نامه سولانا به اوباما درباره ایران

نشست ۱+۵ اواسط بهمن‌ماه درباره ایران در برلین برگزار می‌شود

دنیای‌اقتصاد - در شرایطی که برخی منابع غربی از برگزاری نشست گروه ۱+۵ در اوایل ماه فوریه (اواسط بهمن ماه) خبر داده‌اند، خاویر سولانا، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده تام‌الاختیار گروه یاد شده در نامه‌ای به باراک اوباما، رییس‌جمهور جدید آمریکا خواستار حمایت وی از بسته‌های پیشنهادی غرب به ایران شده است. سولانا همچنین با انتشار مقاله‌ای برای نخستین بار بر برخی از تحلیل‌ها درباره شکاف در گروه ۱+۵ صحه گذاشته و از وجود «بی‌اعتمادی میان طرف‌های مذاکره‌کننده» به عنوان یکی از مهم‌ترین دلایل شکست در تعامل با تهران یاد کرده است. روز پنج‌شنبه همزمان با انتشار مقاله سولانا در روزنامه فایننشال تایمز که حاوی توصیه‌هایی به دولت جدید آمریکا است، کاخ سفید نیز با انتشار بیانیه‌ای از اعلام آمادگی دولت اوباما برای گفت‌و‌گوی «بدون پیش‌شرط» با تهران و اتخاذ «دیپلماسی مستقیم و سختگیرانه» در قبال آن خبر داد. در همین چارچوب، هیلاری کلینتون وزیرخارجه دولت جدید آمریکا در نخستین تماس تلفنی با تزیپی لیونی همتای اسرائیلی خود، بر همکاری طرفین به منظور افزایش فشارها به ایران برای دست کشیدن از غنی‌سازی اورانیوم تاکید کرد. آن سوتر، در کمیته مالی سنا، وزیر پیشنهادی اوباما برای وزارت خزانه‌داری آمریکا قول داده است که در صورت تصدی این پست، فشارهای مالی بر ایران را افزایش دهد.

در حالی که ایران تداوم فعالیت‌های هسته‌ای صلح‌آمیز را در چارچوب مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حق قانونی خود می‌داند. غرب مدعی است که ایران درصدد تولید سلاح هسته‌ای است و از همین رو، تلاش‌های گسترده‌ای را برای متقاعد کردن تهران به پذیرش تعلیق غنی‌سازی اورانیوم با استفاده از اهرم‌های تنبیهی و تشویقی صورت داده است. در همین زمینه، تاکنون چهار قطعنامه تحریم علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل تصویب شده است و از سوی دیگر، یک بسته پیشنهادی حاوی مشوق‌های اقتصادی و امنیتی به مقام‌های ایران ارائه شده است، اما تهران تصریح کرده است که بر سر حق هسته‌ای خود معامله نمی‌کند. در این حال، طی چند ماه گذشته و در پی بحران قفقاز و عدم همراهی آشکار روسیه و چین با سیاست‌های غرب در چارچوب گروه ۱+۵، در عمل این گروه کارآیی خود را از دست داده است. از همین رو است که سولانا در مقاله‌ای که روز پنجشنبه در روزنامه‌ فایننشال تایمز منتشر شد به دولت جدید آمریکا درخصوص مسائل دیپلماتیک جهان و راه‌های رویارویی با بحران‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، توصیه‌هایی ارائه کرد که یکی از آنها آن‌طور که سولانا از آن یاد می‌کند اعتماد است که برای از بین بردن هر بحرانی ضروری است.

به گزارش ایسنا این دیپلمات اروپایی نوشته است: بی‌اعتمادی میان طرفین گفت‌وگو یکی از مهم‌ترین دلایل ناتوانی در تعامل با برنامه هسته‌ای ایران است که بدون تمایل طرف‌های مذاکره و در حالی که آنها به دیگران اعتماد دارند، نمی‌توان دستاوردهای دیپلماتیک داشت. به نوشته‌ این روزنامه، رییس سیاست خارجه اتحادیه اروپا بعد از مراسم تحلیف باراک اوباما، رییس‌جمهور جدید آمریکا طی نامه‌ای به وی بیان کرد که از رییس‌جمهور منتخب آمریکا انتظار می‌رود که اقدام سریعی در خصوص رویارویی با چالش‌ها از جمله روند صلح در خاورمیانه، مذاکرات با ایران و غیره انجام دهد. وی افزود: هم‌چنین از دولت جدید آمریکا انتظار می‌رود که از فعالیت‌ها و اقدامات بین‌المللی در ارائه بسته‌های پیشنهادی به ایران به منظور تشویق این کشور به توقف غنی‌سازی اورانیوم و در عین حال اعمال تحریم‌ها به آن حمایت کند.

در همین حال، یوری فدوتوف، سفیر روسیه در بریتانیا، شامگاه چهارشنبه گفت: این درحالی است که نمایندگان سیاسی گروه ۱+۵ قرار است در اوایل فوریه در برلین با هم دیدار کنند. این نخستین دیدار در سال جاری خواهد بود. این نمایندگان در این نشست درباره مساله هسته‌‏ای ایران گفت‌‏وگو می‌‏کنند. این در حالی است که یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان زمان برگزاری این مذاکرات را تایید نکرد، ولی گفت: نمایندگان سیاسی کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ همواره دیدارهایی برای مذاکره درباره برنامه هسته‌‏ای ایران برگزار کرده‌‏اند. آن سوتر، پایگاه اینترنتی کاخ سفید بر موضع دولت جدید آمریکا برای مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران و تلاش برای از میان بردن سلاح‌های هسته‌‏ای تاکید کرده است.

به گزارش ایلنا به نقل از پایگاه خبری بازل، در دستور کار سیاست خارجی دولت اوباما که روی پایگاه اینترنتی کاخ سفید قرار گرفت، آمده است: «اوباما از دیپلماسی مستقیم، سخت‌گیرانه و بدون پیش‌شرط با ایران حمایت می‌‏کند.» دولت «جورج بوش»، رییس‌‏جمهوری سابق آمریکا مذاکرات مستقیم با ایران را در گرو تعلیق برنامه غنی‌سازی اورانیوم این کشور اعلام کرده بود، ولی دولت جدید آمریکا به‌‏عنوان بخشی از تغییر در سیاست‌‏های بنیادی این پیش‌‏شرط را حذف کرده است.در دستور کار دولت جدید آمریکا تصریح شده است: «دولت اوباما با دشمنان و دوستان بدون پیش‌‏شرط گفت‌‏وگو می‌‏کند.»

هر چند که مذاکره با ایران «مستقیم و سخت‌گیرانه» است و همان رویکردی را روی میز می‌‏گذارد که جامعه بین‌الملل طی چهار سال برای جلب موافقت تهران آن را دنبال کرده است که همان کمک گسترده اقتصادی و دیپلماتیک در صورت تعلیق غنی‌سازی و در عوض تشدید فشار اقتصادی و انزوای دیپلماتیک در صورت ادامه فعالیت‌‏های هسته‌‏ای ایران است. در ادامه دستور کار اوباما در حوزه سیاست خارجی آمده است: «در راه پیشبرد این دیپلماسی با هم‌‏پیمانان خود از نزدیک همکاری می‌‏کنیم و با آمادگی لازم، رویکردهای خود را پیش می‌‏گیریم. جست‌‏وجوی توافقی جامع با ایران بهترین راه برای پیشرفت است». این در حالی است که وزیران ‏خارجه آمریکا و رژیم‌‏صهیونیستی روز گذشته طی گفت‌‏وگوی تلفنی بر لزوم ادامه همکاری در قبال برنامه هسته‌‏ای ایران تاکید کردند. به گزارش خبرگزاری شینهوا، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه جدید آمریکا بلافاصله بعد از تصدی قدرت در این وزارتخانه با تزیپی لیونی، وزیرخارجه رژیم‌‏صهیونیستی تلفنی گفت‌‏وگو کرد. دو طرف در این گفت‌‏وگو برای همکاری نزدیک در مورد مساله هسته‌‏ای ایران و همچنین افزایش فشارها روی تهران به توافق رسیدند.

در همین حال، نامزد منتخب رییس‌‏جمهوری جدید آمریکا برای تصدی سمت وزارت خزانه‌‏داری این کشور اعلام کرده است که تمامی تلاش خود را برای ادامه رویکرد خشن اقتصادی ایالات‌‏متحده به ایران به‌‏منظور توقف آنچه برنامه تسلیحات هسته‌‏ای این کشور نامیده شده است، انجام می‌‏دهد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه تیموتی گایتنر، منتخب اوباما، برای وزارت خزانه‌‏داری این کشور طی پاسخ‌‏های کتبی به کمیته مالی سنا به ‌‏عنوان بخشی از روند تائید وی برای تصدی سمت جدید با اعلام اینکه برای پیگیری سیاست‌‏های مالی آمریکا در قبال ایران در راستای توقف آنچه برنامه تسلیحات اتمی و حمایت از تروریسم خوانده شده مصمم است، گفت که وزارت خزانه‌‏داری آمریکا تعدادی از بانک‌‏ها و شرکت‌‏های ایرانی را به دلیل نگرانی از دست داشتن در برنامه‌‏های ادعایی فوق وارد فهرست سیاه کرده است. در یکی از پاسخ‌‏های مکتوب گایتنر به کمیته مالی سنا ادعا شده است: چنانچه برای وزارت خزانه‌‏داری آمریکا تائید شوم، تمامی ابزارهایی که در دسترس این وزارتخانه قرار دارد از جمله اقدامات تنبیهی یک‌‏جانبه را برای جلوگیری از سوءاستفاده ایران از سیستم مالی در راستای مشارکت در برنامه‌‏های مربوط به اشاعه(تسلیحات هسته‌‏ای) و همچنین فعالیت‌‏های تروریستی به کار می‌‏برم. از صمیم قلب معتقدم که وزارت خزانه‌‏داری آمریکا نقش موثری در تشدید فشارها علیه ایران هم از طریق اعمال تحریم و هم به‌‏وسیله تقسیم اطلاعات با عاملان اجرایی مالی در سطح بین‌‏الملل درباره اینکه برنامه هسته‌‏ای ایران چگونه می‌‏تواند تهدیدی برای کلیت سیستم مالی باشد، داشته است. موضع بی‌‏اساس گایتنر در قبال ایران در حالی اتخاذ می‌‏شود که آژانس بین‌‏المللی انرژی اتمی در گزارش‌‏های خود روی پیدا نشدن کوچک‌‏ترین نشانه‌‏ای مبنی بر نظامی بودن ماهیت برنامه هسته‌‏ای ایران تاکید کرده است.