تحلیل روحانی از فضای انتخابات ریاست‌جمهوری
عکس: دنیای اقتصاد، حمید جانی‌پور.

تحلیل رییس مرکز تحقیقات استراتژیک از انتخابات ریاست‌جمهوری آینده
این انتخابات «لیله القدر» نظام، کشور و مردم است
در دو قطبی سرنوشت‌ساز فعلی برای کاندیداتوری احساس ضرورت نمی‌کنم
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت با تاکید بر اینکه فضای سیاسی کشور هم‌اکنون به دو قطب جدید یعنی «مدافعان وضع موجود» و «خواستاران وضع بهتر» تقسیم شده و هر کس باید ببیند که در کجای این قطب‌بندی ایستاده است، گفت:«رقابت اصلی در انتخابات ریاست‌جمهوری دهم برخلاف گذشته بین یک کاندیدای اصلاح‌طلب و اصولگرا یا راست و چپ نیست؛ بلکه رقابت اصلی بین دو قطبی است که یکی از آنها از وضعیت موجود دفاع می‌کند و شرایط کشور طی چهار سال گذشته را ایده‌آل می‌بیند و دیگری منتقد وضعیت موجود است و معتقد است که ادامه شرایط فعلی خیلی قابل‌تحمل نیست، شرایط باید تغییر کند و خواستار شرایط بهتر برای کشور است.»
به گزارش پایگاه خبری آفتاب، حسن روحانی شامگاه یکشنبه طی سخنانی در جمع اعضای شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه با تاکید بر حساسیت ویژه و منحصر به فرد انتخابات ریاست‌‌جمهوری دهم گفت: «اهمیت و حساسیت‌ این انتخابات به حدی است که می‌توان آن را «لیله‌‌القدر» نظام و کشور و مردم دانست.»
روحانی با یادآوری شرایط خاص کشور و انتقادات گسترده نخبگان و کارشناسان از عملکرد دولت فعلی گفت: «کسی نمی‌گوید که طی چهار سال گذشته در زمینه مسائل اقتصادی هیچ کاری انجام نشده است. در مقابل، هیچ کس هم نباید انکار کند که شاخص‌های کلان اقتصادی کشور نگران‌کننده است و موید آن است که در وضعیت خوبی به سر نمی‌بریم. یک مرور کوتاه بر شاخص‌هایی مانند رشد تولید ناخالص ملی، رشد سرمایه‌گذاری، بهره‌وری، تورم، بیکاری، درآمد سرانه، رفاه عمومی، سهولت انجام کسب‌وکار، آزادی اقتصادی، فضای کسب‌وکار و میزان صادرات و واردات نشان می‌دهد که وضع کشور خوب نیست و نگرانی‌های جدی‌ برای آینده وجود دارد.»
وی با اشاره به اینکه تبلیغات گسترده، تکراری و گاهی خسته‌کننده درباره بهره‌برداری از فلان جاده روستایی یا فلان سالن ورزشی و پروژه عمرانی را نمی‌توان به معنای معجزه دستگاه اجرایی دانست و برای بررسی منصفانه عملکرد یک دولت باید به شاخص‌های کلان اقتصادی مراجعه کرد، افزود: «به‌رغم آن که دولت نهم اعلام می‌کند به دنبال عدالت است و شعار مقدس عدالت اجتماعی را سر ‌داده است، اما در این زمینه هم پسرفت داشته‌ایم و شاخص‌های مربوطه از جمله ضریب جینی نشان می‌دهد که فاصله دهک‌های بالا و پایین طی چهار سال اخیر بیشتر شده است.»
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ادامه داد: «ای کاش می‌شد بگوییم که حداقل در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی وضع خوبی پیدا کرده‌ایم. این در حالی است که بررسی شاخص‌هایی نظیر اعتماد عمومی، رضایتمندی عمومی، مشارکت عمومی، انتقادپذیری دولت، شفافیت عملکرد دولت، پاسخگو بودن، ثبات سیاسی، ثبات مدیریت، امنیت شغلی، نشاط سیاسی در میان جوانان، آمار اعتیاد، طلاق، جرایم مختلف و ده‌ها شاخص دیگر نشان می‌دهد که شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور نیز وضعیت بهتری از شرایط اقتصادی ندارد.»
روحانی با تاکید بر اینکه آمار مربوط به شاخص‌های فوق نه توسط منتقدان دولت که از سوی دستگاه‌های دولتی‌ای چون بانک مرکزی و مرکز آمار ایران ارائه شده‌اند، گفت: «سوگمندانه باید گفت در شرایطی که کشور در چهار سال گذشته از درآمد افسانه‌ای ۳۰۵‌میلیارد دلاری نفت، گاز و میعانات گازی برخوردار بود، سه قوه بیشترین هماهنگی را با یکدیگر داشته و به قول معروف از یک جناح بودند. تحولات و شرایط منطقه به نفع ما رقم خورده و خلاصه همه چیز برای یک جهش تاریخی در کشور فراهم بود؛ به دلیل سوءمدیریت برخی مسوولین اجرایی نتوانستیم از این شرایط عالی استفاده کنیم.»
وی افزود: «به رغم برخورداری از این فرصت‌های بزرگ، گفتمان شعاری ـ تبلیغاتی برخی از مسوولان اجرایی در کنار اعلام آمار و ارقام غیردقیق باعث شد نهایتا چیزی نصیب مردم نشود. حتی در همین اجلاس اخیر ژنو هم دیدیم که برخلاف آن همه تبلیغات کذایی، نتیجه اجلاس نهایتا نه به نفع مردم ایران و خاورمیانه تمام شد و نه به نفع مردم مظلوم فلسطین. آن همه تبلیغات شد و ادعا شد که با یک سخنرانی تمام معادلات عالم را به هم ریخته‌ایم، اما نهایتا در قطعنامه‌ پایانی اجلاس تاکید شد که هولوکاست نباید فراموش شود و هیچ فرد یا کشوری حق ندارد آن را انکار کند. حتی آنچه انتظار داشتیم که رژیم صهیونیستی در قطعنامه پایانی اجلاس معادل نژادپرستی شناخته شود هم نهایتا مورد تصویب قرار نگرفت. حالا هر چه قدر هم که شعار بدهیم و از خود تعریف و تمجید کنیم، واقعیت را نمی‌توانیم محو کنیم و مردم آگاه ایران تحت تاثیر تبلیغات عوام‌فریبانه قرار نمی‌گیرند.»
روحانی با تاکید بر اینکه «شعار و تبلیغات هم تا حدی می‌تواند واقعیات را دگرگون جلوه دهد و برای مدت کوتاهی بر واقعیت سرپوش نهد» یادآور شد: «برخی از مسوولان ما ظاهرا تصور می‌کنند که حکومت کردن و اداره یک کشور یعنی فقط تبلیغات و با آمارسازی و گزافه‌گویی می‌توان هم برای مردم رفاه آورد، هم کشور را به یک ابرقدرت تبدیل کرد و هم واقعیات عرصه جهانی را تغییر داد. متاسفانه این روزها رسانه ملی ما نیز به یک رسانه دولتی تبدیل شده است، اما باید توجه داشت که حقایق مخصوصا در دنیای امروز که عصر ارتباطات و گردش اطلاعات است از مردم پنهان نمی‌ماند و با جعبه جادوی تلویزیون نمی‌توان ملتی چون ملت ایران را سحر و جادو کرد.»
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در بخش دیگری از اظهارات خود با اشاره به آرایش سیاسی کشور در آستانه انتخابات ریاست‌‌جمهوری دهم گفت: «در این انتخابات جناح‌بندی‌های رایج و مصطلح کشور وجود ندارد و شاهد شکل‌گیری یک دوقطبی جدید و سرنوشت‌ساز هستیم. رقابت اصلی در این انتخابات بین یک نامزد اصلاح‌طلب و اصولگرا یا یک کاندیدای راست و چپ نیست؛ بلکه رقابت اصلی بین دو قطبی است که یکی از آنها از وضعیت موجود دفاع می‌کند و شرایط کشور طی چهار سال گذشته را ایده‌آل می‌بیند و دیگری منتقد وضعیت موجود است و معتقد است که شرایط باید تغییر کند و ایران و ملت بزرگ این سرزمین به جایگاه بلندی که حق آنهاست، برسند. در حقیقت دو اردوگاه متفاوت ایجاد شده که اردوگاه اول معتقد است وضعیت سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی کشور در تمام زمینه‌ها ایده‌آل است و اردوگاه دوم تاکید می‌کند که وضع موجود قابل دفاع نیست و با مدیریت بهتر می‌توان شرایط مطلوب‌تری را برای کشور به وجود آورد.»
روحانی تاکید کرد: «در انتخابات ریاست‌جمهوری دهم، آنهایی که شرایط موجود کشور را قبول دارند و ادامه روند چهار سال گذشته را می‌پسندند در یک قطب قرار می‌گیرند و آنهایی که منتقد شرایط چهار سال گذشته هستند و معتقدند با تغییر و تحول می‌توان وضعیت بهتری را ایجاد کرد در قطب مقابل جای دارند. اگر در انتخابات‌های گذشته شاهد یک دسته‌بندی و قطب‌بندی سیاسی و جناحی صرف بودیم، فضای سیاسی کشور هم‌اکنون به دو قطب جدید یعنی «مدافعان وضع موجود» و «خواستاران وضع بهتر» تقسیم شده و هر کس باید ببیند که در کدام یک از این دو قطب‌ قرار دارد.»
وی افزود: «سرنوشت نهایی این رقابت روز 22 خرداد در پای صندوق‌های رای رقم می‌خورد و اقشار تحصیل‌کرده، نخبه و مرجع باید بدانند که مسوولیت ملی، تاریخی و دینی بزرگی را بر دوش دارند. سکوت، بی‌تفاوتی یا حاشیه‌نشینی نخبگان در شرایط فعلی تحت‌هیچ شرایط و با هیچ استدلالی قابل‌توجیه نیست. من به سهم خود به تمام نخبگان، دانشگاهیان، دانشجویان، روزنامه‌نگاران و فرهیختگان، علما و روحانیون، فعالان سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و تمام دوستداران نظام و کشور فراخوان می‌دهم که در این برهه تاریخی مسوولیت دینی و ملی خود را به درستی انجام دهند.»
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: «من معتقدم که ادامه شرایط موجود را نمی‌توان پسندید. مساله این است که با تصویب سند چشم‌انداز، برنامه چهارم و سیاست‌های کلی اصل ۴۴ همه‌چیز برای توسعه و پیشرفت کشور آماده شده بود و دولت می‌توانست با استفاده از فرصت‌های استثنایی چهار سال اخیر کشور را در آن مسیر به جلو ببرد، اما نهایتا به دلیل مشکلات مدیریتی ناکام ماندیم.»
وی تصریح کرد: «هنگامی که اصل مشورت با نخبگان و صاحب‌نظران به فراموشی سپرده شود، اصول کارشناسی مورد بی‌توجهی قرار گیرد، تمام کارشناسان به حاشیه و انزوا فرستاده شوند، برنامه‌های بالادستی و قوانین رسمی مورد بی‌اعتنایی قرار گیرند و قانون ستیزی به جای قانون محوری باب‌ شود؛ بدیهی است که چنین کشوری در مسیر رشد و توسعه قرار نخواهد گرفت. طی چهار سال گذشته حتی بدیهی‌ترین اصول مدیریتی مانند ثبات در اداره کشور نیز نادیده گرفته شدند و دستگاه‌های اجرایی هر روزه در معرض عزل و نصب‌های سلیقه‌ای و بی‌سابقه بودند.»
رییس مرکز تحقیقات استراتژیک با طرح این سوال که «مگر می‌توان بدون ثبات در مدیریت و قانون‌گرایی پیشرفت کرد»، گفت: «کمتر زمانی را می‌توان در ۳۰ سال گذشته مانند این چهار سال پیدا کرد که دستگاه اجرایی این گونه نسبت به قوه مقننه و مصوبات مجلس بی‌تفاوت باشد. هنگامی که یک مدیر اجرایی به خود اجازه می‌دهد در مقابل مجلس شورای اسلامی که در راس امور است قد علم کند و مصوبات و خواسته‌های خانه ملت را به آسانی نادیده بگیرد و هنگامی که برخوردهای سلیقه‌ای و خودمحوری باب می‌شود، باید احساس خطر کرد.»
حسن روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود در پاسخ به ادامه درخواست‌های قبلی حزب اعتدال و توسعه برای کاندیداتوری وی در انتخابات ریاست‌‌جمهوری، گفت: «شرایط سیاسی کشور به گونه‌ای است که نمی‌توان سکوت کرد و بی‌تفاوت ماند و به همین دلیل من از سال گذشته تصمیم گرفتم که حضور پررنگ‌تری در عرصه سیاسی داشته باشم که در آینده نیز به وظیفه خود در این زمینه عمل خواهم کرد. به خوبی می‌دانم که نقد کردن و دلسوزی کردن مخصوصا در شرایط فعلی بسیار پرهزینه است، اما این هزینه و خطر را به جان خریدم و باز هم آماده انواع تخریب‌ها و تهاجمات ناجوانمردانه هستم.»
وی با طرح این پرسش که «مگر می‌شود نسبت به سرنوشت نظام و انقلاب و کشور بی‌تفاوت باشیم»، افزود: «من به عنوان یک سرباز کوچک از روز آغاز نهضت اسلامی و از سال ۱۳۴۱ در کنار سایر دوستان و انقلابیون فعالیت کرده‌ام تا اینکه معجزه تاریخی رخ داد و انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ به ثمر رسید. از آن زمان نیز تاکنون یک لحظه از پای ننشسته‌ام و در کنار سایر همرزمان، تحت راهبری امام خمینی (ره) و بعد هم راهبری مقام معظم رهبری به سهم خود برای اعتلای نظام کوشیده‌ام. انقلاب اسلامی چیزی نبود که به سادگی به دست بیاید و آن همه رنج، تبعید، زجر و آوارگی نیز چیزی نیست که به آسانی فراموش شود. برای حفظ و رشد انقلاب اسلامی، فداکاری‌ها و جان‌فشانی‌های بسیاری صورت گرفته که یک نمونه آن دفاع مقدس است. بنابراین نمی‌توانیم نسبت به سرنوشت کشور، انقلاب و مردم بی‌تفاوت باشیم و ساکت بنشینیم و تماشا کنیم تا ثمره عمر انقلابیون و خون شهیدان و آن همه تلاش و فداکاری تباه شود. وظیفه دینی و ملی ماست که در صحنه حاضر باشیم و اگر نقدی به مسائل داریم، دلسوزانه و سازنده مطرح کنیم.»
عضو مجلس خبرگان ادامه داد: «از سال گذشته از آن جا که به انتخابات ریاست‌جمهوری نزدیک می‌شدیم و زمینه لازم برای اصلاح شرایط و تغییر وضع فعلی وجود داشت، به صورت پررنگ در عرصه سیاسی کشور حاضر شدم و انتقادات دلسوزانه و مشفقانه خود را مطرح کردم. این انتقادات البته هزینه سنگینی هم داشت که تخریب‌های سازمان‌یافته رسانه‌ای، شایعه سازی و حتی این اواخر پخش جزوات و شبنامه‌های تخریبی علیه اینجانب در چند شهرستان بخشی از آن بود. با این حال از آن جا که آگاهی مردم و نخبگان را بسیار مهم می‌دانستم و احساس مسوولیت می‌کردم این هزینه‌ها را با جان و دل پذیرا شدم و همچنان هم به حضور پررنگ خود در صحنه ادامه خواهم داد. یاران امام (ره) در کوران حوادث نهضت اسلامی و انقلاب اسلامی آب‌دیده شده‌اند و کسانی که پشت صحنه تخریب‌های سازمان یافته قرار دارند باید بدانند که امثال من را با فحش و تخریب در سایت‌ها یا پخش شبنامه نمی‌توان وادار به سکوت و بی‌تفاوتی کرد. برای اعتلای کشور باید فداکاری کرد و من نیز به سهم خود از بذل جان و آبروی خویش در مسیر خدمت به مردم مضایقه نخواهم کرد.»
روحانی در عین حال تصریح کرد: «البته بحث کاندیداتوری در انتخابات موضوع دیگری است. سال گذشته در پاسخ به دوستان هر دو جناح که ابراز لطف کرده و خواستار کاندیداتوری من می‌شدند تاکید می‌کردم که اگر ضرورت باشد آمادگی ورود به این عرصه را خواهم داشت و ادای وظیفه خواهم کرد. با این حال در شرایط کنونی و با آرایش سیاسی فعلی احساس می‌کنم این امید وجود دارد که یک رقابت جدی در جامعه ایجاد شود و سلیقه‌های مختلف بتوانند به پای صندوق آرا بروند. اگر این رقابت جدی میان «مدافعان وضع موجود» و «مخالفان وضع موجود» شکل بگیرد، بدیهی است که کاندیداتوری افراد دیگری که ضرورت ندارد منجر به تشتت آرا خواهد شد که طبیعتا به نفع هدف نهایی ما نخواهد بود. هدف نهایی ما اصلاح وضعیت فعلی و بهبود شرایط کشور است و با آرایش سیاسی فعلی همانطور که در یک ماه گذشته چندین نوبت گفته‌ام برای کاندیداتوری احساس ضرورتی نمی‌کنم. گرچه برخی نخبگان و احزاب و تشکل‌های دانشجویی نظر دیگری داشتند و دارند، اما من به آن جمع‌بندی نرسیدم.»
عضو مجلس خبرگان رهبری در پایان ضمن ابراز تشکر از محبت‌های شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه گفت: «امروز در کشور به غیر از گفتمان «اصولگرایی» و «اصلاح‌طلبی» دو گفتمان دیگر هم وجود دارد که گفتمان «افراط‌گری» و گفتمان «اعتدال» است. حزب اعتدال و توسعه منادی گفتمان اعتدال و میانه‌روی است و در نقطه مقابل افراطیونی قرار دارند که تندروی و ماجراجویی در عرصه‌های داخلی و خارجی را موجب فخر و مباهات خود می‌دانند.»
روحانی در خاتمه ابراز امیدواری کرد که حزب اعتدال و توسعه در این مقطع حساس تاریخی به وظیفه خود عمل کرده و در بین نامزدهای موجود از کسی حمایت کند که بتواند به مشکلات کشور پایان داده و شرایط بهتری را برای کشور ایجاد نماید.
عکس: دنیای اقتصاد- حمید جانی‌پور