دنیای اقتصاد - انتشار برخی جزئیات از تصمیمات اقتصادی سال آینده در قالب بودجه 88 نشان می‌دهد که جهت‌گیری اصلی بودجه، جلوگیری از تاثیرات منفی سقوط نفت بر اقتصاد کشور خواهد بود؛ اما به درازا کشیدن تصمیم‌سازی در این خصوص نشان از آن دارد که اطمینان لازم برای کفایت تمهیدات پیش‌بینی‌شده وجود ندارد. به عنوان مثال، به‌رغم اینکه مخارج بودجه سال جاری براساس گزارش‌های رسمی با نفت 78دلاری مطابقت دارد، بودجه سال آینده با نفت حدود 37دلاری بسته خواهد شد و کسری منابع آن که عمدتا متوجه بودجه عمرانی خواهد شد، براساس تمهیدات پیشنهادی از محل تامین مالی از خارج خواهد بود. همچنین برای قیمت دلار که پیشتر به ویژه در پیش‌نویس طرح تحول از ارقام زیر 700تومان در مورد آن سخن گفته می‌شد، احتمالا نرخی حول‌و‌حوش 950تومان تعیین خواهد شد که البته به اعتقاد کارشناسان برای مقابله با موج بحران کافی نیست.درخصوص حامل‌های انرژی هم ظاهرا قیمت پیشنهادی برای بنزین، یک میانگین وزنی از قیمت‌های دولتی و آزاد فعلی است که احتمالا حول‌و‌حوش 250تومان خواهد بود، اما احتمالا پاسخگوی مصرف نخواهد بود و چه بسا قیمت شناور در دستور کار قرار گیرد.

تصمیمات اقتصادی برای سال ۸۸
دلار 950 تومانی، نفت 5/37 دلاری، تامین بودجه عمرانی توسط بخش‌خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی، حذف بنزین سهمیه‌بندی
دنیای اقتصاد - اگر چه دولت هنوز اطلاعات نهایی لایحه بودجه سال ۱۳۸۸ کل کشور را اعلام نکرده است و ممبینی معاونت بودجه معاونت برنامه‌ریزی ریاست جمهوری اعلام جزئیات لایحه بودجه را به هفته آینده موکول کرده است، اما با این وجود برخی مقامات دولتی و تعدادی از نمایندگان مجلس بخش‌هایی از جزئیات لایحه بودجه ۸۸ را اعلام کرده‌اند که نشان‌دهنده تغییرات مهمی در این لایحه نسبت به لوایح بودجه‌های سال‌ گذشته است.
آنگونه که عزت‌ا... یوسفیان ملا نماینده آمل و عضو کمیسیون برنامه و بودجه خبر داده است، هنوز سقف بودجه 88 تعیین نشده است، اما با این وجود قیمت نفت در بودجه 88 حدود 5/37دلار تعیین شده است و در عین حال قیمت دلار نیز 950تومان در نظر گرفته شده است.
به گفته یوسفیان ملا درباره چگونگی عرضه بنزین و گازوئیل نیز مباحث زیادی صورت گرفته است که ظاهرا هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است، اما با این وجود دولت تمایل دارد نظام سهمیه‌بندی بنزین صد تومانی و چهارصد تومانی را برچیند و در عوض بنزین را به بهایی حدود ۲۰۰ تومان عرضه کند.
یوسفیان درباره میزان‌ واگذاری‌های دولتی به بخش‌خصوصی هم گفت که هنوز عدد و رقم مربوط به این بخش کامل نشده است، اما با این وجود دولت بر تسریع در روند اجرایی شدن اصل 44 قانون اساسی و واگذاری شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی تاکید زیادی دارد. نماینده آمل درباره بودجه عمرانی هم گفت که هنوز رقم اختصاص یافته به این بخش نهایی نشده است، اما با این وجود دولت برای تامین اعتبارات مورد نیاز عمرانی قصد دارد از بخش خصوصی و سرمایه‌گذاری خارجی بهره بگیرد.
البته یوسفیان در شرایطی اطلاعات بودجه‌ای یاد شده را در اختیار روزنامه دنیای‌اقتصاد قرار داد که همزمان رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه برای افزایش صادرات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی باید به ناچار ارزش پول را کاهش دهیم، از احتمال تعیین دلار ۹۵۰ تومانی در بودجه ۸۸ خبر داد.
به گزارش فارس، رییس کل بانک مرکزی در حاشیه دومین همایش بحران مالی جهانی، فرصت‌ها و چالش‌ها در خصوص تعیین نرخ دلار به صورت شناور، اظهار داشت: قیمت نفت در بودجه امسال 5/37 دلار دیده شده و حصول این قیمت با نرخ دلار شناور بین 950 تومان، بستگی به این دارد که بهای نفت چه نوساناتی را طی می‌کند.
رییس کل بانک مرکزی گفت: اگر قیمت نفت همچنان سیر نزولی داشته باشد، شرایط متفاوت خواهد بود و اگر قیمت نفت افزایش یابد روی نرخ دلار تاثیر خواهد گذاشت.
وی ضمن مخالفت با افزایش و کاهش قیمت دلار و ارز، بیان کرد: اگر نرخ دلار و ارز افزایش یابد منافع ملی را از بین می‌بریم و اگر بخواهیم نرخ دلار و ارز را کاهش دهیم خروج سرمایه را در پی خواهد داشت.
وی در پایان گفت: در بودجه سال ۸۸ نرخ دلار هنوز مشخص نیست و احتمال می‌دهم کمتر از هزار تومان و حدود ۹۵۰ تومان قیمت‌گذاری شود.
همچنین خبرگزاری مهر هم گزارشی را درباره بودجه 88 منتشر کرده است که تایید‌کننده برخی آمارها و ارقام اعلام شده است. بر مبنای گزارش مهر وزیر امور اقتصادی و دارایی اخیرا یکی از جهت‌گیری‌های لایحه را توجه به اصل 44 دانسته و گفته است: بر اساس این اصل می‌توان اجرای طرح‌های عمرانی را بر عهده بخش خصوصی گذاشت.
شمس‌الدین حسینی با اشاره به اینکه منابع حاصل از واگذاری سهام شرکت‌ها باید صرف مصارف خاصی شود، تصریح کرده است: این منابع و مصارف در جدول خاصی لحاظ شده و این موضوع یک مکانیزم جمعی- خرجی است و به عنوان یکی از جهت‌گیری‌های بودجه مطرح می‌شود.
حسینی موضوع دیگری که در تدوین بودجه لحاظ شده است، بحث بحران مالی و اثر آن بر روی قیمت نفت اعلام کرده و گفته است: تلاش می‌کنیم که قیمت نفت در بودجه واقعی باشد.
وی یکی از سناریوهایی که در تدوین بودجه به آن توجه شده است را هدفمند کردن یارانه‌ها ذکر کرده و گفته است: اگر طرح هدفمند کردن یارانه‌ها مورد پذیرش قرار گیرد، ما برای اجرای آن آمادگی کامل داریم.
البته رحیم ممبینی معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری گفته است: براساس بودجه سال 88، دستگاه‌ها متناسب با عملکرد خود اعتبار دریافت می‌کنند.
معاون بودجه معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری از توجه به بخش بهره‌وری و تولید در بودجه سال آتی خبرداده و افزوده است: به دستگاه‌های اجرایی تاکید شده که اعتبار کافی برای اتمام طرح‌های نیمه تمام خود در نظر بگیرند و اولویت با طرح‌های نیمه تمام خواهد بود، همچنین کاهش حجم نقدینگی و خریدهای ارزی نیز در بودجه دیده شده است.
نگاهی به زمان ارائه لایحه بودجه در سه‌سال گذشته براساس گفته دکتر محمود احمدی نژاد رییس جمهوری، لایحه بودجه 88 کل کشور امروز در دولت نهایی می‌شود.
دولت نهم تا کنون سه لایحه بودجه را تهیه و به مجلس شورای اسلامی ارائه کرده است. به گزارش ایسنا، رییس‌جمهور در سال ۸۴ هنگامی بودجه سال ۸۵ به عنوان اولین بودجه تهیه شده در دولت نهم را به مجلس هفتم ارائه کرد که ۲۵ روز از دی ماه گذشته بود. نمایندگان از فردای آن روز با مشاهده متن لایحه به بررسی آن در کمیسیون‌های تخصصی و نیز صحن علنی پرداختند و در نهایت در ۲۳ اسفند ماه آن را به تصویب رساندند. شورای نگهبان نیز دو روز بعد از آن مصوبه مجلس را تایید کرد.
اما رییس‌جمهور سال بعد در اولین روز بهمن ماه برای ارائه لایحه بودجه سال 86 به مجلس رفت و نمایندگان هم بررسی آن را تا 23 اسفند ماه ادامه دادند تا این که فردای آن روز مصوبه مجلس به تایید شورای نگهبان رسید.
احمدی نژاد سال گذشته نیز ۱۷ دی‌ماه لایحه بودجه ۸۷ را به مجلس شورای اسلامی برد تا نمایندگان ۲۸ بهمن‌ماه کار بررسی آن را به پایان برسانند و در نهایت شورای نگهبان در اولین روز آخرین ماه سال آن را تایید کند.
سه دوره گذشته نشان می دهد که برای بررسی لایحه بودجه در مجلس شورای اسلامی به ترتیب 28 ، 23 و 41 روز زمان صرف شده ‌است. نکته قابل توجه این که در حالی که دولت معتقد است هر سال از حجم بودجه کاسته شده است، اما بودجه سال گذشته که ظاهرا از نظر حجم کمترین میزان را داشته، زمان بیشتری را در مجلس برای بررسی به خود اختصاص داده است.
تغییرات رقم بودجه چقدر است؟
بودجه سال 87 کل کشور هنگام تصویب در مجلس از حیث منابع و مصارف بالغ به دومیلیون و 902هزار و 104میلیارد و 582میلیون ریال بوده است.
بودجه سال ۸۶ کل کشور نیز هنگام تصویب در مجلس از حیث منابع و مصارف بالغ بر دومیلیون و ۳۱۶ هزار و ۸۵۶میلیارد و ۵۵۹میلیون ریال بوده است و این رقم در بودجه ۸۵ کل کشور از حیث منابع و مصارف به یک‌میلیون و ۹۱۵هزار و ۱۷۵میلیارد و ۷۲میلیون ریال رسیده است.
بهای نفت در بودجه چه تغییری کرد؟
دولت در سال ‌۸۵ قیمت هر بشکه نفت را ۱/۴۴ دلار و در سال ‌۸۶ آن را ۷/۳۳ دلار در نظر گرفت. دولت در بودجه ۸۷ رقم ۷/۳۹ دلار را برای قیمت هر بشکه نفت در نظر گرفت، هر چند که این رقم در نیمه دوم سال در عمل به بیش از دو برابر افزایش یافت.
تغییر هزینه‌های بودجه
احمدی نژاد هنگام ارائه لایحه بودجه ۸۵ به مجلس گفت: در این بودجه اعتبارات جاری ۳/۱۰درصد رشد داشته و اعتبارات عمرانی نسبت به عملکرد ۸۴، ۲/۷۴ و نسبت به مصوب بودجه ۸۴، ۴/۶۳درصد رشد داشته که این امر بیانگر جهت‌گیری دولت در راستای سرمایه‌گذاری در بخش عمرانی و ساخت زیربناهاست.
او با اشاره به افزایش اعتبارات استانی نیز گفت: اعتبارات عمرانی استان نسبت به سال 84، 180درصد رشد داشته و جهت‌گیری به سمت تمرکززدایی است. همین طور سهم اعتبارات عمرانی استانی در کل بودجه در سال 84، 8/19درصد بوده و در سال 85، 34درصد کل بودجه را به خود اختصاص داده است که امیدواریم در گام بعدی به 50درصد برسد. اما رییس‌جمهور هنگام تقدیم بودجه سال 86 به مجلس هم اعلام کرد که سهم درآمدهای نفتی به کل بودجه‌ عمومی از 3/58درصد در سال ‌85 به 9/42درصد در سال ‌86 کاهش پیدا کرده است و نسبت هزینه‌های جاری و مصرفی به کل بودجه از 7/62درصد در سال ‌85 به 1/57درصد در سال ‌86 کاهش پیدا کرده است. همچنین سهم هزینه‌های عمرانی از 2/27 در سال ‌85 به 5/28درصد در سال ‌86 افزایش پیدا کرده است.
او اما در سال ۸۶ و هنگام ارائه لایحه بودجه ۸۷ شاخص‌های بودجه را چنین تشریح کرد: مصارف دولت یعنی سهم مصارف و نسبت مصارف دولت به تولید ناخالص داخلی از ۵/۲۸درصد در سال ‌۸۶ به ۹/۲۴درصد در سال ‌۸۷ کاهش یافت و این یعنی اصلاح مصرف دولت.
وی با اشاره به این‌که درآمدهای مالیاتی در بودجه‌ امسال افزایش یافته، گفت: سهم درآمدهای عمومی یعنی غیرنفتی در هزینه‌ مصرفی و جاری از دولت 2/62درصد امسال به 2/81درصد در سال بعد افزایش پیدا کرده است و این یعنی اصلاح شاخص‌ها در بودجه. نسبت و سهم درآمدهای مالیاتی هم در هزینه‌ جاری از 8/49درصد به 3/53درصد افزایش پیدا کرد.
وی ادامه داد: سهم هزینه‌های جاری در کل مصارف دولت از ۷/۶۴درصد به ۱/۴۵درصد کاهش یافته و تراز عملیاتی ما به حدود هفت هزار میلیارد منفی کاهش یافته است.
کاهش حجم بودجه
رییس‌جمهور همواره با انتقاد از اینکه حجم زیاد لایحه بودجه، مجلس را در بررسی آن و نیز مردم و گاه کارشناسان را در فهم آن با مشکل مواجه می‌کند، وعده خود برای کاهش حجم بودجه را عملی کرد و هنگام ارائه لایحه بودجه ۸۷ به مجلس با بیان این که بودجه‌ امسال بودجه‌ خلاصه‌ای است، گفت: بودجه‌ سال گذشته ‌۲۴۰۰ صفحه بود که امسال ‌۶۰۰ صفحه شده و جداول آن در کنار هم قرار گرفته و بودجه را شفاف کرده است.
بودجه 88 چگونه است؟
اگر مطابق وعده داده شده بودجه سال آینده ششم بهمن به مجلس برسد، نمایندگان بیش از ۵۰ روز برای بررسی و تصویب آن زمان خواهند داشت که البته مدت لازم برای بررسی مصوبات مجلس توسط شورای نگهبان هم در این زمان گنجانده می‌شود. طبق گفته‌های مسوولان دولتی و تاکید رییس جمهور، بودجه ۸۸ حجمی کمتر از سایر بودجه‌ها دارد و بنابراین بررسی و تصویب آن در مجلس زمان کمتری به خود اختصاص خواهد داد.

۳۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه۸۸
نایب رییس مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس بودجه سال 88 را وصل به لایحه تحول اقتصادی نمی‌کند، ولی این لایحه به دلیل اثرگذاری بر اقتصاد خانواده، دولت و بنگاه‌های تولیدی بر بودجه سال آینده تاثیرگذار خواهد بود.
محمدرضا باهنر در حاشیه یادواره سرداران شهید منطقه آهومحله محمودآباد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که کارشناسان معتقدند، در سال آینده ایران با حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه روبه‌رو خواهد شد، اظهار کرد: امیدواریم طرح تحول اقتصادی بتواند بخشی از کسری بودجه سال آینده کشور را جبران نماید.
باهنر همچنین در رابطه با بودجه سال 88 کشور گفت: سعی ما بر آن است که در بودجه آینده بودجه جاری را کمتر گسترش داده و کمبودها را از طریق طرح تحول اقتصادی و افزایش ظرفیت‌های مالیاتی و دیگر درآمدهای غیر نفتی جبران کنیم.