تعامل به جای رویارویی

دنیای اقتصاد - در حالی که کمتر از ۴۵روز دیگر باراک اوباما رییس‌جمهور منتخب آمریکا، به طور رسمی سکان هدایت و رهبری این کشور را به دست می‌گیرد، مشاوران وی توصیه کردند که دولت آینده باید به جای رویارویی با ایران با این کشور تعامل کند، چراکه در روابط تهران - واشنگتن که منافع مشترک بسیاری وجود دارد،‌ تعامل و نه رویارویی نتایج مطلوب‌تری را به دست خواهد داد. تغییر تمرکز سیاست خارجه دولت آینده آمریکا از عراق به ایران، به رسمیت شناختن ایران هسته‌ای و گفت‌و‌گوی غیر‌مشروط با ایرانیان به عنوان یک ملت متحد نیز از جمله مهم‌ترین توصیه‌های کارشناسان آمریکایی به رییس‌جمهور منتخب این کشور برای چگونگی ارتباط با تهران است.

هم‌زمان روزنامه بوستون گلوب در گزارشی تاکید کرده است که اوباما باید هرچه سریع‌تر به نامه محمود احمدی‌نژاد پاسخ دهد.

عنوان این توصیه‌هاکه از سوی ۱۵ کارشناس موسسه مطالعاتی «بروکینز» و «شورای روابط خارجی» تدوین شده، «احیای توازن: راهبردی خاورمیانه‌ای برای رییس‌جمهور بعدی آمریکا» نام دارد.

ریچارد هاس، رییس شورای روابط خارجی که تا ژوئن ۲۰۰۳ مدیریت برنامه‌ریزی سیاستگذاری در وزارت امور خارجه آمریکا را بر عهده داشت و «مارتین ایندیک» مدیر مرکز ساوان در سیاست‌های خاورمیانه‌ای موسسه بروکینز که مشاغل متعددی از جمله سفیر آمریکا در اسرائیل را بر عهده داشته است، از جمله نویسندگان این توصیه‌ها هستند.

مارتین ایندیک و ریچارد هاس در این مقاله نوشته‌اند: «سیاست خارجه آمریکا در ۶سال گذشته تحت‌الشعاع عراق بوده است. تمرکز باید از عراق به سمت بازداشتن برنامه هسته‌ای ایران و ارتقای توافقات صلح میان اعراب و اسرائیل تغییر جهت یابد.»به باور آنها، روند صلح سوریه و رژیم صهیونیستی می‌تواند به کاهش نفوذ ایران و حمایت از حزب‌الله و حماس ختم شود. در توصیه کارشناسان به اوباما تصریح شده است: «آمریکا با توسل به گزینه نظامی به نتایج ارزشمند و مناسب دست نمی‌یابد؛ بنابراین، واشنگتن باید برای پذیرش واقعیت‌‌‌جمهوری اسلامی هسته‌ای آماده باشد.»

در این چارچوب به دولت جدید آمریکا توصیه شده است که برای گفت‌وگوهای چندجانبه میان دو کشور بر سر تمامی موضوعات مهم آمادگی داشته باشد، همچنین دیپلماسی باید بی‌درنگ حتی پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌‌‌جمهوری سال آینده ایران در سطح پایین آغاز شود و به این ترتیب آمریکا بهتر می‌تواند سلسه مراتب و پویایی سیاسی ایران را درک کند.

این بخش همچنین از دولت اوباما می‌خواهد که ایران متحد را تحت رهبری آیت‌‌‌‌‌ا... سید‌علی خامنه‌ای بپذیرد. این توصیه درست بر خلاف راهبرد تفرقه‌انگیزی دولت جورج بوش، رییس‌‌‌جمهور فعلی، به شمار می‌رود.

کارشناسان آمریکایی همچنین در گزارش خود خواستار مذاکره بدون پیش شرط واشنگتن با ایران به عنوان یک ملت متحد و منسجم شدند.

نویسندگان این گزارش همچنین در بخشی از گزارش بدون توجه به ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌‌‌ای ایران مدعی شده‌‌اند که‌ ‌‌جمهوری اسلامی‌‌‌‌ایران با سرعتی بیش از آنچه که کارشناسان در گذشته برآورد کرده‌‌اند به سلاح هسته‌‌‌ای نزدیک می‌‌‌‌شود و اینکه آمریکا باید به دنبال گفت‌وگو با ایران باشد. در این گزارش آمده است: زمان کنونی برای تعامل با ایرانی‌ها در ایجاد یک نظر جدید مهم است و ما باید این مساله را روشن کنیم که در پی منزوی کردن آنها نیستیم، بلکه می‌‌‌‌خواهیم با آنها تعامل کنیم.

مارتین ایندیک تاکید کرده است: آنها خواستار تعامل هستند و ما باید راهی را برای تعامل با آنها با جدیت بیشتر پیدا کنیم.همزمان با توصیه کارشناسان آمریکایی به اوباما روزنامه بوستون گلوب نیز در گزارشی با تاکید بر این‌که رییس‌جمهور منتخب آمریکا هرچه سریع‌تر باید به نامه محمود احمدی‌نژاد پاسخ دهد، از جدال سیاست‌گذاران پیشین، محققان و موسسات تحلیل استراتژیک برضد ایران خبر داده است که در خط مقدم این جدال کسانی قرار دارند که هویج‌ها و چماق‌ها گزینه‌ قدیمی در امور خارجی را در دست دارند.

این گزارش حاکی است: آنهایی که چماق به دست دارند از قابلیت هسته‌‌‌‌ای ایران بیم دارند. شورای سیاست دو حزبی و جبهه متحد علیه ایران هسته‌‌‌‌ای هر دو برنامه‌ هسته‌‌‌‌ای ایران را تهدیدی فوری به ویژه در تهدید اسرائیل می‌دانند. رویکردهای سازمان ملل و اتحادیه‌ اروپا که ترکیبی از گفت‌وگو و تحریم است در قبال ایران کارآیی ندارد و بنا به عقیده برخی مقامات سابق تهدید به اقدام نظامی ضروری است.

در طرف دیگر، طرفداران هویج‌ها ایستاده‌اند که شامل مقامات و دانشگاهیان سابق است. آنها ایران هسته‌‌‌‌ای را محکوم می‌کنند، اما رویکردشان بیشتر بر دیپلماسی جدید مبتنی است. یکی از برجسته‌ترین این ابتکارات بیانیه‌ مشترک کارشناسان در قبال ایران به ریاست مشترک توماس پیکرینگ و جیمز رابیز است. این درحالی است که شواهدی که در دست است به شدت از رویکرد هویج‌ها حمایت می‌کند، دیپلماسی قهری در ۳۰ سال گذشته در قبال ایران کارآیی نداشته است. گو این‌که تهدید به اقدام نظامی ارزشی ندارد و تظاهر به آن نیز درست نیست.

این گزارش حاکی است: منطق می‌گوید که بهبود روابط دو جانبه باید برای پرداختن به جنگ در عراق و افغانستان انجام گیرد. و در واقع در روابط آمریکا و ایران منافع مشترک بسیاری وجود دارد، تعامل و نه رویارویی نتایج مطلوب‌تری را به دست خواهد داد. در خصوص مساله‌ هسته‌‌‌‌ای نیز پیشنهاد می‌شود که کنسرسیومی بین‌المللی چرخه سوخت هسته‌‌‌‌ای ایران را مدیریت کند، این طرح که از نظر فنی و سیاسی بررسی شده است می‌تواند مبنای سری جدید از مذاکرات مستقیم و برابر باشد. این ایده‌های همکاری در صورت همراه شدن با چماق‌های قدیمی در ایران کارآیی ندارد.

تاریخ نشان داده است که هر قدر آمریکا خصمانه‌تر رفتار کند ایران نیز سرسخت‌تر خواهد شد. اجبار نه تنها موثر نیست، بلکه واکنش‌هایی را در تهران به دنبال خواهد داشت که جامعه بین‌المللی خواهان آن نیست. نیازی نیست دولت اوباما در خصوص سیاست جدید در قبال ایران تهدید کند اگرچه اوباما باید به نامه‌ تبریک محمود احمدی‌نژاد،‌ رییس‌‌‌جمهور ایران به زودی پاسخ دهد. دولت اوباما باید به یاد داشته باشد که اجبار در هر سطحی از تعامل با شکست روبه‌رو می‌شود. اگر شعار تغییر در سیاست خارجی اوباما معنایی داشته باشد خلیج فارس محلی است که می‌توان آن را تشخیص داد.

برژینسکی: تحریم‌ها علیه ایران لغو شود

دو تن از مشاوران سابق امنیت ملی آمریکا معتقدند که واشنگتن باید به ایران اورانیوم غنی شده بفروشد و حقوق بین‌الملل به ایران اجازه می‌دهد به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد.

به گزارش ایسنا روزنامه بوستون گلوب نوشت: زبیگنیو و برژینسکی، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران ریاست جمهوری جیمی کارتر می‌گوید که حقوق بین‌الملل به ایران اجازه می‌دهد به غنی‌سازی اورانیوم بپردازد اما برای متوقف کردن آنها در این مسیر، ما باید تحریم‌های اقتصادی تحمیل شده علیه آنها را لغو کنیم. اما برنت اسکوکرافت، مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران بوش پدر با نادیده گرفتن خصومت دیرینه کاخ سفید علیه ایران پیشنهاد می‌کند که آمریکا می‌تواند به آنها اورانیوم غنی شده بفروشد و سوخت مصرف شده آنها را نیز مسترد کند.