انتقاد از نامه‌نگاری احمدی‌نژاد به اوباما

دنیای اقتصاد: عصر یکشنبه دانشگاه صنعتی شریف میزبان محمدجواد لاریجانی دیپلمات سابق و حسین شیخ‌الاسلام قائم مقام وزارت خارجه بود تا در یک نشست دانشجویی و جلسه پرسش و پاسخ به واکاوی سیاست خارجی ایران و بحث مذاکره با آمریکا بپردازند. جلسه پرسش و پاسخی که با عنوان مذاکرات دیپلماتیک در ۳۰ سال انقلاب اسلامی برگزار شد و در یکسوی آن جواد لاریجانی در قامت حامی دولت، اما منتقد خط‌مشی سیاست خارجی احمدی‌نژاد ظاهر شد و در سوی دیگر شیخ‌الاسلام هم به عنوان نماینده دولت احمدی‌نژاد به آمریکا تاخت و دولت این کشور را دولتی معرفی کرد که ثروت دنیا را در چنگ خود گرفته است.

البته در این نشست دانشجویان سوال می‌کردند و دو شخصیت میهمان هم پاسخ می‌دادند. از این‌رو بود که وقتی دانشجویی از جواد لاریجانی درباره روابط با آمریکا و نامه احمدی‌نژاد پرسید، لاریجانی ابرویی در هم کشید و به انتقاد از نامه‌نگاری‌های احمدی‌نژاد به ویژه نامه اخیرش به اوباما پرداخت. لاریجانی از ادبیات احمدی‌نژاد و برخی عبارات نامه و نیز نوع ارائه آن انتقاد کرد و گفت نمی‌بایستی این نامه از طریق سفارت سوییس به عنوان حافظ منافع آمریکا در تهران ارائه می‌شد، بلکه ضروری بود پروتکل‌های لازم در این‌باره رعایت می‌شد، ضمن آن که در محتوای نامه سیگنال‌های حساب شده برای منافع ملی‌مان هم به کار می‌گرفتیم. لاریجانی البته در تحلیل خود از اوضاع خاورمیانه گفت که عده‌ای به دنبال ترویج ایران هراسی هستند که می‌بایستی با شجاعت، ایران‌هراسی را که توسط غرب تبلیغ می‌شود از بین ببریم که این مساله هزینه‌هایی دارد، ولی نتایج آن مطلوب خواهد بود. او همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد قضیه مک‌فارلین گفت: قضیه مک‌فارلین توسط دو نفر جاسوس موساد علم شد و اسرائیلی‌ها با این کار سیاست ریگان در کار با ایران پیروز را هوا کردند و مساله پیچیده‌ای را به وجود آوردند.

لاریجانی در ادامه درباره کارنامه سیاست خارجی دولت نهم و بحث مذاکره با آمریکا اظهار کرد: برای نظام مذاکره با آمریکا یک تابو نبود و تنها برای رقابت‌های سیاسی مطرح می‌شد.

وی افزود: دولت با توجه به تحرکات منطقه‌‌ای،‌ سرمایه‌گذاری خوبی کرده که آثار پربرکتی را داشته است که نمونه آن حضور در اجلاس شورای همکاری خلیج‌فارس بود.

او استفاده احمدی‌نژاد از رسانه‌های بین‌المللی و سوار شدن بر موج رسانه‌ای ایجاد شده را نیز اقدامی بجا و مناسب توصیف کرد و در عین حال گفت: باید برای کارآمد کردن سیاست خارجی مسائلی به آن اضافه شود که از جمله آن می‌توان به ارزیابی درست از قطعنامه‌ها و جلوگیری از آثار و تبعات آن اشاره کرد. رییس مرکز فیزیک نظری با یادآوری این نکته که منطق تعامل با آمریکا مهم است و دشمن نیز نیاز به مدیریت دارد، اظهار کرد: در عالم سیاست خارجی دوستی و دشمنی کلمات کم‌رنگی هستند و اگر لازم باشد در قعر جهنم هم می‌توان مذاکره کرد، اما باید منطق آن حداکثری کردن منافع ملی باشد. وی خاطرنشان کرد: به اعتقاد من تعامل با آمریکا باید در مورد ارتقای منافع ملی‌مان باشد.

به اعتقاد او، تئوری مذاکره با آمریکا خوب است، اگر در چارچوب یک استراتژی باشد؛ چون آمریکا در این ۳۰‌سال تا این حد نیاز به مذاکره با ایران نداشته است؛ بنابراین باید پروسه تصمیم‌سازی در این‌باره کاملا پخته و در داخل یک بسته به قضیه نگریسته شود. معاون وزیر امور خارجه پیشین کشورمان محک کارآمدی نظام را نیازمند سه شاخص عنوان کرد و در توضیح آن‌ها اظهار کرد: باید در وهله اول با کار کارشناسی دستاوردها را مورد ارزیابی قرار داد و تصویری درست از شرایط داشته باشیم. پیش‌بینی‌های آبکی و بر اساس خواب‌نمایی نمی‌تواند عاملی برای حکمرانی باشد. امروز یکی از ضعف‌های ما این است که کارهای‌مان بر کار کارشناسی استوار نیست.

وی اضافه کرد: رکن دوم پروسه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری است. تصمیمات بزرگ، تصمیم‌سازی‌های بزرگ نیز نیاز دارد که عاملی بسیار اساسی است. لاریجانی شاخصه سوم را به‌کارگیری نیروها و امکانات و به خصوص نیروی انسانی عنوان و خاطرنشان کرد: نقطه ضعف ما از نظر توجه به نیروی انسانی است. در این مورد ما هیچ وقت جدی فکر نکردیم که نمونه آن وقتی مشاهده می‌شود که حین تغییر دولت‌ها، تغییرات در رده پایین‌تر نیز به صورت فله‌ای است.

وی با اشاره به موضوع کردان و بحث مدرکش گفت: کردان یک مدیر توانمند اجرایی است و اصلا نیازی به مدرک ندارد؛ چرا نیرویی مانند کردان باید مجبور شود برای خود دکترا دست و پا کند؟ این مساله مربوط به سیستم ماست که وی نه اولینش خواهد بود و نه آخرینش. به گفته این کارشناس مسائل بین‌الملل، امروز کل فرودگاه‌های انگلیس توسط فردی اداره می‌شود که سوادش در حد کلاس دهم است.

در طرف دیگر این نشست شیخ‌الاسلام قرار داشت که وی نیز مشکل ایران و آمریکا را مشکلی جدی توصیف کرد و گفت: مشکل ما با آمریکا این است که آنها ثروت ما و دنیا را برای اداره دنیا در اختیار گرفته‌اند. به گزارش ایسنا، شیخ‌الاسلام، با اشاره به اتخاذ روش‌های آمریکا برای سیادت در دنیا گفت: آمریکایی‌ها توانسته‌اند با دلارها و اوراق قرضه‌شان چین و اروپا را کنترل کنند در حالی که تمام آنها در واقع بدهکاری آنها به دنیا است. ما و دیگران به آمریکا کالا دادیم و آنها در قبالش کاغذ و مرکب به ما دادند. وی با تاکید بر اینکه ثروت آمریکا آن‌قدر نیست که ادعا می‌شود، گفت: چون دلار ارز تبادل است، آمریکا ضربه نمی‌خورد و این در حالی است که هر آمریکایی بیش از آنچه تولید می‌کند، مصرف می‌کند. شیخ‌الاسلام مشکل ایران با آمریکا را حل‌ناشدنی توصیف و خاطرنشان کرد: حالا که اوباما بر سر کار آمده کار ما مشکل‌تر شده است. شب بعد از اشغال لانه جاسوسی من در آن جا به عنوان مترجم حضور داشتم؛ امام (ره) به ما گفتند زنان و سیاهان را آزاد کنید و امروز و پس از ۳۰ سال دموکرات‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که کاندیدای‌شان یا باید یک زن باشد یا یک سیاه. او اضافه کرد: امروز با روی کار آمدن اوباما در سیستم سلطه آمریکا چیزی تغییر نکرده است و این سیستم ناعادلانه دلار را پشتیبانی می‌کند و اعراب و سایر بخش‌های جهان را تشویق می‌کند تا بیش‌تر مصرف کنند تا دلار زمین نخورد. به اعتقاد وی، شکل‌ درگیری‌های ما با آمریکا عوض می‌شود، اما اصل آن برجا می‌ماند. قائم مقام وزیر امور خارجه در ادامه با یادآوری اینکه ما از توافق‌نامه امنیتی عراق زیاد راضی نیستیم، اظهار کرد: تمام تلاش‌ها سبب شد که خروج نیروهای آمریکایی از عراق فراهم شود و چند ماه بعد رفراندومی برای همه پرسی توافق‌نامه برگزار شود. به گفته شیخ‌الاسلام، با وجود حضور نیروهای آمریکایی در منطق، ایران توازن خود را به خوبی حفظ کرده و با وجود همه تهدیدها توانایی به وجود آورده که آمریکایی‌ها جرات حمله به ما را ندارند؛ چرا که ما حساس‌ترین کالای دنیا و عبور و مرور آن را در حساس‌ترین نقطه دنیا زیر نظر داریم. شیخ‌الاسلام همچنین ایدئولوژی را نقطه قدرت جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد و گفت: اینکه امروز احمدی‌نژاد و دولت نهم شعار انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست را عمومیت داده که این یکی از دستاوردهای دولت نهم است که در کنار آن توانستیم به نقطه راهبردی تولید سوخت هسته‌ای برسیم که اگر روزی نفت تمام شد عزت و استقلال ما را نگیرند تا یک واحد انرژی به ما بدهند. وی اضافه کرد: آنها می‌خواهند با اداره انرژی دنیا را اداره کنند که ما هم با آنها مقابله می‌کنیم.