حبیب اسماعیلی *

در ابتدا باید بگویم این افت مخاطب در سینمای ایران به شش ماه گذشته برنمی‌گردد بلکه ما هشت سال است که شاهد افت و خیز مخاطب در سینمای ایران هستیم که البته همین ریزش مخاطب را به نوعی در سینمای جهان هم داشته‌ایم. در هر حال دلایل مختلفی برای تمام این اتفاقات وجود دارد که شاید یکی از آنها رشد سینمای خانگی در همین شرایط باشد. اما هیچ کدام از دلایل قاچاق فیلم، ورود فیلم‌های روز سینمای جهان با زیرنویس و شرایط بد مالی سینمای ایران توجیه قانع کننده‌ای نیست.افت و خیز تماشاگر یک مقدار هم بستگی به خود فیلم‌ها دارد. در همین شرایط در مقابل ورشکستگی خیلی از فیلم‌ها که حتی نمی‌توانند از پس هزینه اولیه خود برآیند و با عدم استقبال مخاطبان مواجه می‌شویم، فیلم‌هایی چون دعوت، مجنون لیلی یا دایره زنگی با استقبال تماشاگران روبه‌رو می‌شوند.کاری به درستی یا غلطی سلیقه مخاطبان نداریم زیرا در موارد بسیاری این فیلم‌ها از نگاه منتقدان فیلم‌های بدی هم به حساب می‌آمدند اما در نهایت آنچه مهم است ذائقه تماشاگر است. از سوی دیگر فیلم‌هایی که در این مدت مورد اقبال و استقبال مردم بود در سینماهایی اکران می‌شد که سینماهای خوب و نوسازی بودند و مردم برای بازدید از آنها هم که شده به این سینماها می‌رفتند و اگر آماری از مخاطبان از سینماهایی چون آزادی، اریکه یا پردیس تماشا بگیرید خواهید دید که سالن این سینماها هیچ گاه خالی از جمعیت نبوده چون درحال حاضر ما سینماهای بسیاری داریم که عمر مفید خود را پشت سرگذاشته‌اند و مردم نیز علاقه‌ای به رفتن و نشستن روی صندلی‌های ناراحت ندارند. اما نکته دیگری که به جذب مخاطب در سینما کمک می‌کند تبلیغات درست فیلم‌هاست؛ فیلم‌هایی که بدون کوچکترین تبلیغاتی به سالن‌های سینما می‌روند و شاید تا اواخر اکرانشان عموم مردم از آن باخبر نشوند، امیدی به فروش خوب نخواهند داشت یا حتی در مواردی که اجازه پخش تیزرهای تلویزیونی یا نصب بیلبوردها داده می‌شود گاهی صرف تمام این هزینه‌ها از فروش کل فیلم نیز بالا می‌زند. البته خب در سال گذشته شاهد اکران تیزر فیلم‌ها از تلویزیون با تخفیفات ۵۰درصدی و حتی مجانی هم بوده‌ایم. اما در نهایت تبلیغات یکی از عناصر کلیدی در فروش است که هیچ گاه به صورت جدی به آن نگاه نشده، در ارتباط با اینکه آیا فیلم‌ها فقط باید توسط بخش خصوصی ساخته شود یا در دست دولت باشد هنوز زمان برای اظهارنظر کلی خیلی زود است اما قطعا در حال حاضر حتی اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم نیز نمی‌توانیم چون ما حتی یک تهیه‌کننده خصوصی نداریم که بتواند از پس هزینه‌های ساخت یک پروژه تاریخی، جنگی یا ساخت یک فیلم هنری که فقط برای مخاطب خاص ساخته می‌شود برآید پس باید برای ساخت کارهای این چنینی از پشتوانه و حمایت دولتی برخوردار بود.

* تهیه کننده و کارگردان