چشم‌انداز سال آینده

آقای نفت چهره‌سال اقتصاد ایران‌بود بیشترین تاثیرات اقتصاد ایران در سال آینده از ناحیه سقوط نفت در پی بحران جهانی خواهد بود که این موضوع در سالنامه «دنیای اقتصاد» بررسی شده‌است.

واکاوی مسایل اقتصاد سیاسی ایران در سال جاری

دنیای اقتصاد- بهار سال ۱۳۸۷ با تغییر وزیر اقتصاد همراه بود و زمستان آن با مجادله روسای قوای مجریه و مقننه بر سر بودجه ۱۳۸۸. حدفاصل این دو واقعه نیز پر بود از کشمکش نیروهای سیاسی و مسوولان اقتصادی درباره چگونگی تدوین و اجرای لایحه تحول اقتصادی. حالا سال پایان یافته است و ایرانیان از فردا تعطیلات طولانی خود را آغاز می‌کنند و شنبه ۱۵ فروردین باز می‌گردند تا کاشته‌های سال گذشته را درو کنند و بذرهای تازه سال آینده را بیفشانند. از همین رو، پرسشی بنیانی پیش روی مردم، مسوولان و کارآفرینان قدبرافراشته است: روزگار اقتصادی و سیاسی ایرانیان در سال ۱۳۸۸ چگونه خواهد بود؟ این پرسش اجزا و زیرمجموعه‌هایی دارد که در قالب پرسش‌های جزئی‌تر قابل‌طرح است: رییس‌جمهور آینده ایران کیست و برای مشکلات اقتصادی، چه برنامه‌ای دارد؟ وضع اقتصادی ایران از نظر اشتغال، سرمایه‌گذاری، بازار سهام، نرخ تورم، رشد اقتصادی، عملکرد بانک‌ها و تولید صنعتی چگونه خواهد بود؟ سیاست خارجی به‌ویژه در حوزه‌های دیپلماسی هسته‌ای و منازعه ۳۰ساله با ایالات‌متحده، چگونه ساماندهی خواهد شد؟ نفت، این طلای سیاه که برخی آن را بلای جان اقتصادی ایران خوانده‌اند، در پی فراز و فرود شگفت‌انگیز دو سال اخیر، چه مسیری را خواهد پیمود و ایرانیان که در دو سه سال اخیر زندگی خود را با نفت گران تنظیم کرده‌اند، اکنون با کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی چه خواهند کرد؟ بازار مسکن،‌ در پی جهش ناگهانی قیمت‌ها وارد دوران رکود شده و هزاران انبوه‌ساز، با حسرت، به دود شدن سرمایه‌های خود می‌نگرند و میلیون‌ها متقاضی مسکن، حتی در بازار راکد امروز توانایی خرید مسکن ندارند. هر دو گروه اکنون چشم انتظار تغییری هستند که گروه اول را به سود و گروه دوم را به خانه برساند. اکنون پرسش این است که روزگار این منتظران در سال ۱۳۸۸ چگونه رقم خواهد خورد؟

هزاران بازرگان عمده و خرده‌پا که کسب و کار آنان به صنعت ساختمان وابسته است نیز، از جمله چشم‌انتظاران وضع بازار مسکن هستند. آنان نیز همان پرسش پیشین را دارند که وضع مسکن چه خواهد شد؟ رکود در زیر بخش‌های صنعت نفت و در راس آنها طرح‌های پتروشیمی، علاوه بر ایجاد کسادی در بخش‌های اصلی، تامین‌کنندگان قطعات را نیز با رکود مواجه کرده است و فعالان این بخش‌ها می‌خواهند بدانند در سال ۱۳۸۸ باز هم در بر همین پاشنه خواهد چرخید یا وضع دیگری پیش خواهد آمد؟رکود جهانی، همچنان با سماجت ادامه دارد و حتی امیدهای کارشناسان به خروج ایالات متحده از بحران تا پایان امسال یا اوایل سال آینده، نتوانسته است بازارها را آرام کند و این تلاطم اندک اندک به اقتصاد ایران هم رسیده است. مسوولان ایرانی، در ماه‌های اولیه شکل‌گیری بحران مالی آمریکا با خوش‌بینی می‌‌گفتند اقتصاد ایران از این بحران تاثیر نمی‌پذیرد. اما در هفته‌های اخیر این نگاه عوض شده و همگان از پیوستگی مشکلات اقتصادی ایران با بحران مالی غرب سخن می‌گویند. حال پرسش این است که بحران مالی جهانی در سال پیش رو به کجا خواهد انجامید و ایران برای مقابله با تاثیرات آن چه خواهد کرد؟ این پرسش‌های اقتصادی به‌علاوه پاره‌ای پرسش‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، دستمایه کار خبرنگاران و نویسندگان روزنامه دنیای اقتصاد شد و آنان کوشیدند برای پرسش‌ها، پاسخ‌هایی بجویند.

در مقالات، گزارش‌ها و مصاحبه‌هایی که در سالنامه دنیای اقتصاد (ضمیمه روزنامه امروز) چاپ شده، تلاش شده است به برخی از این پرسش‌ها پاسخ داده شود.