کاهش شدید مصارف ارزی

رییس‌جمهور دیروز با حضور در مجلس، بودجه سال آینده را به علی لاریجانی تحویل داد - عکس: دنیای اقتصاد، حمید جانی‌پور

تحلیل دانش‌جعفری از درجه واقع‌بینی بودجه ۸۸.

رییس‌جمهور دیروز با حضور در مجلس، بودجه ۸۸ را تقدیم مجلس کرد که در آن با توجه به سقوط قیمت نفت، پیش‌بینی شده است مصارف ارزی کشور به ۳۷میلیارد دلار کاهش یابد؛ این درحالی است که براساس گزارش معاونت برنامه‌ریزی ریاست‌جمهوری، مصارف ارزی کشور برای سال‌جاری حدود ۴/۶۹میلیارد دلار برآورد می‌شود.

«دنیای اقتصاد» پیشتر پیش‌بینی کرده بود که حدود نیمی از منابع ارزی فعلی از بودجه سال آینده غایب خواهد بود رییس‌جمهور لایحه بودجه را به مجلس برد

گزارش احمدی‌نژاد درباره مختصات بودجه ۸۸

دنیای اقتصاد - محمود احمدی‌نژاد رییس‌جمهور دیروز لایحه بودجه ۸۸ را به مجلس برد و پیش از تقدیم آن به علی لاریجانی رییس مجلس، گزارش را درباره اوضاع اقتصادی کشور، وضعیت اجرایی برنامه چهارم توسعه و نیز مختصات بودجه ۸۸ ارائه کرد.

هرچند در گزارش احمدی‌نژاد به ارقام دقیق بودجه ۸۸ اشاره‌ا‌ی نشده بود و حتی به خلاف سالهای گذشته از توزیع جزوه‌هایی که حامل مختصات بودجه ۸۸ باشد، بین خبرنگاران خبری نبود و پس از پایان جلسه هم هیچ مقام دولتی حاضر به دادن توضیح درباره این موضوع نشد و این تنها احمدی‌نژاد بود که گزارش کلی را ارائه داد.

به گزارش ایسنا، محمود احمدی‌نژاد در ابتدای سخنانش و پیش از ورود به بحث بودجه در مورد عملکرد برنامه مباحثی را مطرح و خاطرنشان کرد که مشروح عملکرد برنامه در یک جلسه‌ مستقل به مجلس تقدیم خواهد شد.

وی با اشاره به چند متغیر اصلی برنامه یادآور شد: همان‌گونه که می‌دانید در سال ‌۲۰۰۷ میلادی رشد اقتصاد جهان ‌۵ درصد بود و در سال ‌۲۰۰۸ این رشد به ۹/۳ درصد کاهش پیدا کرد، اما رشد اقتصادی ایران در این سال‌ها سیر صعودی خود را طی کرد و در سال ‌۸۶ بدون احتساب نفت ما رشد ۶/۷ درصدی را تجربه کردیم که نسبت به سال قبل رشد بسیار خوب و صعودی را طی کردیم.

وی تصریح کرد: در مجموع اقتصاد ایران دارای رشدهای بالایی در بین اقتصادهای جهان بوده است. هزینه‌های مصرفی دولت که جزء شاخص‌های اصلی سنجش است در جهت اهداف برنامه با رشد منفی۳/۴ درصدی همراه شد؛ یعنی مصرف دولت کاهش و مصرف خصوصی ‌۱/۹ درصد افزایش پیدا کرد. رییس‌جمهور ادامه داد: در نرخ مشارکت ۱/۹۷ درصد هدف برنامه محقق شد و در عرضه‌ نیروی کار حدود ‌۹۳ درصد برنامه بود. همچنین نرخ بیکاری ‌۷ دهم درصد کاهش و در جهت اجرای عدالت فاصله‌ بین بالاترین و پایین‌ترین نرخ بیکاری در استان‌ها کاهش پیدا کرد؛ یعنی در جهت عدالت اجتماعی حرکت کردیم. وی ادامه داد: ‌در تولید اشتغال بیش از ‌۹۰ درصد هدف‌ برنامه‌ها، و در تجارت خارجی ‌۱۴۹ درصد هدف برنامه در صادرات غیرنفتی محقق شد و در جمع سه سال بدون میعانات گازی ‌۱۴۵ درصد برنامه و با میعانات ‌۱۸۲ درصد و بدهی خارجی نسبت به صادرات کالا و خدمات هم کاهش پیدا کرد.

وی خاطرنشان کرد: در خود بودجه و نیز شاخص‌های اصلی آن اصلاحات فراوانی انجام شد؛ سهم درآمدهای مالیاتی از بودجه عمومی برای اولین بار به بیش از ‌۳۰ درصد و سهم درآمدهای مالیاتی به اعتبارات هزینه‌ای به ‌۵/۴۹ درصد رسید. احمدی‌نژاد اظهار کرد: سهم واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای از بودجه‌ عمومی کاهش پیدا کرد و بیش از ‌۸۰ درصد اعتبارات عمرانی تخصیص یافت و برای اولین بار منابع بودجه بر مصارف بودجه پیشی گرفت. اتفاق دیگری که افتاد صرفه‌جویی بیش از سه هزار‌میلیارد تومانی در واردات بنزین با اجرای طرح کنترل و سهمیه‌بندی بنزین بود؛ بنابراین چون این مسائل بحث‌های مفصلی دارد در جلسه‌ دیگری بحث‌های برنامه را خدمت شما عرض خواهم کرد.

وی در ادامه به بحث لایحه بودجه‌ ‌۸۸ اشاره کرد و گفت: بودجه سال ‌۸۸ هم مثل سه سال قبل در چارچوب سند چشم‌انداز که هدف اصلی و مرحله‌ای جمهوری اسلامی ایران است و در قالب سیاست‌های کلی برنامه‌ چهارم و با در نظر گرفتن قانون اجرای سیاست‌های اصل ‌۴۴ و البته جهت‌گیری‌های دولت نهم تنظیم شد.

وی افزود: با توجه به تحولات بازار نفت و پیش‌بینی‌های گوناگونی که درباره سال آینده انجام شده است، همچنین با کار بسیار دقیقی که روی این پیش‌بینی‌ها انجام شد و با مشورتی که با جمعی از همکاران در مجلس شورای اسلامی داشتیم، یک رویکرد احتیاطی و کنترلی را در بودجه اتخاذ کرده‌ایم. وی افزود: سال ‌۸۷ و ‌۸۶ بودجه‌ عمومی ‌۲۰ درصد شد، اما سال ‌۸۸ نسبت به ‌۸۷ دو درصد منفی است؛ یعنی سعی کردیم بخشی از هزینه‌ها را کاهش دهیم. احمدی‌نژاد تصریح کرد: در بودجه‌ سال ‌۸۸ منابع غیرنفتی نقش اصلی را در منابع بودجه‌ عمومی ایفا می‌کند و درآمدهای مالیاتی و غیرنفتی نسبت به پیش‌بینی عملکرد سال ‌۸۷‌، ‌۴ / ‌۲۵ درصد و ‌۱/‌۷۲ درصد رشد داشته است. وی افزود: سهم درآمد مالیاتی از کل منابع عمومی به بیش از ‌۳۰ درصد رسیده و سهم منابع غیرنفتی به ‌۶/‌۶۰ دهم درصد رسیده است؛ یعنی از فضای به وجود آمده در بازار نفت استفاده کرده‌ایم و به صورت جهشی و صعودی، وابستگی هزینه‌های دولت به نفت را کاهش داده‌ایم، همچنین سهم منابع نفت به کل بودجه عمومی به ‌۴‌/‌۳۹ درصد کاهش پیدا کرد. رییس‌جمهور افزود: برای اولین بار سهم منابع غیرنفتی در اعتبارات هزینه‌ای به بیش از ‌۹۲ درصد رسیده است که با افزایش منابع غیرنفتی، کسری تراز عملیاتی به کمترین میزان خود طی سال‌های اخیر، یعنی پنج هزار و ‌۵۰۰‌میلیارد تومان در بودجه رسیده که ‌۹۳ درصد هدف برنامه را محقق کرده است. وی همچنین گفت: در مقابل، سهم عمرانی به حدود ‌۳۰ درصد افزایش یافته است؛ یعنی جهت‌گیری بودجه‌ای دولت به سمت توسعه‌ زیرساخت‌ها و تکمیل پروژه‌ها، همچنین انجام فعالیت‌های عمرانی بوده و سهم هزینه‌ای به حدود ‌۶۵ درصد کاهش یافته است. احمدی‌نژاد ادامه داد: البته هدف برنامه‌ چهارم در هدفمندکردن یارانه‌ انرژی هم در بودجه دیده شده است و ‌۲۵ درصد منابع حاصل در بودجه‌ عمومی لحاظ شده است.

رییس‌جمهور افزود: مصارف ارزی بودجه به حداکثر ‌۳۷‌میلیارد دلار محدود شد که حدود ‌۴۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد‌. احمدی‌نژاد همچنین گفت: ‌در سال جاری با توجه به خشکسالی رقم ‌۵‌میلیارد دلاری، اضافه بر بودجه‌ سال ‌۸۷ مورد استفاده قرار دادیم؛ البته با اجازه مجلس و استفاده از حساب ذخیره‌ ارزی هم به حداکثر ‌۱۴‌میلیارد دلار محدود شد. دکتر احمدی‌نژاد در ادامه تشریح لایحه بودجه ‌۸۸ در مجلس شورای اسلامی گفت: دولت پیش‌بینی کرده اگر تغییری در بازار نفت رخ دهد، مازاد درآمد در فعالیت‌های عمرانی و برای تسریع در اجرای طرح‌ها و پروژه‌های نیمه‌تمام و جدید در فصل‌های حمل و نقل، آب‌، بهداشت و نفت پیش‌بینی شود.

به گزارش ایسنا، وی افزود: در بخش اولویت‌های اعتباری ما موظف هستیم طبق قانون، قانون مدیریت خدمات کشوری را اجرا کنیم؛ چنان‌که از نیمه دوم امسال برای بازنشستگان اجرای این قانون را آغاز کردیم و در سال آینده اجرای این قانون برای آن‌ها ادامه پیدا می‌کند. همچنین تلاش می‌کنیم بخش مهمی از قانون را برای سایر کارکنان و شاغلان دولتی نیز اجرا کنیم. وی ادامه داد: بدون لحاظ هزینه‌های قانون خدمات کشوری اعتبارات هزینه‌ای در بودجه به ‌۴۹ هزار‌میلیارد تومان محدود شده؛ یعنی رشد حدود ‌۸‌/‌۵ درصدی که ‌۹ هزار‌میلیارد تومان آن برای اجرای قانون مدیریت خدمات کشوری است که ‌۴ هزار تای آن برای اجرای این قانون در ارتباط با بازنشستگان و ‌۵ هزار تای آن برای شاغلان و سایر کارکنان دولتی است.

رییس‌جمهور گفت: به‌رغم این که در بودجه سال جاری تلاش شده رشد هزینه‌های جاری محدود باشد، تلاش کرده‌ایم شاهد رشد بودجه در زمینه‌های تحقیقاتی، بهداشتی، درمانی، دانشگاهی و کشاورزی باشیم؛ چنان‌که برای بهداشت و درمان رشد ‌۳۷ درصدی و برای محیط زیست رشد ‌۴۹ درصدی در نظر گرفته شده است. وی همچنین گفت: برای ارتقای کیفیت تغذیه دانش‌آموزان در مدارس شبانه‌روزی و دانشجویان، همچنین توسعه بیمه درمان روستایی و کارکنان دولت و گسترش بیمه درمانی همگانی، اعتبارات خوبی در نظر گرفته شده است. احمدی‌نژاد با بیان این که بودجه بخش پژوهش و فناوری نیز افزایش پیدا کرده است، اظهار کرد: به‌رغم محدودکردن رشد هزینه‌های جاری بودجه تلاش کرده‌ایم بودجه عمرانی از رشدی ‌۳۲ درصدی برخوردار باشد. وی همچنین گفت: برای تقویت زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی نیز بودجه خوبی پیش‌بینی شده، همچنین برای توسعه شبکه آبیاری ‌۱ و ‌۲‌، ‌۳ و ‌۴ منابع خوبی اختصاص داده شده است.

رییس‌جمهور در ادامه گفت: در بودجه تلاش شده زیرساخت‌ها و فعالیت‌های عمرانی توسعه پیدا کند و مصارف دولتی محدود شود. احمدی‌نژاد همچنین به شرایط امروز اقتصاد جهانی اشاره کرد و گفت: قطعا شما نمایندگان محترم در جریان وقایع و اتفاقاتی که در منطقه و سطح جهان رخ می‌دهد، هستید‌. پیش‌بینی رشد اقتصادی جهان توسط قریب به اتفاق مراکزی که معمولا این کار را انجام می‌دهند به سمت کاهش رشد اقتصادی و حتی رشد اقتصادی صفر است و در واقع پیش‌بینی شده رشد اقتصادی جهان در سال آینده کاهش‌یافته یا حتی صفر است، که معنای این حرف این است که نباید انتظار افزایش قیمت نفت را داشته باشیم، مگر این که اتفاق خاصی در محیط بیرونی به وقوع بپیوندد.

وی اظهار کرد: از طرف دیگر کاهش وابستگی بودجه به نفت و کنترل هزینه‌های مصرف عمومی از اهداف اصلی و جزو آرمان‌های برنامه‌ریزان کشور بوده است. رییس‌جمهور همچنین با بیان این‌که لایحه بودجه ۸۸ بر اساس بهترین استفاده از شرایط امروز قیمت نفت تدوین شده است، تصریح کرد: تحول ساختاری در بودجه‌ریزی کشور ایجاد شده که وابستگی هزینه‌های کشور به منابع نفتی را کاهش می‌دهد و هزینه‌ها را به حداکثر ۳۷‌میلیارد دلار محدود می‌کند. احمدی‌نژاد افزود: ۱۴‌میلیارد دلار از این منبع از حساب ذخیره‌ ارزی برداشت می‌شود و مابقی آن از درآمدهای جاری حاصل از نفت خواهد بود.