لیلا اکبرپور- اگر امروز سوال کنند تاکنون یک کار مهم انجام شده در شهرداری چه بوده، می‌گویم ایجاد بانک شهر که همزمان می‌تواند مشکل شهر و شهرداری را حل و فصل نماید.

این بخشی از سخنان دکتر قالیباف شهردار تهران است که در ارزیابی عملکرد شهرداری تهران بیان شده است.

گردش مالی گسترده و نیاز به منابع مالی و نیز نهادهای تضمین‌کننده همواره از ویژگی‌های شهرداری بوده است که به همین دلیل مدیران شهری همواره تاسیس بانک را به عنوان یکی از اولویت‌های اساسی خود قرار داده‌اند.

در کشورهای توسعه یافته ایده اجرایی و بانک شهرداری از نهادهای مالی قدرتمند در این کشورها شده است و در ایران نیز این خواسته شهرداری‌ها همواره در دوره‌های مختلف پیگیری شده بود.

تلاش برای داشتن بانک از زمان غلامحسین کرباسچی شهردار اسبق تهران آغاز و زمانی که دکتر احمدی‌نژاد رییس‌جمهور کشورمان، شهردار تهران بود به صورت جدی‌تر دنبال شد، تا جایی که در آن زمان شهرداری تهران کنترل کامل یک بانک را مورد توجه قرار داد که موفق به انجام آن نشد. احمدی‌نژاد از شهرداری تهران رفت اما خواسته تاسیس یک بانک در مجموعه شهرداری باقی ماند.

از اواخر سال ۸۴ صندوق بازنشستگی شهرداری تهران که بیش از ۷هزار بازنشسته را تحت پوشش دارد، سهام یک بانک خصوصی را به صورت تدریجی خریداری کرد و بخشی از سهام این بانک از اواسط سال ۸۵ به شکل وکالتی به صندوق بازنشستگی شهرداری تهران واگذار شد.

اما هیات موسس این بانک به حضور شهرداری تهران به عنوان یک سهامدار عمده که بیش از ۴۰درصد سهام را داراست رضایت نداده و این مساله موجب اختلاف نظراتی شد. معاونت مالی و اداری شهرداری تهران پس از آن به دنبال گذر از ضوابط بانک مرکزی برای تبدیل تعاونی اعتبار شهربه موسسه مالی و اعتباری بود تا این موسسه مقدمه دریافت مجوز بانک شهر باشد.

حسین پورزرندی معاون مالی اداری قالیباف با حضور در همایش‌های کلان شهرها که به منظور رفع مشکلات مالی وکمبود بودجه برگزار می‌شد شهرداری‌های کلان شهرهای کشور را دعوت به افزایش سرمایه تعاونی اعتبار شهر کرد و بانک مرکزی با توجه به رعایت مقررات و ضوابط این تعاونی مجوز موسسه مالی و اعتباری شهر را صادر و اولین شعبه آن در دهه فجر امسال در تهران گشایش یافت.

کارشناسان در خصوص ضرورت بانک شهر می‌گویند: پایتخت بودن، مرکزیت مبادلات تجاری، اقتصادی و سیاسی و محوریت تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های کشوری، ابعادی متمایزی شهر تهران بخشیده است و شهرداری تهران با ۷۸ شرکت تابعه، ۲۶ مدیریت منطقه‌ای و ۹ معاونت امور شهری با گردش مالی بالغ بر ۲هزار میلیارد تومان طی یک‌سال متولی اصلی مدیریت پایتخت است که برای تامین مالی پروژه‌های بی‌شمار در دست اقدام، نیاز شدیدی به نقدینگی دارد.

این اظهارات با نظر کارشناسی مرکز پژوهش‌های مجلس نیز تایید شد که سال گذشته به نمایندگان پیشنهاد کرده بود تا به مصوبات و نقطه‌نظرات کارشناسی شهرداران توجه داشته و با تصویب قوانینی، مدیریت شهری را برای برون‌رفت از بن‌بست‌های موجود کلان‌شهرها یاری کنند.

دفتر مطالعات برنامه و بودجه مرکز پژوهش‌های مجلس به درخواست نایب رییس مجلس شورای اسلامی با تهیه گزارشی تحلیلی از مصوبات اولین همایش شهرداری‌های مراکز استان‌ها، نتایج به دست آمده را مثبت ارزیابی و اعلام کرد: در راستای استفاده بهینه از حجم نقدینگی و گردش وجوه شهرداری‌ها در پروژه‌های شهری و تامین منابع مالی مناسب، صدور مجوز تاسیس یک بانک تخصصی برای شهرداری‌ها ضرورت دارد.

یکی از ایراداتی که به این اقدام شهرداری شد این بود که شهرداری‌ها نظام مالی شفافی ندارند و نیز احتمال دارد که با درخواست‌های اعتباری بیش از حد سبب ناکارآمدی بانک‌ها شوند که معاونت مالی و اداری شهرداری تهران از طریق تغییر سیستم حسابداری نقدی به تعهدی صورت‌های مالی خود را شفاف کرد و با مشخص شدن اموال و دارایی‌ها مسیر را برای داشتن یک بانک‌خصوصی هموار ساخت.