دنیای اقتصاد- مذاکرات گروه 1+5 در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل با عدم تمایل روسیه و چین به‌تصویب تحریم‌های بیشتر در شورای امنیت علیه ایران، بدون نتیجه پایان یافت. اگرچه نماینده آمریکا در آژانس مدعی شد که گروه 1+5 در برابر تهران متحد هستند، اما سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: هیچ‌گونه توافقی علیه ایران صورت نگرفت.

اختلاف برسر اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران
مذاکرات 1+5 بدون نتیجه پایان یافت
دنیای اقتصاد - مذاکرات گروه ۱+۵ در وزارت خارجه آمریکا در واشنگتن با عدم تعهد روسیه و چین به‌تصویب تحریم‌های بیشتر در شورای امنیت علیه ایران، بدون نتیجه پایان یافت. مدیران ارشد وزارت خارجه اعضای گروه ۱+۵(آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) بعدازظهر جمعه درباره پرونده هسته‌ای ایران رایزنی کردند، اما این رایزنی‌ها بدون نتیجه مشخصی برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه تهران پایان یافت. در پی انتشار غیررسمی گزارش محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دوشنبه هفته گذشته کشورهای غربی با دست‌گذاشتن بر برخی از جملات این گزارش تلاش کردند تا نشان دهند که ایران یک برنامه هسته‌ای خاص را پیگیری می‌کند. این درحالی است که این گزارش، برای سیزدهمین بار برعدم انحراف برنامه هسته‌ای ایران و صلح‌آمیز بودن آن تاکید کرده و بر همکاری‌های تهران با آژانس مهر تایید زده است. با وجود این تاییدات، اتهام‌افکنی علیه جمهوری اسلامی با برگزاری نشست توجیهی شورای حکام که طی آن معاون البرادعی تصاویر ادعایی جدیدی را علیه ایران برای اعضای این شورا به نمایش گذاشت، شدت گرفت و زمینه‌های لازم برای نشست مدیران ارشد اعضای گروه ۱+۵ به‌منظور رایزنی علیه برنامه هسته‌ای تهران فراهم آمد. اما صبح روز جمعه افزون‌ بر عدم شرکت نمایندگان روسیه و چین در نشست یادشده، سفیران کشورهای جنبش عدم تعهد در آژانس نیز بیانیه‌ای را در حمایت از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای تهران تصویب و صادر کردند.
در حالی‌که در نشست عصرگاهی 1+5، کشورهای چین و روسیه هیچ‌گونه تعهدی برای تصویب تحریم‌های بیشتر علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل ندادند، اما نماینده آمریکا در آژانس مدعی شد که گروه 1+5 در برابر تهران متحد هستند. این در حالی است که رابرت وود سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با اعلام بدون نتیجه بودن این نشست گفت: هیچ‌گونه توافقی نه در مورد زمان‌بندی و نه درباره محتوای یک قطعنامه جدید در سازمان ملل متحد از سوی کشورهای شرکت‌کننده علیه ایران صورت نگرفت.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عین حال گفت که این شش کشور بر ارائه تدابیر بیشتر برای مسیر دوم تحریم تحت نظارت شش کشور متعهد شدند.
از سوی دیگر، گریگوری شولتی،‌ نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادعا کرد: شورای حکام در نشست این هفته خود پیام جدی را به ایران در خصوص بازبودن پرونده هسته‌ای این کشور اعلام می‌دارد.
به گزارش ایسنا، شولتی در گفت‌وگو با روزنامه الشرق الاوسط، چاپ لندن، درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت: انتظار می‌رود شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست دوره‌ای خود که اوایل هفته جاری برگزار می‌شود، پیام آشکار و قاطعی را به ایران داشته باشد که در آن تاکید می‌کند پرونده هسته‌ای ایران هنوز بسته نشده و همچنان تا زمانی که مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران از سوی این کشور در خصوص سوالات آژانس تشریح شود، باز است.
وی مدعی شد: همچنین این پرونده تا زمانی که ایران به تمامی سوالات آژانس پاسخ نگوید و به قطعنامه‌های بین‌المللی احترام نگذارد باز است.
وی با اشاره به مساله مطالعات ادعایی مطرح شده از سوی آمریکا علیه ایران ادعا کرد: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاعات خود را در طول چندین سال و با ابزار و وسایل مختلف و همچنین از منابع متعدد جمع‌آوری کرده و در این باره از یک منبع واحد یا یک سند استفاده نکرده است بلکه منابع، مدارک، اسناد و بیانیه‌های متنوعی را در اختیار دارد از جمله آنچه که بازرسان بین‌المللی خودشان در جریان عملیات بازرسی و تحقیقات انجام و جمع‌آوری کرده بودند.
شولتی مدعی شد: آژانس تمام این مدارک را به ایران اعلام کرده و ایران را با آنها روبه‌رو ساخته و از آن خواسته است تا به سوالات مشخص آژانس پاسخ دهد. همچنین محمد البرادعی، مدیرکل آژانس نیز بارها خواهان شفاف‌سازی ایران شده، اما ایران تا به این لحظه ابهام‌های موجود در پرونده را برطرف نکرده است.
شولتی درباره این که ایران همانند سایر کشورها سعی می‌کند با توسعه توان هسته‌ای از منافع و امنیت ملی خود دفاع کند، اظهار کرد: داوری بر سر نیت ایران برای ما بسیار دشوار است؛ اما بسیار آسان است که در مورد اقدام‌های ایران داوری بکنیم.
وی مدعی شد: ایران برای انجام فعالیت‌های هسته‌ای خود تمامی راه‌ها را با عدم تعهد به پروتکل الحاقی یا عدم ارائه پاسخ‌های کامل و صریح بسته است. علاوه بر آن می‌توان به سنگ اندازی‌های ایران در مساله تحقیق یا جلوگیری از انجام عملیات بازرسی لازم برای جمع‌آوری اطلاعات اشاره کرد.
این در حالی است که مدیرکل آژانس در گزارش اخیر خود با اشاره به همکاری سازنده ایران در انجام بازرسی‌های سرزده از سایت‌های هسته‌ای ایران خواستار تداوم این همکاری‌ها شد.
وی همچنین ادعا کرد: سانتریفیوژهایی که در نیروگاه‌های هسته‌ای ایران فعالند، در نتیجه فناوری‌هایی است که از پاکستان قاچاق شده است.
شولتی در پاسخ به این سوال که آیا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی صلاحیت لازم برای بررسی مسائلی چون انفجارهای هسته‌ای و سلاح‌های سنگین نظامی را دارد، با غیرعادی خواندن پرونده هسته‌ای ایران گفت: این مساله از مسوولیت‌های آژانس نیست که در مسائلی چون سلاح‌های انفجاری نظارت داشته باشد، اما پرونده هسته‌ای ایران یک پرونده غیرعادی است.
وی همچنین با نظامی خواندن برنامه هسته‌ای ایران افزود: همچنین باید این حقیقت را بیان کنم که شورای امنیت سازمان ملل به آژانس اختیاراتی را داده است که به واسطه آن می‌تواند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را که دارای بعد نظامی است تحت نظارت قرار دهد و ایران را ملزم به همکاری کامل و شفاف با آژانس کند.
نماینده آمریکا در آژانس در پاسخ به این سوال که آمریکا سعی می‌کند تا زمام امور در شورای حکام آژانس را بر عهده بگیرد و مسائل را آن طور که مدنظر دارد اداره کند، گفت: تمامی ۳۵ عضو شورای حکام اعضای مستقلی هستند که مواضع ملی خود را دارند و من به عنوان سفیر آمریکا سعی می‌کنم به عنوان یک عضو در این شورا با همه اعضا برای رسیدن به دیدگاه مشترک و گروهی تلاش کنم؛ اما در مورد مساله هسته‌ای ایران باید بگویم که اجماع بر سر ضرورت همکاری ایران با آژانس است.
شولتی همچنین روز گذشته در کنفرانس مطبوعاتی در لندن گفت: قرار است در نشست مدیران سیاسی کشورهای عضو شورای امنیت در واشنگتن مساله اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران مورد بررسی قرار گیرد.
وی تاکید کرد که به اعمال فشار علیه ایران تا زمان تعهد این کشور به معاهدات بین‌المللی ادامه خواهد داد.
وی همچنین با اشاره به این که واشنگتن و مسکو بر سر ارسال پیام مشابه به ایرانی‌ها مبنی بر همکاری با آژانس توافق نظر دارند، گفت: در این پیام آمده است که همکاری ایران با آژانس کافی نیست و ایران نمی‌تواند از درگیری‌ها بر سر گرجستان در ایجاد شکاف در بین جامعه جهانی استفاده کند.
شولتی مدعی شد: مسوولان ایرانی موانعی را بر سر این راه ایجاد می‌کنند که باید این موانع را برطرف کنند.
وی همچنین در گفت‌وگو با روزنامه الحیات، چاپ لندن، سوریه را به در پیش گرفتن تاکتیک‌های ایران متهم کرد و گفت: سوریه نیز تاکتیک‌های ایران همچون عدم پاسخ‌گویی به سوالات و عدم اجازه به بازرسان برای بازرسی را در پیش گرفته است. این کشور در واقع از ایران درس می‌آموزد.
نماینده آمریکا در آژانس با منفی خواندن گزارش اخیر البرادعی درباره برنامه هسته‌ای ایران ادامه داد: اگر بخواهیم پیشرفتی را در این گزارش ببینیم، چیزی را نخواهیم یافت.
وی ادامه داد: انتظار می‌رود کشورهای عضو شورای حکام در نشست آینده خود تاکید کنند که رفتار ایران قابل قبول نیست و باید با خواسته‌های آژانس همکاری کند. آنچه که من از آن بیم دارم آن است که مسوولان ایرانی معتقدند که می‌توانند از کشورهای 1+5 بگریزند؛ اما گریز ممکن نخواهد بود. آنها باید بدانند که باید با جامعه جهانی همکاری کنند.
شولتی همچنین در گفت‌وگو با خبرگزاری کویت گفت: معتقدم بحران فعلی در روابط بین غرب و روسیه هرگز روسیه را بر آن نخواهد داشت که از موضع اصلی‌ خود درباره ضرورت متعهد ساختن ایران به قطعنامه‌های شورای امنیت دست بردارد.
وی گفت: ما مدارک و دلایل معتبری در اختیار داریم که تاکید می‌کند همکاری موجود بین کشورهای دایم عضو شورای امنیت از جمله روسیه و آلمان مستمر است.
در حالی که مقام‌های آمریکایی تلاش دارند تا موضوع هسته‌ای ایران بار دیگر در شورای امنیت پیگیری شود، وزارت امور خارجه روسیه تداوم همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را خواستار شد.
آندره نسترنکو، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که به اعتقاد مسکو تهران باید کلیه تصمیم‌های شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد در مورد برنامه هسته‌ای را اجرا کند.
بر اساس گزارش خبرگزاری نووستی، وی روز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی ضمن تفسیر گزارش شورای حکام آژانس در مورد برنامه هسته‌ای ایران گفت: از نظر ما اجرای همه تدابیری که پیش از این در تصمیم‌های شورای حکام آژانس و پس از آن در قطع‌نامه‌های شورای امنیت آمده الزامی است. این تدابیر از نظر اعتمادسازی درباره ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران لازم الاجرا است.
وی گفت: در مورد موضع روسیه می‌توان گفت که ما هنوز مشغول مطالعه این سند (گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی) هستیم. قرار است که این مساله در جلسه شورای حکام مورخ 22 سپتامبر (اول مهر) مورد بررسی قرار گیرد.
او گفت: در هر صورت همکاری‌های دائمی تهران با آژانس باید ادامه پیدا کند.
در همین حال، الکساندر یاکوونکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که رفع تنش‌ها درباره برنامه هسته‌ای ایران فقط به روش‌های سیاسی و دیپلماتیک و از طریق گفت‌وگو با ایران ممکن است.
معاون وزیر امور خارجه فدراسیون روسیه روز جمعه در کنفرانسی مطبوعاتی گفت: تداوم تعامل برای رفع تنش‌ها برسر برنامه هسته‌ای ایران و حل اوضاع کنونی از طریق روش‌های سیاسی ـ دیپلماتیک ضرورت دارد.
تلاش کشورهای غربی برای اعمال فشارهای مختلف بر ایران در حالی صورت می‌گیرد که سفرای کشورهای جنبش عدم تعهد «نم» در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌روز جمعه و پیش از برگزاری نشست گروه 1+5، بیانیه‌ای را در حمایت از فعالیت هسته‌ای ایران تصویب کردند.
در این بیانیه پس از جلسه دو ساعته کشورهای عضو عدم تعهد در وین که پشت درهای بسته صادر شد با اشاره به تاکید گزارش تازه محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ‌بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تصریح شده است که حق کشورها برای توسعه انرژی اتمی‌برای مقاصد صلح آمیز نباید به هیچ عنوان محدود شود و انتخاب‌ها و تصمیمات تمامی‌کشورها از جمله جمهوری اسلامی‌ایران در زمینه استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای و چرخه سوخت باید محترم شمرده شوند.
در این بیانیه همچنین بر نقش آژانس به عنوان تنها نهاد صلاحیت دار برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی کشورهای عضو تاکید شده است. اعضای جنبش عدم تعهد در بیانیه خود بر تحقق منطقه خاورمیانه عاری از سلاح‌های هسته‌ای نیز تاکید کردند و از اسرائیل خواستند تا بدون قید و شرط و بدون تاخیر به ان‌.پی.تی بپیوندد و بی‌درنگ تمامی‌تاسیسات هسته‌ای خود را تحت پادمان جامع آژانس قرار دهد. در بیانیه غیرمتعهد‌ها همچنین بیانیه اجلاس اخیر وزیران خارجه این جنبش در تهران مورد حمایت قرار گرفته است. متن این بیانیه از سوی سفیر کوبا به عنوان رییس دوره‌ای جنبش عدم تعهد در نشست آتی شورای حکام قرائت خواهد شد. شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌روز دوشنبه هفته آینده تشکیل جلسه می‌دهد.



مخالفت مسکو ، تردید آلمان
وزارت امور خارجه‌ روسیه در بیانیه‌ای تاکید کرد که با اعمال تحریم علیه ایران در این مرحله مخالف است و تداوم تلاش‌ها برای حل این مساله از طریق مذاکرات را خواستار شد.
به گزارش ایسنا اداره‌ مطبوعات و اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه روسیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که روسیه در این مرحله مخالف تنظیم تدابیر جدید علیه ایران است و معتقد است که باید تلاش‌ها برای احیای مذاکرات سازنده با تهران با هدف پیش بردن روند مذاکرات ادامه یابد.
در بخش دیگری از این بیانیه تاکید شده است: طرف روسی بر لزوم تداوم تلاش‌ها برای احیای مذاکرات سازنده با تهران با هدف پیشبرد روند مذاکراتی تاکید کرد.
در این بیانیه گفته شده است که شرکت‌کنندگان این دیدار (نشست ۱+۵) بر پیروی خود از حل سیاسی ـ دیپلماتیک این مساله بر اساس بسته‌ پیشنهادی مشوق‌‌‌های جدید که در ماه ژوئن سال جاری به ایران ارائه شد و هم‌چنین همکاری شفاف ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای روشن شدن کلیه مسائل برنامه‌ هسته‌‌‌ای تهران تاکید کردند.
هم‌چنین بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، در بیانیه‌ وزارت امور خارجه‌ روسیه تاکید شده است که همه‌ حاضران در این نشست (1+5 در واشنگتن) از اقدام‌‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمایت و بر لزوم همکاری کامل و شفاف ایران با آژانس تاکید کردند.
درهمین حال، با وجود اینکه فرانسه و آمریکا در نشست واشنگتن اتخاذ اقدامات جدید علیه ایران را خواستار شدند، آلمان درباره امکان اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران تردید جدی دارد.
شبکه خبری دویچه وله با اشاره به این خبر به نقل از نیس پلوتنر، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان گزارش داد که هدف آلمان همچنان رسیدن به راه حل مساله هسته‌ای تهران از طریق مذاکره و جلوگیری از دور جدید تحریم‌های سازمان ملل است.
وی گفت: پیشنهاد اساسی اتحادیه اروپایی روی میز است؛ هنوز با ایران برای دریافت پاسخ عینی (به این پیشنهاد) درحال گفت‌وگو هستیم و امیدواریم پاسخ مثبتی را به این پیشنهاد دریافت کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان گفت: اگر در مسیر مذاکرات هیچ پیشرفتی حاصل نشود، دولت آلمان معتقد است که شورای امنیت بار دیگر جای مناسب‌تری خواهد بود و باید مذاکرات درباره اینکه آیا قطعنامه‌های جدید باید مطرح شود یا خیر انجام گیرد.
وی تاکید کرد: این مسیری نیست که ما به دنبالش هستیم؛ ما پیشرفت در مذاکرات را خواستاریم.
او افزود: فرانک والتر اشتاین‌مایر، وزیر امور خارجه آلمان در دیدار با منوچهر متکی، همتای ایرانی خود درباره اهمیت حل سریع این مساله تاکید کرده است.