بعضی‌ها علاقه‌مند نیستند...

تصویری تکان دهنده و تاریخی از شهادت دلاور مردان ایرانی در راه پاسداشت ایران و ایرانیان/عکس: جهانگیر رزمی

سوم خردادماه، همزمان با بیست و هفتمین سالروز فتح خرمشهر است، حماسه‌ای که در قاب دوربین سینمای ایران کمتر به تصویر درآمده است. زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور از کارگردان‌هایی بود که همیشه آرزوی ساخت فیلمی درباره فتح خرمشهر را داشت. او به ایسنا گفته بود: «به‌عنوان یک فیلمساز، وقتی مرحله بازپس‌گیری خرمشهر شروع شد، آرزویم این بود که فتح خرمشهر را همان‌طور که سقوط آن را دیدم، ببینم. دوست داشتم فیلمی از فتح خرمشهر بسازم که این شرایط هرگز به‌خاطر سیاستگذاران و سیاستمداران فرهنگی پیش نیامد.» ملاقلی‌پور مطرح می‌کرد: «در این سال‌ها، نگاه‌ها به مقوله جنگ متفاوت بود، یک عده اصلا این مقوله را قبول نداشتند و نگاهشان به جنگ فرق می‌کرد و کسانی مثل من که به دور از مسائل سیاسی بودیم، نتوانستیم تشخیص بدهیم ماجرا چیست، به‌همین دلیل درباره خرمشهر فیلمی ساخته نشد، یا بودجه‌ها را به افرادی که توانایی این کار را نداشتند دادند.» او تاکید می‌کرد: «اگر اتفاقی، درباره قهرمانان ملی این مملکت نیفتاده به‌خاطر سیاستمداران و سیاستگذاران فرهنگی است. چون این افراد نخواستند، چنین اتفاقی بیفتد و جوانان این مملکت به جوانان گذشته خود افتخار کنند، حتی درباره قهرمانان دیگر نیز علاقه‌مند نیستند، این اتفاق بیفتد.»

احمد رضا درویش دیگر کارگردانی بود که در سال ۸۴ به دنبال ساخت «شکوه پیروزی» درباره این رویداد تاریخی بود و اعلام کرد که بیش از ۱۰ سال است که این ایده را در ذهنش دارد. او نیز فعلا ساخت این فیلم را به پس از ساخت «روز رستاخیز» درباره قیام امام حسین (ع)، موکول کرده است. درویش با تاکید بر اهمیت موضوع آزادسازی خرمشهر مطرح کرد: «گروهی مجرب مشغول انجام کار تحقیقاتی و تشکیل بانک اطلاعاتی و گردآوری مجموعه کامل از منابع تحقیقاتی درباره پروژه «شکوه ‌پیروزی» هستند.» وی معتقد است: «هر کارگردانی که درباره خرمشهر فیلم می‌سازد، حتما به اطلاعات کافی در این زمینه نیازمند است، مواردی نظیر مردم‌شناسی، فرهنگ، تاریخ، رویدادهای سیاسی، بررسی علت‌های بروز جنگ و تجاوز دشمن به‌خاک ایران ابعاد نظامی، عملیاتی و تحولات بین‌المللی در آن دوره از تاریخ و علل پشتیبانی ده‌ها کشور از تجاوز دشمن به ایران ازجمله ‌مواردی است که ضروری است به آن توجه ویژه شود.» درویش معتقد است: «ده‌هاهزار زن و مرد در خرمشهر، آن روزها را دیده‌اند و هر کدام از آنها درباره آن‌روز خاطره دارند، بنابراین هر کسی ـ که از فتح خرمشهر فیلم می‌سازد ـ در مقابل این گروه که در حافظه‌شان ثبت شده‌، مسوول است. از آنجا که حافظه ملت ایران مشحون از خاطره این رویداد عظیم در دوران دفاع‌مقدس است، بنابراین فیلمی با موضوع فتح خرمشهر می‌بایست، منعکس‌کننده خاطره همه اقشار در آن رویداد باشد.»

در سال ۸۶ هم اعلام شد؛ «بیست و پنج کارگردان سینمای ایران، ۲۵ فیلم کوتاه درباره خرمشهر می‌سازند»

محمد رضا جعفری‌جلوه، معاونت امور سینمایی هم سال گذشته با تایید این خبر گفت: «ماحصل کار ۱۵ تا ۲۰ سینماگر متعهد را در عرصه آزادی خرمشهر طی سال جاری در بنیاد سینمایی فارابی درحال تولید داریم که یک مجموعه فیلم‌های کوتاه خواهد بود.» جعفری‌جلوه گفت: موضوع آزاد‌سازی خرمشهر از پروژه‌های بزرگ و ارزشمند سینمای ایران و دفاع‌مقدس است که در دستور کار داریم. وی ادامه داد: تلاش‌هایی در این زمینه از گذشته آغاز شده و ادامه خواهد داشت و امیدواریم در این زمینه کارهایی در سطوح مختلف و با زبان‌ها و شیوه‌های مختلف شکل بگیرد.

مدیرعامل انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس سال گذشته از آمادگی این انجمن، برای ساخت موضوعاتی مربوط به افتخارات ملی ‌به‌خصوص دفاع‌مقدس و به‌ویژه خرمشهر و عملیات بیت‌المقدس (فتح خرمشهر) خبر داده بود و درباره عدم توجه و ساخت پروژه‌هایی با موضوع این حماسه ملی، آن را به‌همت فیلمسازان، مدیریت سینمایی و حامیان سینمایی دفاع‌مقدس مربوط دانسته بود و اظهار داشت: باید توجه داشت به‌محض اینکه یک فیلمنامه نسبتا قابل قبول مانند «روز سوم» پیدا شود به‌سرعت به مرحله تولید می‌رسد. شرف‌الدین به دیدارش با معاون سیما سازمان صدا‌وسیما اشاره کرده و اظهار داشت: در آرشیو تلویزیون فیلم‌های مستند بسیار ارزشمندی درباره خرمشهر وجود دارد که محاصره خرمشهر، سقوط ارتش صدام در خرمشهر، اسارت بعثی‌ها در آنجا و فرار و کشته‌شدن‌شان و به‌طور کلی آزادسازی خرمشهر و پس از آن را در برمی‌گیرد و در این زمینه قول مساعد داده شد تا این فیلم‌ها مورد بهره‌برداری قرار بگیرد و بی‌تردید دربین آنها مجموعه‌ فیلم‌هایی است که می‌شود از آنها چند فیلم مستند ماندگار و جهانی و با موضوع خرمشهر تهیه کرد. با همه این اوصاف به نظر می‌رسد همان طور که رسول ملاقلی پور گفت به دلیل هزینه بالای تولید اینگونه فیلم‌ها کسی علاقه‌ای به ساخت پروژه‌های این‌چنینی ندارد.