حسین فرحبخش*

افت فاحش فروش سینما در نیمه اول امسال نکته‌ای‌ است که باید حداقل تمام تهیه‌کنندگان خصوصی به آن توجه کنند، زیرا ما برای تولید هر فیلم با مشکلات متعدد فراوانی، چون تهیه نگاتیو و پوزتیو و حتی تجهیزات اولیه روبه‌رو هستیم و درست زمانی که نوبت اکران فیلم آغاز می‌شود می‌بینیم که مخاطب امروزی از سینما استقبال نمی‌کند. به عنوان مثال شما فرض کنید یک خانواده ۵نفره وقتی در شرایط این روزها به سینما می‌آیند باید به جز هزینه خرید بلیت، هزینه‌های دیگری را نیز مانند جریمه احتمالی خودرو، سوخت، کرایه ماشین و هزینه شام خانواده را تقبل کنند. خب شما در نظر بگیرید یک خانواده با درآمد متوسط و شرایط بد اقتصادی موجود آیا می‌تواند حتی در ماه یک‌بار هم با تمام اعضای خانواده خود به سینما برود؟ پس در نهایت به جای هزینه یک شب بیرون رفتن خانواده‌اش، یک دی‌وی‌دی تهیه می‌کند و بدون تحمل ترافیک، طرح زوج و فرد و غیره در محیط خانواده جدیدترین فیلم‌های جهان و ایران را با قیمت کمتر از ۳هزار تومان نگاه می‌کند. در‌حال‌حاضر اقبال و عدم اقبال تماشاگر ایرانی به سینما جنبه طنز پیدا کرده است. اگر مطابق میل تماشاگر فیلم ساخته شود و فضای مطلوبی در حداقل استانداردهای ممکن برای مخاطب تهیه شود چرا باید از سینما قهر کند؟ از سوی دیگر باز هم به مسائل اقتصادی می‌رسیم. وقتی سی‌دی فلان فیلم معروف در دو خیابان پایین‌تر با قیمتی زیر قیمت بلیت یک سینما ارائه می‌شود چرا نباید از این سینما که مرزهای مشخصی ندارد قهر کرد و در خانه نشست. از طرف دیگر ماهواره و ورود جدیدترین فیلم‌‌های دنیا نیز به روند کاهش مخاطب نه تنها در ایران که در جهان کمک می‌کند. شما در نظر بگیرید که کشورهایی مانند کانادا و ژاپن جزو مهم‌ترین مافیای پخش کننده فیلم‌های قاچاق در دنیا هستند و تقریبا تمام کشورهای دنیا را با افت مخاطب درگیر کرده‌اند. در مجموع این شرایط عرصه را برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی به شدت تنگ کرده است. اگر به سال‌های گذشته نگاه کنید و آماری از لیست تهیه‌کنندگان داشته باشید با کاهش چشمگیر آمار تهیه‌کنندگان بخش خصوصی روبه‌رو می‌شوید. یارانه‌ای که دولت به سینمای خصوصی می‌دهد در همان ابتدای راه صرف خرید تجهیزات اولیه می‌شود. وام‌هایی هم که رد‌و‌بدل می‌شود به ما نمی‌رسد. شاید جالب باشد که بدانید من برای تهیه سه فیلم آخر خود یک وام هم نگرفتم و تازه این وام‌ها چه فایده‌ای دارد وقتی رایت فیلم و تمامی حقوقش را گرو بر می‌دارند و در کوچک‌ترین بخش‌های ساخت اعمال نظر می‌کنند. گرچه دولت در بازسازی سینماها و ساختنشان در این سال‌های اخیر کارهایی کرده، اما ای کاش در ساخت فیلم‌ها مشارکت نکند و نظارت‌هایش را در چارچوب قانونی محدود کند تا بخش خصوصی وارد عرصه شود. فیلم‌‌های دولتی به عنوان رقیب، بزرگ‌ترین عامل صدمه به بخش خصوصی شده‌اند و برای آن‌ها اصلا مقوله قهر و آشتی مخاطب با سینما مطرح نیست.

* تهیه کننده سینما