخیر که به ایران در باره تجارت طلا داده نیز گفت: ایران و نمایندگان ۱+۵ قرار است با یکدیگر نشست داشته باشند و تا قبل از آن هیچ پیشنهاد رسمی داده نشده است. مطالبی که اظهار می‌شود موضوعات رسمی از جانب مذاکره‌کنندگان نیست. باید دید در طول نشست برخورد و رویکرد کشورهای ۱+۵ با مساله هسته‌ای صلح‌آمیز کشور ما چگونه خواهد بود و عزم و اراده جدی برای حل آن با رویکرد منطقی وجود دارد یا خیر؟

راه‌های نشان دادن حسن نیت آمریکا

مهمانپرست در پاسخ به پرسشی درباره‌ مذاکره با آمریکا و اینکه سیاست‌مداران این کشور با چه شیوه‌ای وارد مذاکرات شوند که حسن نیت آنها ثابت شود؟ گفت: هیچ نشانه‌ای از این که مقامات آمریکایی تصمیم گرفتند دست از اقدامات نامناسبشان بردارند، دیده نمی‌شود و برای اینکه حقوق ملت ما را محترم بشمارند و به حقوق ملت‌ها احترام بگذارند باید اقدام عملی صورت گیرد.

دستیار ویژه وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: نشست آینده‌ نمایندگان ایران و ۱+۵ فرصتی می‌تواند برای مقامات ایالات متحده آمریکا و کشورهایی که مانع تراشی می‌کنند باشد. کافی است که آنها بپذیرند که کشورهای مستقل حق بهره‌مندی از دانش پیشرفته‌ روز دنیا را برای پیشرفت و توسعه کشورشان در مسیر اهداف صلح آمیز داردند.

وی توضیح داد: در کنار این تعهدات ایران حق دارد از دانش هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز به شکل کامل بهره‌مند باشد که یکی از این موارد بحث غنی‌سازی است. اینکه غنی‌سازی تا چه درجه‌ای صلح‌آمیز شناخته می‌شود بحث فنی است و متخصصین می‌توانند راجع به آن نظر دهند. بنابراین جدای از بحث فنی و حقوقی اگر فشار سیاسی یا تحمیل مواضع سیاسی بخواهد در دستور کار قرار گیرد، به معنای این است که هیچ عزم و اراده‌ای برای رویکرد منطقی وجود ندارد.

مهمانپرست اضافه کرد: راه‌حل بسیار روشن است اگر طرف مقابل قصد نشان دادن حسن نیت دارد باید حقوق ملت ما را به رسمیت بشناسد، دست از دشمنی بردارد و در مذاکره در شرایط برابر، محترمانه و با حفظ حقوق طرفین وارد شود و در کنار مذاکره تهدیدی دنبال نشود. اگر کشورهای ۱+۵ و مقامات آمریکا حقوق هسته‌ای صلح‌آمیز ما را به شکلی کامل به رسمیت بشناسند حسن نیت آنها را نشان می‌دهد ما هم برای نشان دادن حسن نیت‌مان راه‌هایی را که مورد توافق طرفین باشد برای رفع نگرانی‌ها و ابهامات احتمالی انجام می‌دهیم. این اقدامات طرفینی، همسطح و هم وزن و برای رسیدن به نقطه تفاهم و مورد نظر دو طرف می‌تواند باشد.

حرف‌های رویترز را جدی نگیرید

علاوه بر مهمانپرست که تاکید دارد پیشنهاد‌ها باید به طور رسمی ارائه شود، دو عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشور هم بر همین موضوع پافشاری کرده و از اعلام موضع درباره پیشنهاد جدید خودداری کردند، به طوری که عباس عراقچی در این باره گفت که این مسائل در رسانه ها مطرح شده است و تا خود مذاکرات انجام نشود و ایده‌های جدید را از آنها نشنویم نمی‌توانیم قضاوت کنیم. به گزارش خبرگزاری مهر، وی همچنین تاکید کرد که تفاوت در مذاکرات وقتی رخ می‌دهد که طرف مقابل باحسن‌نیت در مذاکرات حاضر شود.

وی در این باره که آیا تاکنون حسن نیتی از سوی ۱+۵ مشاهده شده است؟ هم گفت: باید ببینیم؛ صبر می‌کنیم تا ببینیم چه می‌شود. او ادامه داد: ما هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم. عراقچی در این باره که آیا به نتیجه مذاکرات امیدوار است، گفت: دیپلمات‌ها هیچ وقت نا امید نمی‌شوند. همچنین مصطفی دولتیار دیگر عضو مذاکره‌کننده هم گفت که پیشنهادی از سوی ۱+۵ مطرح نشده و یک خبرگزاری (رویترز) چیزی گفته! شما جدی نگیرید. وی افزود: جواب خبرگزاری را باید خبرگزاری بدهد. اگر مقام مسوولی حرف زد بگویید تا من جواب دهم.