کف و هورای مردم برای من کافی ست!

نگاه سوم- اغراق نیست اگر بگوییم، مسعود ده‌نمکی «خاص»ترین کارگردان سینمای ایران است. این خاص بودن هم البته هیچ ارتباطی با نوع نگاه یا تکنیک یا مواردی از جنس سینما ندارد. ده‌نمکی نخستین کارگردانی است که اجازه و جسارت شوخی با جنگ و دفاع مقدس را پیدا کرده و در این راه تمام توانش را برای خنده گرفتن از تماشاگر خرج کرده است. او در اخراجی‌های ۱و ۲ انبوهی از جوک‌ها و اس ام اس‌های جدید و خنده‌دار را وارد کرده و با اعتماد به نفس آن‌ها را مربوط به فرهنگ جبهه می‌داند. در هنگام ساخت اخراجی‌ها۲ هم با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌و سخنگوی دولت، یکی از بزرگترین حمایت‌های معنوی از فیلمی‌ در حال ساخت صورت گرفت، اما در کمال تعجب، هیات انتخاب بیست‌وهفتمین جشنواره فجر آن را ضعیف تشخیص داد تا از راهیابی به بخش سودای سیمرغ باز بماند. با این حال هم خود ده نمکی و هم فیلمش به اندازه کافی توان جنجال آفرینی دارند و فیلم جدیدش که آشکارا ضعیف‌تر از سری قبلی است، مطمئنا به دلیل عبور از خط قرمز‌ها در گیشه فروش خواهد کرد.

ده‌نمکی اپوزیسیون شده!

پس از نمایش فیلم در سینمای رسانه، عوامل فیلم در نشست خبری شرکت کرده و به سوالات خبرنگاران پاسخ گفتند. در ابتدا علی معلم، مجری این نشست گفت: امسال جشنواره فیلم فجر چند ویژگی خاص دارد که جذابش کرده و یکی این که فیلم بهرام بیضایی در اپوزیسیون با نظام قرار گرفته و در بخش مسابقه شرکت کرده و فیلم مسعود

ده نمکی در اپوزیسیون نظام در بخش مسابقه حضور نیافته است. از آن سو اخراجی‌ها۲ تنها فیلمی‌ است که اکثر مسوولان نظام به پشت صحنه آن رفته‌اند.

پس از پایان صحبت‌های معلم، ده‌نمکی در شروع سخنان خود گفت: من از بچگی عادت داشتم کارهایی که قرار است در آینده انجام دهم که یکی از آنها ساخت «فقر و فحشا» و دیگری ساخت مجموعه اخراجی‌ها در سینما بود که فکر نمی‌کنم تعداد همه این آثار به ده فیلم برسد. وی افزود: در «اخراجی‌ها١» ما بحث جنگ و کارخانه آدم‌سازی جنگ را مطرح کردیم و در اخراجی‌ها ٢ احساس کردم با زبان طنز می‌توانیم این قالب‌ها را به گونه‌ای دیگر مطرح کنیم و به همین دلیل در مورد اسارت صحبت کردیم، البته من سعی می‌کنم درباره نمادین بودن اردوگاه و هواپیماربایی صحبت نکنم.ده‌نمکی در پاسخ به اینکه چرا به ساخت فیلم روی آورده است، گفت: آمدن من به سینما در ادامه این مسیر بود که چرا دوستان حرف‌هایی را که باید بزنند نمی‌گویند، و اگر این حرف‌ها زده می‌شد من کارهای زیادی برای انجام دادن داشتم. وی همچنین در پاسخ به پرسشی در خصوص موارد حذف شده فیلم خود، گفت: به هیچ عنوان شایعاتی که در مورد حذف برخی سکانس‌ها می‌گویند صحت ندارد و صحنه‌هایی که حذف شدند بیشتر صحنه‌های اندوهناک فیلم بود و نه آنها که بخواهد به کسی بربخورد. وی همچنین در پاسخ به انتقادی مبنی بر جلوه‌های ویژه نامناسب فیلم با وجود تبلیغات زیاد انجام شده روی آنها تاکید کرد: تروکاژهای کامپیوتری که در این فیلم استفاده شده بود در بخش هواپیما بی‌نظیر بود و حتی تبدیل کردن دو تانک به چیزی در حدود ١٠٠ تانک یا به پرواز درآوردن هواپیمایی ساکن در سینمای ما سابقه نداشته است. کارگردان «اخراجی‌ها٢» خاطر نشان کرد: حضور ٤٠ ستاره سینما و بیش از ٤٠٠ هنرور در طول ٢ ماه برای یک فیلم فکر می‌کنم نشان دهنده این است که «اخراجی‌ها٢» حرف‌هایی برای گفتن دارد.در ادامه این نشست مسعود ده‌نمکی با بیان این که قصد نداشتم برخی از حرف‌ها را بازگو کنم در خصوص عدم حضور فیلم خود در بخش مسابقه سینمای ایران گفت: ما یاد گرفته‌ایم که طبق قوانین بازی، بازی کنیم هر چند دوستان قواعد بازی را هنوز یاد نگرفته‌اند. من فکر می‌کنم دوستانی که امسال چنین تصمیمی ‌را گرفتند سال بعد بخش فیلم‌های اول، دوم و سوم را راه خواهند انداخت؛ چرا که می‌خواهند من را حذف کنند. چگونه است که تورج منصوری برای هر فیلمی‌ که فیلمبرداری آن را انجام می‌دهد شایسته تقدیر است و جایزه می‌گیرد، اما برای فیلم «اخراجی‌ها» اینگونه نیست و همین موضوع در بحث بازیگری، طراحی صحنه و لباس و موسیقی متن نیز صادق است. او اضافه کرد: برخی از دوستان پس از دیدن فیلم گفتند که برای حضور این فیلم در بخش مسابقه سینمای ایران باید از روی جنازه ما رد شوید و ما هم اصلا دوست نداشتیم از روی جنازه کسی رد شویم.

به قصد تجارت و خنداندن

کارگردان «اخراجی‌ها٢» خاطرنشان کرد: ما این فیلم را هم به قصد تجارت، هم به قصد خنداندن مردم و هم به قصد انتقال مفاهیم ساختیم و اگر قرار باشد فیلمی ‌ساخته شود و بعد به آرشیو برود فایده‌ای نخواهد داشت. اگر فیلم «اخراجی‌ها» چنین کاری کرده باشد که روزنامه لس‌آنجلس تایمز بگوید «اخراجی‌ها» برنامه‌های آمریکا را برهم زد ارزش ندارد در صورتی که نه رسانه‌های دست راستی و نه رسانه‌های دست چپی هیچکدام به این موضوع نپرداختند و سوال من این است که چقدر باید خرج می‌کردیم تا بتوانیم برنامه‌های آمریکا را برهم بزنیم. اگر «اخراجی‌ها٢» کاری کرده باشد که با یک چک مهراوه شریفی‌نیا به گوش امیریل ارجمند به عنوان نماد این جریان مردم کف و هورا بکشند، همین برای من بس است. ده‌نمکی‌ تاکید کرد: من می‌ترسم الان که دارم این حرف‌ها را می‌زنم دوباره سال بعد برایم دردسر ساز شود، اما من شرمنده عوامل فیلم هستم، دائما در روزنامه‌ها می‌نوشتند که چرا فلان مسوول از «اخراجی‌ها» بازدید می‌کند، اما من می‌خواستم تا این افراد بیایند و از نزدیک ببینند که برای گرفتن تک‌تک صحنه‌ها چقدر سختی کشیدیم وگرنه آمدن این افراد نفعی که برای ما نداشت هیچ، باعث توقف در کار هم می‌شد.

متاسفانه حضور مسوولان در پشت صحنه «اخراجی‌ها٢» هیچ کمکی به ما نکرد و هیچ‌کس از فیلم برای حضور در بخش مسابقه سینمای ایران دفاع نکرد و من گله‌مند هستم که چرا دوستان من را در میدان مین تنها گذاشتند. وی افزود: در شرایطی که سایر دوستان دارند کار سفارشی می‌سازند و برای آن کار پول می‌گیرند بچه‌های «اخراجی‌ها٢» با کمترین دستمزد کار کردند، اما قدر زحمات آنها دانسته نشد و من از طرف نظام شرمنده همه عوامل فیلم هستم و از آنها عذرخواهی می‌کنم.

یک رکورد در سینمای ایران

در این نشست محمدرضا شریفی‌نیا بازیگر و مجری طرح «اخراجی‌ها٢» هم گفت: در ادامه «اخراجی‌ها١» متعاقبا صحبت‌هایی انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که قسمت دوم آن هم ساخته شود که فکر می‌کنم ما در «اخراجی‌ها٢» یک رکورد در زمینه ساخت فیلم سینمایی در ایران زده‌ایم. خارج از مفاهیم قصه یک کاری که از ١١ مهر شروع شد در طول ٤ ماه فیلمبرداری، مونتاژ و همه کارهایش سپری شد. شریفی‌نیا در خصوص نحوه انتخاب بازیگران گفت: در «اخراجی‌ها١» باید از یک تعداد بازیگر چهره استفاده می‌کردیم که قابلیت‌های بازیگری خوبی نیز داشتند که در این امر موفق بودیم، اما تصور ما این بود که در «اخراجی‌ها٢» قرار نیست چهره‌های جدید اضافه شوند بلکه باید بیشتر بازیگران خوبی می‌بودند. حضور بازیگرانی نظیر نواب صفوی، خداداد، رضویان، رجبی، مظلومی‌ و ... تنها به دلیل کمک به فروش فیلم نیست و ما قصد داشتیم همان اتفاقی که در «اخراجی‌ها١» افتاد اینجا هم تکرار شود وگرنه «اخراجی‌ها٢» همان وجه تبلیغاتی «اخراجی‌ها١» را یدک می‌کشد.