تحریم؛ خوابی که تعبیری ندارد

دنیای اقتصاد- مجید اعزازی: تمدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران، دلیل سفر وزیر خارجه به عربستان، حضور احمدی نژاد در اجلاس قطر و همچنین تلاش دولت اوباما برای برقراری ارتباط سری با مقامات تهران محور سوالات خبرنگاران در آخرین نشست هفتگی حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت خارجه با رسانه‌ها در سال ۸۷ بود. نشستی که با شوخی قشقاوی نسبت به منتقدان و حال و هوای نوروز رنگی دیگر داشت. قشقاوی دیروز در واکنش به تمدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران به مدت یکسال دیگر، گفت: تحریم خوابی است که فکر نمی‌کنم دیگر تعبیر شود.

وی با اشاره به موفقیت‌های ایران که از دل تحریم‌ها پدید آمده است از جمله فرستادن ماهواره امید به فضا، راه‌اندازی پارس‌جنوبی، انعقاد قرارداد چند میلیاردی بین ایران و چین، موافقتنامه همکاری انرژی بین ایران و روسیه در هفته آینده و سایر موفقیت‌های ایران گفت: تحریم بی‌تاثیر و بی‌ارزش و شمشیری زنگ زده است که فاقد کارآیی است.

سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: اگر بخواهند این مسیر را طی کنند هیچ تاثیری در تداوم برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ندارد. مردم ایران و ملت‌های جهان همگی آثار عملی این تحریم‌ها را در دستاوردهای ملت ایران به وضوح شاهد بودند.

باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا پنج‌شنبه هفته گذشته با ادعای این که ایران همچنان تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا محسوب می‌شود تحریم‌ها علیه تهران را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد.

او در پیام خود به کنگره ملی آمریکا گفته بود: رفتارها و سیاست‌های دولت ایران با منافع آمریکا در منطقه تضاد دارد و همچنین تهدیدی غیرعادی و مداوم به حساب می‌آید.

تحریم‌هایی که رییس‌جمهور آمریکا به مدت یک سال دیگر تمدید کرده است در سال ۱۹۹۵ توسط دولت بیل کلینتون، رییس‌جمهور پیشین آمریکا و با این ادعا که ایران از تروریست حمایت کرده و به دنبال تسلیحات کشتار جمعی است، علیه تهران اعمال شد.

براساس این تحریم‌ها که هرساله توسط رییسان‌جمهور آمریکا تمدید می‌شود، شرکت‌های آمریکایی از کمک به توسعه صنعت نفت ایران، تجارت با تهران، صادرات و واردات ایران و سرمایه‌گذاری در این کشور بازداشته می‌شوند.

وی بحث مربوط به نامه‌نگاری اوباما با عالی‌ترین مقام جمهوری اسلامی ایران را نیز مساله‌ای رسانه‌ای شبیه موضوع دفتر حفاظت منافع آمریکا در تهران عنوان کرد و گفت که براساس گمانه‌زنی‌ها نمی‌توان اظهار نظر کرد.

سفری عادی

سخنگوی وزارت خارجه درباره هدف سفر منوچهر متکی، وزیر امور خارجه به عربستان، این سفر را سفری عادی خواند که از مدت‌ها قبل برنامه‌ریزی شده بوده است. وی تاکید کرد: این سفر غیرمنتظره نبود و حداقل دو الی سه هفته قبل از سفر، کانال‌های دیپلماتیک در تدارک تنظیم برنامه آن بودند.

وی این سفر را در چارچوب رایزنی‌های مستمری که بین مقامات ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صورت می‌گیرد، برشمرد و آن را سفری بسیار موفقیت‌آمیز و در فضایی کاملا دوستانه، برادرانه و ناشی از روح اخوت اسلامی و همسایگی عنوان کرد.

قشقاوی با بیان اینکه این سفر به همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس انجام شده و در حال انجام است، گفت: این سفر فرصت خوبی است که آقای متکی و مقامات این کشورها نقطه نظرات خود را بیان کنند.

وی با اشاره به اظهارات مطرح شده از سوی مقامات این کشورها گفت: این اظهارات نشان می‌دهد که روند دوستی و برادری بین همسایگان رو به رشد است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره شرکت محمود احمدی‌نژاد رییس جمهور در اجلاس اتحادیه عرب، گفت:‌ شرکت یا عدم شرکت آقای رییس جمهور در زمان خاص خود اعلام خواهد شد.

وی کار دیپلماسی را تبادل آراء و نظر عنوان کرد و با اشاره به سفر متکی به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اظهار کرد: این سفرها فرصت مناسبی برای طرح دیدگاه‌های طرفین و تحکیم برادری است.

قشقاوی اینکه گفته شود دیدگاه‌ها در همه زمینه‌ها برابر شده را توقعی غیرواقعی خواند و افزود: وزارت امور خارجه ایران بسیار فعال است و کارشناسی به پیش می‌رود. در این راستا ما از دیدگاه‌های منتقدان نیز استقبال می‌کنیم و به عنوان شوخی آخر سال باید بگویم که فوتبال و دیپلماسی به عنوان دو مساله‌ای هستند که منتقدان در آنها خود را کارشناس‌تر از دست‌اندرکاران امر فرض می‌کنند.

دعوتی نشده است

وی در باره دعوت از جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در اجلاس مربوط به افغانستان در هلند، با بیان اینکه هنوز خبر موثقی راجع به برگزاری اجلاس بین‌المللی در خصوص

افغانستان نداریم، گفت: قبلا عنوان می‌کردند این اجلاس در حاشیه اجلاس گروه ۸ در رم است، اما بعدها گفتند قبل از برگزاری اجلاس ناتو برگزار می‌شود.

وی با ذکر این نکته که دعوتی صورت نگرفته است، اظهار کرد: در شرایط فعلی نمی‌توانیم بگوییم شرکت می‌کنیم یا نمی‌کنیم زیرا ابهامات زیادی وجود دارد.

وی همچنین درباره اظهارات نیروهای آمریکایی در عراق مبنی بر سرنگونی یک فروند هواپیمای بدون سرنشین ایرانی در آسمان عراق گفت: وزارت خارجه در این زمینه چیزی دریافت نکرده است. وی این خبر را مبهم خواند و در عین حال خاطرنشان کرد که اگر چنین مواردی باشد معمولا مراجع نظامی باید پاسخگو باشند.

دیپلماسی ۸۷ در یک نگاه

سخنگوی وزارت خارجه در پایان و در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد سیاست خارجی ایران در سال ۱۳۸۷، این سال را سال پرباری برای دست‌‌اندرکاران سیاست خارجی از جمله وزارت خارجه ایران دانست و گفت: در سال گذشته ۴۵۰ هیات مبادله شد و علاوه بر آن شاهد برگزاری موفقیت‌آمیز اجلاس وزرای خارجه جنبش عدم تعهد، اجلاس سران اکو، حضور رییس جمهور در سازمان ملل و اجلاس شانگهای، سفرهای وزیر امور خارجه به کشورهای مختلف و شرکت در اجلاس‌های داووس، سازمان ملل، ژنو و ...بودیم.

وی به صدور بیش از ۱۵۰ بیانیه مطبوعاتی و برگزاری ۵۰ نشست هفتگی سخنگوی وزارت خارجه نیز اشاره کرد.

قشقاوی درباره مهم‌ترین چالش‌های سیاست خارجی ایران در سال ۸۷، عرصه سیاست خارجی را عرصه فرصت‌ها و چالش‌ها خواند و گفت: همه حوادث چیزی نیست که به دست شما باشد و در بسیاری موارد حوادثی اتفاق می‌افتد. کار در حوزه دیپلماسی شبیه کار باغبانی است. باغبانی که باید گل دوستی و روابط را بکارد و جهان را گلستان کند، از سوی دیگر، کار در این حوزه همچون کارآتش نشانی است که باید مواظب باشد، آتشی رخ ندهد و اگر رخ داد آن را خاموش کند.

وی با بیان اینکه همچنان نسبت به بی‌عدالتی‌های موجود و نقض قوانین پایدار و در بسیاری عرصه‌ها از جمله حقوق هسته‌ای و حقوق بشر چالش‌هایی وجود دارد، خاطرنشان کرد: مهم این است که در یک تلاش سازمان یافته، تعامل مثبت و تبادل هیات‌‌ها بتوانیم این چالش‌ها، تهدیدها و مشکلات که امری جهانی و منطقه‌ای است به تدریج به فرصت‌ها تبدیل کرده و فضای دوستی را ایجاد کنیم.